مقدمه
یکی از کارهای نسبتا ساده اما دقیق، تست خازنهای الکتروموتور تکفاز است. شما با خواندن این مقاله، می توانید به راحتی و در چهار مرحله، خازن الکتروموتور تکفاز را تست کنید. پس از تعیین خرابی موتور نیاز به تعویض خازن دارید مطالعه مقاله ” تعویض خازن راه انداز و دائمی موتور تکفاز ” توصیه می گردد.
۱–قطع برق الکتروموتور
در اولین مرحله تست خازنهای الکتروموتور، ایمنی کار موتور را از برق ورودی قطع کنید. مطلوب و ایده آل این است که کابل و یا دو شاخه جدا شود. اما احتمالا قطع کردن کلید مدار کافی باشد البته بایستی برای جلوگیری از وصل مجدد برق چاره ای اندیشید. مثلا کلید را قفل کرد. رویه تست خازن فقط بایستی پس از اطمینان از قطع بودن برق شروع شود.
۲- دشارژ کردن خازن
هنگامی که شما قصد کردید شرایط و مقدار الکتریسیته خازن را تست کنید انجام یک کار برای خالی کردن انرژی ذخیره شده در خازن ضروری است. با استفاده از یک تیغه فلزی یا آچار پیچ گشتی با دسته عایق ولتاژ ذخیره شده در خازن را دشارژ کنید. این کار براحتی توسط اتصال کوتاه کردن ترمینالهای خازن انجام می شود. خازن تحت آزمون ممکن است در هنگام دشارژ کردن جرقه زده و صدای پاپ از خود بدهد. این طبیعی است.
۳ – جدا کردن ترمینال خازن از الکتروموتور
نیاز است قبل از انجام تست خازنهای الکتروموتور خازن از مدار جدا گردد. برای جدا کردن خازن یکی و یا هر دو ترمینال خازن تحت آزمون را از الکتروموتور جدا کنید. جدا کردن فقط یک سمت خازن نتیجه مطلوب را می دهد. اما جدا کردن کامل خازن از موتور، اتصال پروبهای اندازه گیری را کمی مشکل می کند.
۴- تست خازن با استفاده از مولتی متر
با استفاده از مولتی متر آنالوگ (تا حدود ۱۵۰ میکروفاراد)
از یک مولتی متر آنالوگ می توان برای تست اتصال قطع – وصل استفاده کرد. در شروع کار رنج اهم متر را در رنج ۱k قرار دهید. پروبها را به دو سر ترمینالهای خازن وصل کنید. (دو سر ترمینال خازن را به صورتی که یک باطری را وصل میکنید، متصل کنید.) حرکت متوالی عقربه را در صفحه مشاهده خواهید کرد.
توجه: خازنهای AC مورد استفاده در موتورهای الکتریکی غیر پلاریزه هستند و از اینرو ترمینال مثبت و منفی ندارند. و اهمیتی ندارد که در حین آزمون پروبهای مولتی متر را با چه پلاریته ای به خازن وصل می کنید. اگر عقربه سریعا به نقطه صفر رفته و با شارژ شدن خازن مقاومت نیز افزایش یابد نشان می دهد که خازن هنوز سالم و خوب است. اگر مقاومت صفر شود ولی هیچ صعودی به سمت بالا نداشته باشد خازن خراب است. اگر خازن در هنگام اتصال مولتی متر به پایانه ها اتصال باز را نشان دهد نیز خازن خراب است.
با استفاده از مولتی متر دیجیتال
بسیاری از مولتی مترهای سطح متوسط امکان اندازه گیری مقدار ظرفیت خازنی را در تست خازن دارند. پروبها را به ترمینالهای خازن وصل کنید، مولتی متر را در حالت تست خازن قرار داده و عدد نمایش داده شده در صفحه نمایش را قرائت کنید. بیشتر خازنها یک تلرانس تولید دارند وقتی که نو هستند اختلاف ۱۰%± و یا کمتر در مقایسه با مقدار نوشته شده بر روی خازن مناسب است. معمولا خازنهایی که فرسوده می شوند، مقدار ظرفیت آنها افت می کند. و در هنگامی که در این تست قرائت مولتی متر به زیر مقدار ذکر شده سقوط کند خازن بایستی تعویض شود.
علت سوختن خازن موتور تک فاز
در آخر بهتر است، برخی از علل سوختن و خرابی خازن موتور تک فاز را بیان کنیم. خازن ها به دلایل مختلف از جمله فرسودگی ، پیری ، اتصال با قطبیت معکوس(در خازنهای AC این مورد صدق نمی کند) ، آسیب مکانیکی در هنگام مونتاژ ، خرابی دی الکتریک ، آسیب ناشی از درجه حرارت بالا در هنگام لحیم کاری ، کار ، آزمایش و غیره خراب می شوند. اما مهمترین دلیل خرابی خازنهای راه انداز قرار گرفتن طولانی مدت (بیشتر از چند ثانیه) در مدار می باشد. در صورتیکه خازن الکتروموتور شما آسیب دیده است. موسسه موتور درایو عرضه کننده انواع خازنهای الکتروموتور می باشد. با شماره های 40331927-021 و 40331967-021 تماس بگیرید.
خلاصه ای کوتاه و مفید
برای تست خازنهای الکتروموتور این چهار مرحله را بایستی انجام داد؛ 1-قطع برق الکتروموتور 2- دشارژ کردن خازن 3- جداکردن یک یا هر دو ترمینال خازن از الکتروموتور 4- تست خازن توسط مولتی متر آنالوگ یا دیجیتال
مرجع؛ capacitorformotor.com
ویدئوی نحوه تست خازنهای الکتروموتور در موسسه موتور درایو تهیه شده است. می توانید در ادامه آن را مشاهده کنید.
186 دیدگاه
سلام خدا قوت ؛ موتور تهویه آشپزخانه (مارک دمنده) با دور 1350 دارای خازن 1.5 مایکروفاراد 400 ولت است (cbb21 155j clc) ، حدود یک ساعت پروانه فن ایستاده بود که متوجه شدم و محل خروجی شفت از بوش رو روغن زدم و با دست کمک کردم شروع به چرخیدن کرد. بعد از چند ساعت کار متوجه شدم دور موتور کم شده برای همین موتور فن رو باز کردم و دیدم سیم پیچ آثار سوختگی نداره و با مولتی متر به بدنه هم راه نمیده که ظاهرا سالمه. نمد بوش ها رو روغن کاری کردم و دوباره مونتاژ و روشن کردم روتور کاملا رونه ولی نکته اینجاست که اگه با دست به جهت مخالف بچرخونی موتور راه میوفته ولی بیشتر رو درو اصلی میچرخه ، آیا خازن خراب شده ؟ رفتم خازن بخرم که امتحان کنم متاسفانه مدل 1 و 2 میکروفاراد داشتن . به نظر شما موتور از داخل سیم پیچ نیم سوز شده یا خازن خرابه ؟ مولتی متر صنعتی دارم که تست خازن نداره و تست اهم هم بدون بوق و صفر نشون میده . اگه بخواه خازن همان مدل ولی 2 میکرو فاراد استفاده کنم به سیم پیچ اسیب میرسونه ؟ با سپاس از شما
سلام آرش جان
احتمال دارد خازن آسیب دیده باشد. اگر سیم پیچ 2 میکروفاراد استفاده کنید شما 33 درصد خازن را بزرگتر گرفته اید و احتمال دارد به الکتروموتور آسیب وارد شود.
سلام. ممنون بابت پاسخ شما . پیرو پرسش قبلی اگر از خازن 1 میکروفاراد 650 ولت به جای 1.5 میکروفاراد 400 ولت استفاده کنم ، آیا موتور دمنده به راحتی کار میکنه و ضعیف نیست؟ نکته اینجاست که صفحه کاتالوگ محصول خازن رو 1 درج کرده ولی روی فن 1.5 گذاشتند. لینک محصول رو براتون قرار میدم: https://www.damandeh.com/module/DamandeFanProduct/View/ProductDetail/page-2596/index.aspx?ProductId=15&SeriId=3
سلام آرش جان
با کم تر گذاشتن خازن، الکتروموتور مقداری ضعیف می شود اما امتحان آن ضرری ندارد. یعنی به موتور آسیبی وارد نمی شود.
با سلام مهندس خسته نباشید یک موتور القایی ماشین لباشویی دارم.که ۷ سیم از ان خارج شده.میخواهم موتر را تست استارت کنم.نوع ۵ و۹ سیم براحتی با اهم متر مشخص میشود.ولی ۷ سیم را نمیتوانم سیمها را مشخص کنم.چگونه میتوان از سیمهای ان را مشخص کنم.با تشکر
سلام بابک جان
من با این موتور سروکار نداشته ام عذرخواهی می کنم.
با سلام، هود منزل ما دارای سه دور هست، هم اکنون سرعت هود بشدت کاهش یافته ولی تغییر دور را داریم، احتمال داره خازن مشکل داشته باشه نوع موتور توربو هست، خازن دائم هست یا خازن راه انداز؟؟
سلام هادی جان
این احتمال وجود دارد ظرفیت خازن را با مولتی متر اندازه گیری کنید نباید بیشتر از 5% با مقدار درج شده بر روی خازن ظرفیت آن متفاوت باشد. خازن موتور هود هم از نوع دائم است.
مهندس بزرگوار سلام. به کامنت ها در سال های مختلف نگاه کردم واقعا جای تخسین و تشکر و دعاگویی شما دارد. با چه حوصله ای به همه جواب داده اید. من که یک فاتحه برای رفتگانت خواندم و برای شما هم ارزوی بهترین ها در زندگی دارم. یک روستایی
سلام حسین جان
خیلی متشکرم از لطفی که به بنده دارید نمی دانید چقدر باعث دلگرمی بنده شدید خدا شما را حفظ کند و امیدوارم پیوسته در صحت و سلامت باشید.
با سلام موتور سبزی خورد کن راه میفته درحالت ولی وقتی سبزی میریزی تا خورد کنه وایمیسه.با دستم میگیرم شافتو راه نمیفته و صدا هوم میکنه
سلام محمد جان
احتمال دارد که سیم پیچی موتور آسیب دیده باشد احتمال ضعیف بودن خازن هم وجود دارد. اما یک نکته کلی خدمت شما عرض کنم موتورهای سبزی خرد کن معمولا درست سایز نمی شوند و کسانی که این دستگاه را می سازند در زمینه الکتروموتور اطلاعات خیلی کمی دارند و معمولا بعد از مدتی کار کردن موتور آنها می سوزد. چون موتور منطبق بر استاندارد INSO 3772-1 نیست.
سلام اگه میشه نقشه راه اندازی موتور تکفاز با سر های u1 و u2 و z1 و z2 را با خازن راه انداز رو با شکل توضیح بدید
سلام حسن جان
ویرایشگر متنی ما اجازه چنین کاری را در اینجا نمی دهد. اما اگر U1 , U2 سرهای سیم پیچ اصلی باشند و Z1 , Z2 سرهای سیم پیچ کمکی خازن با سیم پیچ کمکی سری شده و مجموع آنها با سیم پیچ اصلی موازی می شوند.
سلام وقتی الکترو موتور را به برق میزنم زیر بار میره ولی نمیچرخه با دست ک کمکش میکنم میچرخه احتمال خرابی خازن هست؟؟
سلام امیر جان
احتمالا سیم پیچ کمکی آسیب دیده است یا کلاچ گاورنر و پلاتین تنظیم نباشند (در صورت دو خازنه بودن) و یا اینکه خازن ضعیف شده باشد (احتمال آن کم است)
با سلام وخدا قوت وتشکر از سایت خوبتون روی یک شناور برا کار تعمیرات رفتم ژنراتور مشکل داشت طی بازدید که داشتم به خاطر اضافه جریان وعدم حفاظت یکی از کابلهای خروجی از سر ژنراتور از ترمینال داغ شده بود و جدا شده بود مشکل را برطرف کردیم وتست کردیم اوکی شد .متوجه شدم که خروجی ژنراتور سه فاز ۲۲۰ ولت است.یه الکتروموتور را به توصیه کارفرما قرار شد نصب کنیم پلاک الکتروموتور ۳۸۰ بود که مطابق ولتاژ شناور نبود بر حسب ضرورت وناز کار فرما وصل کردیم یه مقدار کار کرد والکتروموتور نهایت فقط زور میزد وهیچ حرکتی هم نداشت سیم پیچ ها را میگر گرفتم او کی بود ومشکل هم از لحاظ مقاومت سیم پیچ ها نبود البته این اتفاق قبل از من هم برای یک الکتروموتور که گویا سالها کار می کرد افتاده بود ولی نفهمیدم مشکل الکتروموتور چی هست لطفا راهنمایی بفرمایید ممنون میشم.
سلام مصطفی جان
الکتروموتور در صورتیکه با ولتاژی کمتر از ولتاژ خود کار کند با توان 2 نسبت ولتاژ گشتاور آن کاهش می یابد اگر موتور 380 ولت بوده و با ولتاژ 220 ولت راه اندازی می شود ولتاژ رادیکال 3 برابر و گشتاور آن 3 برابر کاهش می یابد شاید به این دلیل نمی تواند بار را بگرداند.
سلام یه پمپ ۱۵۰۰ دورتکفاز۲۴شیار رو سیم پیچی کردم اما خازن خودش روندارم چکاربایدانجام بدم.ممنون
سلام محمد صادق عزیز
مقدار خازن معمولا در پلاک الکتروموتور یا الکتروپمپ درج می شود از روی کاتالوگ شرکت سازنده هم می توان آن را یافت. در غیر اینصورت ببینید الکتروپمپ های مشابه با توان آن چه خازنی استفاده کرده اند شما هم آن را تست کنید.
« دیدگاه‌های کهنهدیدگاههای تازه‌تر »