مقدمه
یکی از کارهای نسبتا ساده اما دقیق، تست خازنهای الکتروموتور تکفاز است. شما با خواندن این مقاله، می توانید به راحتی و در چهار مرحله، خازن الکتروموتور تکفاز را تست کنید. پس از تعیین خرابی موتور نیاز به تعویض خازن دارید مطالعه مقاله ” تعویض خازن راه انداز و دائمی موتور تکفاز ” توصیه می گردد.
۱–قطع برق الکتروموتور
در اولین مرحله تست خازنهای الکتروموتور، ایمنی کار موتور را از برق ورودی قطع کنید. مطلوب و ایده آل این است که کابل و یا دو شاخه جدا شود. اما احتمالا قطع کردن کلید مدار کافی باشد البته بایستی برای جلوگیری از وصل مجدد برق چاره ای اندیشید. مثلا کلید را قفل کرد. رویه تست خازن فقط بایستی پس از اطمینان از قطع بودن برق شروع شود.
۲- دشارژ کردن خازن
هنگامی که شما قصد کردید شرایط و مقدار الکتریسیته خازن را تست کنید انجام یک کار برای خالی کردن انرژی ذخیره شده در خازن ضروری است. با استفاده از یک تیغه فلزی یا آچار پیچ گشتی با دسته عایق ولتاژ ذخیره شده در خازن را دشارژ کنید. این کار براحتی توسط اتصال کوتاه کردن ترمینالهای خازن انجام می شود. خازن تحت آزمون ممکن است در هنگام دشارژ کردن جرقه زده و صدای پاپ از خود بدهد. این طبیعی است.
۳ – جدا کردن ترمینال خازن از الکتروموتور
نیاز است قبل از انجام تست خازنهای الکتروموتور خازن از مدار جدا گردد. برای جدا کردن خازن یکی و یا هر دو ترمینال خازن تحت آزمون را از الکتروموتور جدا کنید. جدا کردن فقط یک سمت خازن نتیجه مطلوب را می دهد. اما جدا کردن کامل خازن از موتور، اتصال پروبهای اندازه گیری را کمی مشکل می کند.
۴- تست خازن با استفاده از مولتی متر
با استفاده از مولتی متر آنالوگ (تا حدود ۱۵۰ میکروفاراد)
از یک مولتی متر آنالوگ می توان برای تست اتصال قطع – وصل استفاده کرد. در شروع کار رنج اهم متر را در رنج ۱k قرار دهید. پروبها را به دو سر ترمینالهای خازن وصل کنید. (دو سر ترمینال خازن را به صورتی که یک باطری را وصل میکنید، متصل کنید.) حرکت متوالی عقربه را در صفحه مشاهده خواهید کرد.
توجه: خازنهای AC مورد استفاده در موتورهای الکتریکی غیر پلاریزه هستند و از اینرو ترمینال مثبت و منفی ندارند. و اهمیتی ندارد که در حین آزمون پروبهای مولتی متر را با چه پلاریته ای به خازن وصل می کنید. اگر عقربه سریعا به نقطه صفر رفته و با شارژ شدن خازن مقاومت نیز افزایش یابد نشان می دهد که خازن هنوز سالم و خوب است. اگر مقاومت صفر شود ولی هیچ صعودی به سمت بالا نداشته باشد خازن خراب است. اگر خازن در هنگام اتصال مولتی متر به پایانه ها اتصال باز را نشان دهد نیز خازن خراب است.
با استفاده از مولتی متر دیجیتال
بسیاری از مولتی مترهای سطح متوسط امکان اندازه گیری مقدار ظرفیت خازنی را در تست خازن دارند. پروبها را به ترمینالهای خازن وصل کنید، مولتی متر را در حالت تست خازن قرار داده و عدد نمایش داده شده در صفحه نمایش را قرائت کنید. بیشتر خازنها یک تلرانس تولید دارند وقتی که نو هستند اختلاف ۱۰%± و یا کمتر در مقایسه با مقدار نوشته شده بر روی خازن مناسب است. معمولا خازنهایی که فرسوده می شوند، مقدار ظرفیت آنها افت می کند. و در هنگامی که در این تست قرائت مولتی متر به زیر مقدار ذکر شده سقوط کند خازن بایستی تعویض شود.
علت سوختن خازن موتور تک فاز
در آخر بهتر است، برخی از علل سوختن و خرابی خازن موتور تک فاز را بیان کنیم. خازن ها به دلایل مختلف از جمله فرسودگی ، پیری ، اتصال با قطبیت معکوس(در خازنهای AC این مورد صدق نمی کند) ، آسیب مکانیکی در هنگام مونتاژ ، خرابی دی الکتریک ، آسیب ناشی از درجه حرارت بالا در هنگام لحیم کاری ، کار ، آزمایش و غیره خراب می شوند. اما مهمترین دلیل خرابی خازنهای راه انداز قرار گرفتن طولانی مدت (بیشتر از چند ثانیه) در مدار می باشد. در صورتیکه خازن الکتروموتور شما آسیب دیده است. موسسه موتور درایو عرضه کننده انواع خازنهای الکتروموتور می باشد. با شماره های 40331927-021 و 40331967-021 تماس بگیرید.
خلاصه ای کوتاه و مفید
برای تست خازنهای الکتروموتور این چهار مرحله را بایستی انجام داد؛ 1-قطع برق الکتروموتور 2- دشارژ کردن خازن 3- جداکردن یک یا هر دو ترمینال خازن از الکتروموتور 4- تست خازن توسط مولتی متر آنالوگ یا دیجیتال
مرجع؛ capacitorformotor.com
ویدئوی نحوه تست خازنهای الکتروموتور در موسسه موتور درایو تهیه شده است. می توانید در ادامه آن را مشاهده کنید.
186 دیدگاه
سلام ممنون دمت گرم
سلام جواد جان
متشکرم از لطف شما
با سلام و احترام، من پنکه رومیزی از این کنترل دارها رو برای اینکه دورش کمتر بشه به دیمر وصل کردم بعد از چند ساعت الان بدون دیمر دورش خیلی کم شده به نظر شما آیا با کم شدن ولتاژ احتمال نیم سوز شدن سیم پیچ هست؟ تشکر می کنم اگر راهنمایی بفرمایید.
سلام جناب انتظاری
دیمر گزینه اصلا مناسبی برای کنترل دور الکتروموتور نیست. چون فقط ولتاژ را کاهش می دهد و کاهش سرعت از طریق افزایش لغزش و تلفات رخ می دهد احتمال دارد سیم پیچ آسیب دیده باشد. باید تست شود. نباید بدون اطلاع، جزیی اضافه بر تجهیزات سازنده قرار داد. البته عمده سازندگان کوچک که محصولاتشان استاندارد ندارد خودشان هم این چیزها را نمی دانند و تست نمی کنند.
سلام مهندس جان . کولر ابی ما با دور کند راه اندازی نمیشه اول با دور تند باید راه اندازی بشه بعد بزنیم دور کند. ممنون می ش م راهنمایی کنید
سلام آراد جان
لطفا یاتاقانهای را بررسی کنید. یک احتمال هم وجود مشکل در کلید گریز از مرکز و پلاتین های موتور است چون در موتورهای کولر فاز شکسته موتوژن و الکتروژن در هنگام راه اندازی با دور کند هم موتور ابتدا با دور تند راه اندازی می شود و سپس به دور کند می رود.
باسلام. موتور هود سه سرعته داریم که در حال حاضر روی دور پایین مشکل راه اندازی دارد و باید با دور بالاتر راه اندازی شود و پس از آن می توان در دور پایین نیز استفاده کرد. آیا مشکل از خازن می باشد؟ باتشکر
سلام ناصر جان
احتمال دارد ظرفیت خازن کم شده باشد و احتمال دیگر سفت شدن یاتاقان و افزایش بار موتور باشد. کلا موتور هود بدلیل اینکه از سیم پیچی تپ استفاده می کند در دور پایین گشتاور خوبی ندارد.
سلام، مهندس، یک موتور تک فاز با یک خازن ۳۰۰ میکرو دایم داریم که به صورت چپ گرد راست از این موتور برای بالابر استفاده میشود،جدیدا زمانی که استارت چپ یا راست زده میشود موتور صدای هوم میدهد و نمی چرخد مگر اینکه با دست شفت را حرکت دهیم و بعضی اوقات هم در ابتدای استارت شفت مقداری لرزیده سپس شروع به حرکت می کند.مشکل از خازن است؟
سلام خانم انصاری
وقت شما بخیر. در الکتروموتورهای بالابر معمولا این مشکل رخ می دهد. خازن استارت در برندهای JKD ، EAGLE و ELIN و … در هنگامی که به صورت دائم در مدار قرار بگیرند در مدت 10 ثانیه تخریب می شوند در بالابرهای ساختمانی احتمال دارد در هنگام بالابردن اجسام به سقف طبقات گیر می کنند و گهگاه باعث می شود که چند ثانیه در همان وضعیت باقی می مانند که باعث آسیب به خازن می شود خازن با برند ISKRA ساختاری متفاوت دارد و اگر دائم هم در مدار بماند آسیبی نمی بیند از این خازن تهیه کنید احتمال زیاد مشکل برطرف می شود گاورتر و تخته پلاتین و سیم پیچ راه انداز را هم بررسی کنید.
ضمن عرض سلام ، لطفا علت صدای هوم موتور الکتروژن 3/4 ، در حالی که فیوز ، کلید ، تسمه و یاتاقان ، همه را نو انداخته ام ، را راهنمایی کنید. وقتی موتور را روشن می کنم صدای هوم میدهد و راه اندازی نمی شود اگر با دست فولی را حرکت بدهم موتور شروع به کار می کند . این موتور دارای خازن استارت 430-480 میکروفاراد با 125 V.AC می باشد . جناب مهندس امکانش هست از دکمه اورلود باشد . از لطف و محبتتون بینهایت سپاسگزارم .
پارسای عزیز سلام
اگر اورلود عمل کرده باشد اصلا برق وارد موتور نمی شود که صدای هوم بدهد پس این مشکل وجود ندارد. احتمال خیلی زیاد ایراد از گاورنر و تخته پلاتین است که وظیفه از مدار خارج کردن خازن راه انداز را دارند. احتمالا گاورنر یا تخته پلاتین تنظیم نیست و یا احتمال کمی هم وجود دارد که خازن آسیب دیده و یا سیم پیچ استارت سوخته باشد.
سلام علیکم خیلی ممنونم از پاسخ های خوبی که به کامنت ها میدین. خوندن کامنت ها خودش یه دوره آموزشیه. مزاحمتون شدم برای یه سوال، موتور تکفاز ماشین لباسشویی دوقلو، فیوز رو سوزوند، تسمه رو که ازش جدا کردم، گاهی راه میوفته، گاهی با کمک دست راه میوفته، علتش چی میتونه باشه؟ ممنونم
سلام مهدی جان
ابتدا تشکر می کنم از لطفی که به بنده دارید. اما پاسخ سوال شما: اگر موتور فیوز را می سوزاند احتمالا سیم پیچ آسیب دیده و در برخی مواقع وجود ایرادات مکانیکی نیز باعث کشیدن جریان زیاد می شود اگر محور روان است و به راحتی می چرخد احتمالا سیم پیچ الکتروموتور آسیب دیده است. با اهم متر سیم پیچ را چک کنید و اتصال بدنه را بررسی کنید. اگر مشکلی مشاهده کردید الکتروموتور را به یک تعمیرکار نشان دهید.
ممنونم از زحماتتون
سلام جناب باقری
خیلی متشکرم از لطفی که به ما دارید.
سلام وقت بخیر آیا میشود به جای خازن 10میکرو فاراد پمپ آب خازن 25 استفاده کرد؟ امتحان کردم استارت میشه اما ایا در دراز مدت مشکلی بوجود نمیاره؟
سلام میباد جان
راندمان بشدت تحت تاثیر قرار می گیرد و احتمال خیلی زیاد پمپ آب می سوزد.
باسلام و احترام، اولا صفا کردم که پاسخ این همه سوال رو دیدم. جدا تبریک دارد. پنکه ای ایستاده دارم که پارسال مریض شد، خازن ۱.۷ مبکرو فاراد و بوشهای ان را تعویض کردم حالش خوب شد، امسال که روشن کردم دو ساعت کار کرد و از حرکت باز ایستاد و خیلی داغ شد. خازن رو تست کردم حدودا ۱.۶ بود. در موقع خاموشی، روتور داخل محفظه موتور با دست به راحتی می چرخد ولی وقتی به برق می زنم انگار روتور قفل می شود و صدای ضعیفی هم دارد و نمی چرخد و سپس داغ می شود. به نظر جنابعالی، اشکالات احتمالی به ترتیب نقش آنها چه می تواند باشد. از صبر و‌حوصله شما و زمانی که اختصاص می دهید بسیار ممنونم. یا علی.
سلام میلاد عزیز
برای پنکه لق شدن بوش یکی از ایرادات عمده است. وقتی شما بوش را تعویض می کنید شفت همان شفت قبلی است که خورده شده است و بعد از مدتی مجددا ایراد پیدا می کند لذا یا باید شفت هم تعویض گردد. یا شفت تعمیر شود.
ایرادات ممکن یکی همان بوش است که در بالا توضیح دادم. دیگر سوختگی سیم پیچ استارت و یا سیم پیچ اصلی و خازن را هم که فرمودید از نظر ظرفیت بررسی کرده اید.
« دیدگاه‌های کهنهدیدگاههای تازه‌تر »