مقدمه
یکی از کارهای نسبتا ساده اما دقیق، تست خازنهای الکتروموتور تکفاز است. شما با خواندن این مقاله، می توانید به راحتی و در چهار مرحله، خازن الکتروموتور تکفاز را تست کنید. پس از تعیین خرابی موتور نیاز به تعویض خازن دارید مطالعه مقاله ” تعویض خازن راه انداز و دائمی موتور تکفاز ” توصیه می گردد.
۱–قطع برق الکتروموتور
در اولین مرحله تست خازنهای الکتروموتور، ایمنی کار موتور را از برق ورودی قطع کنید. مطلوب و ایده آل این است که کابل و یا دو شاخه جدا شود. اما احتمالا قطع کردن کلید مدار کافی باشد البته بایستی برای جلوگیری از وصل مجدد برق چاره ای اندیشید. مثلا کلید را قفل کرد. رویه تست خازن فقط بایستی پس از اطمینان از قطع بودن برق شروع شود.
۲- دشارژ کردن خازن
هنگامی که شما قصد کردید شرایط و مقدار الکتریسیته خازن را تست کنید انجام یک کار برای خالی کردن انرژی ذخیره شده در خازن ضروری است. با استفاده از یک تیغه فلزی یا آچار پیچ گشتی با دسته عایق ولتاژ ذخیره شده در خازن را دشارژ کنید. این کار براحتی توسط اتصال کوتاه کردن ترمینالهای خازن انجام می شود. خازن تحت آزمون ممکن است در هنگام دشارژ کردن جرقه زده و صدای پاپ از خود بدهد. این طبیعی است.
۳ – جدا کردن ترمینال خازن از الکتروموتور
نیاز است قبل از انجام تست خازنهای الکتروموتور خازن از مدار جدا گردد. برای جدا کردن خازن یکی و یا هر دو ترمینال خازن تحت آزمون را از الکتروموتور جدا کنید. جدا کردن فقط یک سمت خازن نتیجه مطلوب را می دهد. اما جدا کردن کامل خازن از موتور، اتصال پروبهای اندازه گیری را کمی مشکل می کند.
۴- تست خازن با استفاده از مولتی متر
با استفاده از مولتی متر آنالوگ (تا حدود ۱۵۰ میکروفاراد)
از یک مولتی متر آنالوگ می توان برای تست اتصال قطع – وصل استفاده کرد. در شروع کار رنج اهم متر را در رنج ۱k قرار دهید. پروبها را به دو سر ترمینالهای خازن وصل کنید. (دو سر ترمینال خازن را به صورتی که یک باطری را وصل میکنید، متصل کنید.) حرکت متوالی عقربه را در صفحه مشاهده خواهید کرد.
توجه: خازنهای AC مورد استفاده در موتورهای الکتریکی غیر پلاریزه هستند و از اینرو ترمینال مثبت و منفی ندارند. و اهمیتی ندارد که در حین آزمون پروبهای مولتی متر را با چه پلاریته ای به خازن وصل می کنید. اگر عقربه سریعا به نقطه صفر رفته و با شارژ شدن خازن مقاومت نیز افزایش یابد نشان می دهد که خازن هنوز سالم و خوب است. اگر مقاومت صفر شود ولی هیچ صعودی به سمت بالا نداشته باشد خازن خراب است. اگر خازن در هنگام اتصال مولتی متر به پایانه ها اتصال باز را نشان دهد نیز خازن خراب است.
با استفاده از مولتی متر دیجیتال
بسیاری از مولتی مترهای سطح متوسط امکان اندازه گیری مقدار ظرفیت خازنی را در تست خازن دارند. پروبها را به ترمینالهای خازن وصل کنید، مولتی متر را در حالت تست خازن قرار داده و عدد نمایش داده شده در صفحه نمایش را قرائت کنید. بیشتر خازنها یک تلرانس تولید دارند وقتی که نو هستند اختلاف ۱۰%± و یا کمتر در مقایسه با مقدار نوشته شده بر روی خازن مناسب است. معمولا خازنهایی که فرسوده می شوند، مقدار ظرفیت آنها افت می کند. و در هنگامی که در این تست قرائت مولتی متر به زیر مقدار ذکر شده سقوط کند خازن بایستی تعویض شود.
علت سوختن خازن موتور تک فاز
در آخر بهتر است، برخی از علل سوختن و خرابی خازن موتور تک فاز را بیان کنیم. خازن ها به دلایل مختلف از جمله فرسودگی ، پیری ، اتصال با قطبیت معکوس(در خازنهای AC این مورد صدق نمی کند) ، آسیب مکانیکی در هنگام مونتاژ ، خرابی دی الکتریک ، آسیب ناشی از درجه حرارت بالا در هنگام لحیم کاری ، کار ، آزمایش و غیره خراب می شوند. اما مهمترین دلیل خرابی خازنهای راه انداز قرار گرفتن طولانی مدت (بیشتر از چند ثانیه) در مدار می باشد. در صورتیکه خازن الکتروموتور شما آسیب دیده است. موسسه موتور درایو عرضه کننده انواع خازنهای الکتروموتور می باشد. با شماره های 40331927-021 و 40331967-021 تماس بگیرید.
خلاصه ای کوتاه و مفید
برای تست خازنهای الکتروموتور این چهار مرحله را بایستی انجام داد؛ 1-قطع برق الکتروموتور 2- دشارژ کردن خازن 3- جداکردن یک یا هر دو ترمینال خازن از الکتروموتور 4- تست خازن توسط مولتی متر آنالوگ یا دیجیتال
مرجع؛ capacitorformotor.com
ویدئوی نحوه تست خازنهای الکتروموتور در موسسه موتور درایو تهیه شده است. می توانید در ادامه آن را مشاهده کنید.
186 دیدگاه
سلام و تشکر از تلاش بی وقفتون! الهی همیشه پایدار باشید. سوالی داشتم: موتور تکفاز ۴اسب دوخازنه داریم که خازن موقت ۴۰۰ میکرو و خازن دائم ۵۰ میکرو هستش. مشکل این هست که فقط ۲ ثانیه بعد از استارت کار می کنه اون هم همراه صدا و بعد فقط کلید محافظ جان عمل می کنه و فیوز نمی پره. بلبرینگها کاملا روان و موتور نو هستش. علت از چه چیزهایی میتونه باشه؟
سلام کیان عزیز
این الکتروموتور دوخازنه است. احتمال اینکه خازنها مخصوصا خازن استارت آسیب دیده باشد وجود دارد. خازن را تست کنید و در صورت نیاز تعویض کنید. اگر درست نشد احتمال خرابی در تخته پلاتین و گاورنر و سیم پیچی وجود دارد. باید هر کدام را جداگانه بررسی کرد.
سلام جناب مهندس عزیز با تشکر از وقتی که برای پاسخگویی میگذارید .موتور هود ازنوع توربو است روشن نمی شود آیا برای تست مستقیم با برق بدون خازن دائم ، الکتروموتور راه می افتد یا حتما باید برای تست خازن هم باشد و دیگر اینکه خازن را با مولتی متر اندازه گیری کردم ۱۸۸نانوفاراد نشان می دهد در صورتی که روی خازن ۴میکروفاراد نوشته مشکل از موتور هست یا خازن یا هر دو .ارادتمند رحمانی
سلام کاوه عزیز
در صورتیکه ظرفیت خازن را درست اندازه گیری کرده باشید. این موتور راه اندازی نمی شود. خاز را تعویض کنید و مجددا موتور را تست کنید. احتمالا ایراد در سیم پیچی هم وجود دارد.
سلام مهندس عزیز پمپ باد 50 لیتری دارم که وقتي روشن میکنم با مکث راه میفته 30ثانیه رمان میبره واینکه قبل ار اینکه راه بیفته موتور صدا ش بیشتر میشه میخوام بدونم این از خازن میتونه باشه ممنون
سلام محمد جان
امکان دارد مشکل از کاهش ظرفیت خازن باشد. خازن را دشارژ کرده و ظرفیت آن را اندازه گیری کنید.
سلام مهندس، پیشاپیش ممنون از جوابتون یک شناور تک فاز سه اسب دو اینچ دارم که فاصله ۶۰۰ متری با تابلو برق دارد امروز برق کار آمپر گرفت 21 آمپر میکشه و در زمان استارت ۲۵A آیا طبیعیه کابل هم ۲ در ۶ فقط یک خازن دارد که فکر کنم هم راه اندازه و هم دایم یک برق کار گفت طبیعیه و یک برق کار گفت احتمالا خازنت نیم سوزه آیا درست گفته لطفا بفرمایید چه خازنی جایگزینش کنم
سلام جناب ابراهیمی
تلفنی با شما صحبت کردم. امیدوارم راهگشا بوده باشد.
مهندس بزگوار پیرو سوالی که چند دقیقه پرسیدم شناورم بدون مشکل کار میکند ولی وقتی دستگاه کنترل با اس ام اس راه اندازی شد فهمیدیم ۲۱ آمپر میکشد
سلام جناب مهندس عزیز پنکه رومیزی قدیمی ساخت ژاپن دارم خازن آن با بدنه مدور آلومینیومی با دو خروجي وهر خروجي بادو سیم متصل به هم طول 6.5سانت وقطر 2سانت خراب شده ومشخصات آن 2میکروفاراد و320 ولت نوع جامد solid میباشد در پاسارگاد نسبتا کمیاب وبا دو میکروفاراد ولی با ولتاژ ۴۰۰وتا ۵۵۰ ولت موجود میباشد چه نوع خازنی باید جایگزین گردد تا ولتاژ آن معادل مشخصات کارخانه باشد سرعت پنکه در درجات ۳و۲و۱. به ترتيب کمتر شده وداغ می‌شود خود پنکه از هر نظر روان وسامان میباشد . همیشه پایدار وسلامت باشيد
سلام جناب ستوده
در تعویض خازن مقدار ظرفیت خازن جایگزین باید کاملا منطبق با خازن اصلی باشد و ولتاژ آن نیز کمتر از ولتاژ خازن اصلی نباشد. که شما قصد دارید خازن با ولتاژ 400 ولت را جایگزین 330 ولت بکنید که مشکلی ندارد و حتی بهتر نیز هست.
با سلام خدمت جناب مهندس یه کولر اسپلیت 36 هزار تراست دارم که یادمه زمان نصب و تقریبا یکی دو سال اول نزدیک 14 آمپر جریان میکشید اما حالا جریان حالت کار 18.5 آمپره آیا این آمپر مجازه؟ یا اینکه میتونه این مقدار بالا رفتن از خرابی خازن باشه؟
سلام حسین جان
بستگی به ساختمان موتور دارد برخی از اسپیلیت های جدید موتور BLDC دارند. جریان را با جریان نامی درج شده در پلاک مقایسه کنید اگر در همان محدوده است که شاید تنظیمات دستگاه تغییر کرده است. کلا خازن در این زمینه خیلی نقش ندارد بیشتر در راه اندازی موثر است.
سلام مهندس یه پمپ شناور تکفاز داریم که یه خازن 70 میکروفارادی داره(پمپ سه سیم) موتور اول کار خیلی خوب و با فشار آب میکشه ولی بعد از تقریبا 30 ساعت آب کشی اش یک سوم میشه.و خازن و سیمها هم داغ میشن موتور هم 2.1 کیلو وات قدرتشه. سوالم اینه که این میتونه به خاطر خرابی خازن باشه؟
سلام جناب کیا
اگر آ|بدهی پمپ کم می شود احتمالا سرعت پمپ کاهش یافته است. خرابی خازن بعدی است اما می توانید خازن را با مولتی متر تست کنید یا آن را با یک خازن جدید تست کنید و نتایج را بررسی کنید.اگر درست نشد شناور را از آب خارج کنید و برای بررسی بیشتر در اختیار یک تعمیرکار ماهر قرار دهید.
سلام جناب مهندس ، خسته نباشید . یه سوال از خدمتتون داشتم. ما یه پمپ باد با موتور یخچالی داریم ( از این کوچیکا ) ، این متاسفانه در هنگام کار کردن یه صدای انفجاری داد و خازنش دود کرد و ترکید . ولی متاسفانه روی خازنش هیچ مشخصاتی نداره ؛ بدنه فلزی با دو پایه هست . میتونید راهنمایی بفرمایید کا خازن چند میکرو فاراد برای این موتور یخچالی ها مناسب هست ؟ ممنون میشم
سلام مرتضی جان
بنده این نوع پمپ باد را تا حالا ندیده ام و اطلاعی از مشخصات آ« ندارم. اگر توان موتور را هم داشتید حدودی و با توجه به موتورهایی که طراحی کرده ام می توانستم خازن مناسب را پیشنهاد بدهم.
باسلام و احترام ، جناب آقای کریمی سپاسگزارم که ذکات علم خود را نشر میدهید. من یه پمپ مدل پنتاکس سه اسب تک فاز دارم که برای انتقال آب از تانکر 10هزارلیتری به سمت نهالهای پسته با سیستم آبیاری قطره ای استفاده میکنم . الان یه مدتی است که این پمپ اون توان پرتاب آب را ندارد . خازن 75میکرو 450ولت آنرا توسط اهمتر آنالوک با رنج 1K تست کردم ، عقربه اهمتر تا پایان رفته و برگشتی در کار نیست ؟ آیا مشکل از خازنه یا سیم پیچ مشکل دارد؟ ضمنا” پره ها مشکلی ندارند. ارادتمند شما
سلام حسین جان
آیا موتور داغ می کند؟ آیا سرعت آن کم شده است یا فقط دبی آب کاهش پیدا کرده است. اگر سرعت موتور کم شده باشد احتمالا موتور داغ هم می کند و خطر سوختن الکتروموتور وجود دارد. اما اگر سرعت مثل قبل است احتمالا ایراد در قطعات پمپ استو توصیه می کنم با یک خازن نو هم الکتروپمپ را تست کنید و در صورتیکه به نتیجه نرسیدید با یک تعمیرکار ماهر مشورت کنید
دیدگاه‌های تازه‌تر »