مقدمه

یکی از کارهای جذاب تعمیر و سیم پیچی مجدد موتور تکفاز است. چگونه مطمئن شویم که موتورمان تک فاز است؟ تعمیر و سیم پیچی مجدد را از کجا شروع کنیم و چطور انجام بدهیم؟ با خواندن این مقاله، نحوه تشخیص موتور تک فاز و تعمیر و سیم پیچی مجدد را مرحله به مرحله خواهید آموخت. این مقاله به دلیل طولانی بودن در سه بخش به شرح زیر ارائه شده است. که این پست بخش اول آن می باشد.

– تعمیر موتور تکفاز – قسمت اول
– تعمیر موتور تکفاز – قسمت دوم
– تعمیر موتور تکفاز – قسمت سوم

تعمیر موتور تکفاز

در این دستور العمل ها به شما آموزش می دهیم که چگونه الکتروموتور تک فاز قدیمی را از نو سیم پیچی کنید. در مراحل بعدی به شما آموزش خواهیم داد که باز کردن موتور الکتریکی، جدا کردن یاتاقان ها،نمودار سیم پیچ، سیم پیچی جدید موتور، انتخاب خازن درست و بازسازی موتور با یاتاقان های جدید را چگونه انجام دهید. این پروسه زمان بر است و حدود دو روز طول می کشد تا موتور را از نو سیم پیچی کنید و تمام قطعات قدیمی آن را جایگزین کنید و آن را بازسازی کنید.

مرحله 1 : چگونه متوجه شویم که موتوری که در دست شما است، یک موتور تک فاز است ؟

شماتیک مدار موتور تک فاز

             سیم های خروجی از استاتور ( باید 4 سیم از استاتور خارج شده باشد)         خازن راه انداز و دایم کار

موتور تک فاز معمولا دارای دو سیم پیچ است، اصلی با مقاومت کمتر(یک میدان مغناطیسی ضربانی تولید می کند) و کمکی با مقاومت بزرگتر (جهت چرخش موتور را تعیین می کند). باید خازنی  روی موتور وجود  داشته باشد. مقدار آن برای موتورهای الکتریکی مختلف متفاوت است (برای موتورهای کوچکتر حدود 20 میکروفاراد). دو خازن می تواند روی موتور باشد، خازن دائم کار و خازن راه انداز. ظرفیت خازن دائمی پایین و ظرفیت خازن راه انداز بالاتر است.

مرحله 2: تهیه ابزار

اگر ابزار حرفه ای نداشته باشید، سیم پیچی و جداسازی قطعات موتور کار بسیار وقت گیری می باشد. در این مرحله شما به ابزارهای زیر نیاز خواهید داشت:

•     ابزارهای اساسی (پیچ گوشتی، چکش، آچار …)
•     پولی کش برای درآوردن یاتاقان ها
•     قلم هایی برای بریدن سیم پیچ قدیمی
•     مشعل گاز (یا تجهیزات گرم کن دیگر)

مواد مصرفی:

•     سیم مسی
•     ورق عایق
•     نخ برای نخ بندی استاتور
•     اسپری روان کننده (WD-40 یا مشابه آن)
•     لاک سیم پیچی موتور

مرحله 3 : باز کردن موتور

    گام اول:

چند عکس از موتور بگیرید و پوشش حفاظتی فن را بردارید. معمولا کاور یا پوشش با پیچ روی بدنه پیچ نشده است و فقط روی بدنه چفت شده است. همه اجزای باز شده موتور را در یک جعبه قرار دهید تا آنها را گم نکنید.

    گام دوم:

پره فن را به آرامی گرم کنید و آن را در بیاورید، مراقب باشید که آن را نشکنید، بهتر است این کار را به آرامی انجام دهید، شما می توانید با کمک دو پیچ گشتی بزرگ آن را جدا کنید. همانطور که در تصویر می بینید پره خنک کننده موتور ما خراب است و ما نیاز به یک پره جدید داریم. پس از جدا کردن پره، گیره را از روی محور جدا کنید.

گام سوم:

 علامت گذاری تک تک موقعیتها بر روی قسمت اتصال درپوش به بدنه (معمولا ما می توانیم اعداد 1، 2، 3 دریک سمت درپوش درج می کنیم، تا بتوانیم به راحتی آن را جمع کنیم). پیچ های اتصال درپوش را باز کنید. درپوش موتور را بردارید و آن را در جعبه ای در کنار قطعات دیگر قرار دهید.

گام چهارم:

وقتی درپوش را برداشیتم، پیش بینی هایمان درست از آب در آمد. یکی از سیم پیچ های موتور سوخته بود (با توجه به رنگ سیاه و بوی لاک سوخته).  مشاهده می شود که یاتاقان ها نیز خراب شده اند ( زمانی که شما آن را می چرخانید، صدای بلندی تولید می کند ).

گام پنجم:

پیچ های اتصال درپوش جلو به بدنه را باز کنید (همانطور که در دو مرحله قبل انجام دادید). درپوش و روتور را به آرامی  از محفظه اصلی خارج کنید و آن را در جعبه در کنار قطعات دیگر قرار دهید.

گام ششم:

پیج های درپوش تخته ترمینال را باز کنید. درپوش را برداشته و در جعبه در کنار دیگر قطعات بگذارید. چند عکس از قبل و بعد از بازکردن موتور بگیرید و تمام سیم ها و اتصالات برقی را جدا کنید. اگر روی موتور خازن دارید آن را هم باز کنید.

مرحله 4: مشخصات حک شده روی پلاک موتور

سعی کنید همه اطلاعات پلاک را یادداشت کنید. پلاک روی بدنه موتور نصب شده است و اطلاعات مفیدی روی آن حک شده است ( ولتاژ، جریان، تعداد دور در دقیقه و مشخصات خازن و… ).

مرحله 5 تعمیر موتور تکفاز : دیاگرام  سیم پیچ

گام اول:

در مرحله بعدی ما قصد داریم دیاگرام سیم پیچ را ترسیم کنیم. اگر شما یک سیم پیچ داشته باشید، نمی توانید به راحتی ازدیاگرام سیم پیچ صرف نظر کنید.

دیاگرام سیم پیچ چیست؟ دیاگرام سیم پیچ یک نموداری است که به ما کمک می کند که سیم پیچی موتور را بازپیچی کنیم. و نشان می دهد که چگونه سیم پیچها و کلافهای استاتور به یکدیگر متصل می شوند.

 گام دوم :

تعداد شیارها را بشمارید ( شیارهای استاتور، به تصویر نگاه کنید). در این تصویر 24 شیار وجود دارد.

گام سوم :

برنامه ترسیم خود را که به آن مسلط هستید را باز کنید و برای هر شیار یک مربع بکشید و آن ها را به هم وصل کنید.

گام چهارم :

هر بوبین سیم پیچی در دو شیار قرار گرفته است. بوبین های استاتور را بر روی دیاگرام سیم پیچی خودتان رسم کنید. همین کار را برای همه بوبین ها انجام دهید. در هر شیار بیشتر از یک بوبین نمی توان قرار داد ( اگر سیم پیچ تک لایه دارید). تمام شیار ها باید پر شود.

گام پنجم :

سیم های خروجی بوبین را علامت گذاری کنید (سیم هایی که به سوکت های برق متصل هستند).

گام ششم :

سیم پیچ قدیمی را گرم کنید و لاک  روی سیم پیچ آن را بسوزانید، اما به دقت، بطوری که خودتان و همچنین اتصالات سیم پیچی آسیب نبینند. زمانی که اتصالات بوبینها به وضوح دیده شد، یکی از سیم های خروجی را انتخاب کنید و مسیر آن را با فلش بکشید.

گام هفتم :

همین کار را برای دومین جفت سیم خروجی انجام دهید. ما نمونه این سیم پیچ را در کتاب یافه و تصویر آن را برای شما قرار دادیم ( فقط 180 درجه  چرخانده شده بود ). شما می توانید فاصله ها را بصورت دایره رسم کنید و درون آن را با علامت X ( برای سیم ورودی ) و علامت .( برای سیم خروجی ). اکنون شما می توانید مسیر میدان مغناطیسی را رسم کنید ( شکل 3 ).

گام هشتم :

 کلافهای سیم پیچ را بریده و آنها را بشمارید و قطر آنها را اندازه گیری کنید. تعداد سیم در هر کلاف را در نمودار سیم پیچ بنویسید.

اکنون نمودار سیم پیچ شما کامل است.

گام نهم :

( اگر کویل شما تک سیم پیچ است می توانید از این گام صرفنظر کنید ).

مراقب باشید. اگر سیم پیچ شما از دو سیم لاکی موازی ساخته شده است شما می توانید آن را با یک سیم لاکی با قطر بیشتر جایگزین کنید. قطر یک سیم را اندازه گیری کنید. سطح مقطع  یک سیم را اندازه بگیرید و آن را در دو ضرب کنید. اکنون سطح مقطع کل مورد نیاز را دارید. با استفاده از سطح مقطع کل و رابطه مساحت دایره قطر سیم معادل بدست می آید.

مرحله 6: بریدن کلاف های سیم پیچ

برای بریدن سیم پیچ سوخته از چکش و قلم استفاده کنید. سعی کنید به ورقه های استاتور آسیبی نرسد. استاتور و فریم را بر روی یک سطح صاف قرار داده و برش سیم پیچ یک سمت را به طور کامل انجام دهید.

مرحله 7 تعمیر موتور تکفاز : بیرون آوردن سیم پیچ

طرف دیگر سیم پیچ را نیز حرارت دهید و آن را با یک اهرم یا قلم بیرون بکشید. این کار را برای همه کلافهای سیم پیچی انجام دهید.

خلاصه ای کوتاه و مفید درباره تعمیر موتور تکفاز

موتور تک فاز معمولا دارای دو سیم پیچ است. قبل از شروع به تعمیر ابتدا ابزار لازم رو تهیه کنید، سپس یک عکس از موتور گرفته و موتور را در پنج گام باز کنید؛ 1- جداسازی درپوش فن 2- باز کردن پره فن 3- باز کردن درپوش موتور 4- جداسازی درپوش جلو و روتور 5- گرفتن عکس از اتصالات برقی داخل ترمینال و جداسازی آن ها و خازن(در صورت وجود)

بعد از بازکردن موتور، سعی کنید همه اطلاعات روی پلاک بدنه موتور را یادداشت کنید. سپس دیاگرام سیم پیچ را ترسیم کنیم. بعد از آن کلاف های سیم پیچ را بریده و سیم پیچ را خارج می کنیم.

ادامه این مطلب را در بخش دوم و سوم  مقاله ملاحظه بفرمایید.

– تعمیر موتور تکفاز – قسمت دوم
– تعمیر موتور تکفاز – قسمت سوم

در صورتیکه در زمینه تعمیر تعمیر موتور تکفاز سوالی دارید همین جا درج کنید. و اگر تجربه جالبی دارید با ما و خونندگان وبسایت در میان بگذارید. و اگر به موتور تکفاز نیاز دارید ما نماینده فروش الکتروموتور الکتروژن و الکتروموتور موتوژن هستیم. با ما تماس بگیرید.