مقدمه
یکی از ملزومات حیاتی کامپوتر شخصی، فن می باشد. اما آیا فن کامپیوتر انواع مختلفی دارد؟ با خوانش این مقاله با انواع فن کامپیوتر PC آشنا خواهیم شد.
یک فن کامپیوتر شخصی (PC) چگونه کار میکند؟
تقریبا همه کامپیوترهای شخصی حداقل دارای یکی از انواع فن کامپیوتر هستند. آنها بارهای سنگین را به گردش در می آورند تا کامپیوتر شما را خنک و فعال نگه دارند. این کار از طریق دمیدن هوای تازه در کیس کامپیوتر ، با خارج کردن هوای گرم یا عبور هوای خنک از سطوح داغ قطعات در حال کار، انجام میشود. این مقاله در مورد نحوه عملکرد یک فن BLDC کامپیوتر توضیح میدهد.
چه چیزی داخل یک فن PC است؟
انواع مختلفی از فن های کامپیوتر با ساختارهای متنوع وجود دارند. در این مقاله متداول ترین و ابتدایی ترین نوع آنها تشریح می گردد. یک فن که تشریح کرده ایم یک فن ۳سیمه با چهار سیم پیچ و پره گردنده ۸۰mm و سرعت دوران ۲۲۰۰ دور در دقیقه است. در ادامه مطلب چند نوع از فن های معمولی و متعارف دیگر نیز بررسی می شوند. در ابتدای کار یک فن PC را تجزیه کرده ایم. که در حین انجام این کار بعضی از قطعات آن آسیب دیدند به نظر میرسد این فن برای این مونتاژ و دمونتاژ کردن ساخته نشده است و یا اینکه ما مهارت لازم جهت انجام این کار را نداشتیم حال بیایید ببینیم چه چیزی داخل یک فن PC است.
واضح است که فن PC با استفاده از یک موتور DC نمی چرخد. چون که آهنربای دائم در روتور قرار گرفته است (در حالیکه در موتور DC آهنربای دائم در استاتور قرار دارد.) و استاتور سیم پیچی شده است. هیچ جاروبکی وجود ندارد. و دارای یک کنترل کننده است. مثل روز روشن است که این الکتروموتور یک موتور بدون جاروبک است. در این سایت مقاله ای در مورد ساختمان و عملکرد موتور DC بدون جاروبک قرار داده شده است شما می توانید به آن مراجعه کنید.
انواع مختلف فن PC
از دیدگاه موتوری پیشنهاد می شود که در فن های PC از موتور بدون جاروبک استفاده شود. دلایل مختلفی برای اینکه باید از موتور بدون جاروبک استفاده شود وجود دارد. از میان آنها می توان به قابلیت اطمینان، راندمان توان و وجود فیدبک سرعت اشاره کرد. نوع موتور روش مناسبی برای دسته بندی فن های PC نیست. درعوض در این مقاله من مبنای دسته بندی آنها را بر اساس یک ویژگی ظاهری و مشخص انجام داده ام. اتصالات (connector) آنها. در عمل فن های PC در سه نوع مختلف هستند. با کانکتور ۲ تایی ، کانکتور ۳ تایی و گروه دیگر با کانکتور ۴ تایی هستند. اجازه بدهید آنها را تک تک بررسی کنیم.
فن های PC دو سیمه
این گروه قدیمی ترین و ساده ترین نوع فن ها هستند. تنها دو سیم از کنترل کننده فن خارج میشود. سیم مثبت و سیم منفی. با برقدار کردن، فن با حداکثر سرعت خود شروع به گردش میکند. دیاگرام داخلی فن دو سیمه مطابق شکل زیر است.
کانکتور فن دو سیمه یک سیم قرمز و یک سیم مشکی دارد. سیم قرمز به مثبت منبع تغذیه و سیم مشکی به منفی آن وصل می شود. معمولا برای انعطاف پذیری بیشتر آنها دارای یک کانکتور تغذیه ۴ سیمه دوبل نر و مادگی مانند شکل بالا هستند. در انتهای یکی از کانکتورها فن به صورت موازی با ۱۲ ولت (زرد- مشکی) متصل شده است. بدین طریق فن تغذیه شده و کابل PSU می تواند برای تغذیه تجهیز دیگری استفاده شود.
فن PC سه سیمه
یک نوع فنها بسیار متداول فن هستند. این فنها برای اولین بار سنجش سرعت را باب کردند. دو سیم نخست منبع تغذیه فن هستند. سیم سوم مستقیما از خروجی سنسور هال گرفته شده است. این خروجی دو پالس در هر یک دور گردش فن تولید م یکند. فن به مادر بورد متصل میشود و از طریق سیم سوم، مادر برد می تواند پالس های فن را خوانده و تشخیص دهد که فن میچرخد و سرعت آن چقدر است؟ این نوع آوری بزرگی است! اگر مادر بورد تشخیص دهد که پالسی وجود ندارد و یا سرعت دوران خیلی کم است. آنگاه زنگ بیزر به صدا در میآید تا به کاربر اعلام کند که مشکلی وجود دارد. دیاگرام داخلی نمونه نوعی از یک فن سه سیمه مطابق شکل زیر است.
گهگاه دیده می شود که تولید کنندگان مختلف، تامین کننده سیمهای مختلف دارند و یا احتمالا تولید کننده سیم پلاستیک رنگی یکسان در اختیار ندارند و دو فن با کانکتورهای ۳ سیمه امکان دارد رنگ سیمهای متفاوت داشته باشند. از اینرو، بهتر است به جای استفاده از رنگها برای تمایز دادن اتصال هر سیم ، از کانکتور که استاندارد است استفاده کرد. مهم نیست که هر کابل چه رنگی دارد. با یک کانکتور مشخص و یکسان بر روی مادربورد نصب خواهند شد از این رو اگر شما از سمت خار کانکتور نگاه کنید سمت چپ ترین پین شماره ۱ خواهد بود. ۱: منفی منبع تغذیه ۲: مثبت منبع تغذیه ۳: تاکو
فن PC چهار سیمه
مدرن ترین نوع از فن های PC هستند. این فن به گونه ای طراحی شده که با یک سیگنال PWM کنترل می شود امکان افزایش و کاهش سرعت آنها وجود دارد. عملا همه فن ها می توانند با PWM کنترل شوند. اما این نوع خاص فن همزمان فیدبک تاکو را نیز ایجاد می کند. چیزی که یک فن سه سیمه در حالت عادی نمی تواند انجام دهد. فن سه سیمه سنسور هال و کنترل کننده را از همان خطی تغذیه می کند که سیم پیچها تغذیه می شوند. بنابراین، اگر کسی سعی کند پالسهای PWMرا به بوبین های فن سه سیمه بفرستد همان پالسها وارد کنترل کننده نیز خواهد شد.
کنترل کننده به علت اینکه برای کارکرد صحیح به جریان ثابت نیاز دارد درست عمل نخواهد کرد و در نتیجه، سیم سوم قرائت درستی به ما نمی دهد. برعکس فن های سه سیمه، فن چهار سیمه جهت رفع این مشکل تغییرات اندکی یافته است. کنترل کننده و سنسور هال همواره با جریان ثابت تغذیه میشوند. یک ترانزیستور (FET) قبل از سیم پیچها قرار داده شده است. گیت ترانزیستور در عمل همان سیم چهارم است. بنابراین، پالسهای PWM ترانزیستور را درایو (راه اندازی) می کند. سیم پیچ ها این پالسها را از طریق ترانزیستور دریافت می کنند. اما کنترل کننده متصل به سنسور هال به هیچ وجه تحت تاثیر قرار نمی گیرد. این تغییر را می توان در دیاگرام داخلی یک فن چهار سیمه نوعی که در شکل زیر آورده شده است مشاهده کرد.
معمولا دیاگرام بسیار پیچیدهتر از این است. این دیاگرام فقط برای این است که ایده ای در مورد اصول عملکرد فن هایPCPWM(آن گونه که نامیده میشوند) بدست آید. در عمل کنترل کننده پالسهای ورودی PWMرا چک میکند و مطابق با آن پالسهایی را به ترانزیستور میفرستد. اگر سیکل وظیفه PWMکمتر از مقدار آستانه باشد آنگاه فن خاموش میشود و یا در سرعت پایدار پایین باقی می ماند. فنهایی حتی با سیکل وظیفه ۰% نیز وجود دارند در این حالت در یک سرعت کم مشخص، نگه داشته میشوند. معمولا این حالت زمانی انجام می شود که در موارد استفاده حیاتی حتی اگر کنترلکننده خارجی از کار بیفتد کنترلکننده داخلی فن، سیگنال را بای پس کرده و فن به کار خود ادامه میدهد. برای اتصال خروجی فن نباید به رنگ سیمهای آن اطمینان کرد. اگر از سمت خار کانکتور نگاه کنید سمت چپ ترین پین شماره ۱ است. ۱: منفی منبع تغذیه ۲ : مثبت منبع تغذیه ۳ : تاکو ۴ : کنترل
آیا می توان یک فن سه سیمه را به یک کانکتور چهار سیمه متصل کرد؟
بله شما می توانید. اگر به پین های خروجی فن توجه کنید سه پین نخست برای یک فن سه سیمه و چهار سیمه یکسان هستند. همچنین خارهای کانکتورهای هر دو نیز یکسان هستند. کانکتور چهار سیمه خارج عقب کوچکتری دارد که باعث می شود بتواند خارهای کوچکتر کانکتور فن سه سیمه را بپذیرد. فن پیوسته در بیشترین سرعت خود خواهد گردید. (چونکه پین کنترل استفاده نمی شود.) اما فیدبک سرعت (تاکو) فن به صورت عادی عمل خواهد کرد و مادربورد نیز مانند حالت عادی سرعت را قرائت خواهد کرد.
در پایان
فن کامپیوتر PC ، انواعی دارد؛ دو سیمه، سه سیمه و چهار سیمه. همچنین فن سه سیمه را می توان به یک کانکتور چهار سیمه متصل کرد.
.اگر شما نیز تجربه و نظریاتی در این باره دارید، با ما به اشتراک بگذارید
منبع : pcbheaven.com
با سلام ایا میشه فن سی پی یو لپ تاپ 4 سیم 5 ولت 0.5 آمپر رو که موتورش 6 سیم پیچ است. با فن سی پی یو لپ تاپ 4 سیم 5 ولت 0.5 آمپر که موتورش 4 سیم پیچه جایگزین کرد منظورم اینکه خروجی تاکو و ورودی پی دبلیو ام در دو فن متفاوته یا خیر؟چه تغییری در حین کار ممکنه رخ بده؟
سلام رضا جان
تلفنی با شما صحبت کردم. امیدوارم راهگشا بوده باشد.
سلام مهندس یه فن ۱۲ ولت دارم که بردشو باز کردم و دیدم یه ای سی کنترلر داره که سوخته ایا راهی هست بدون آی سی زاه بیفته من نیازی به کنترل دور ندارم فقط روشن بشه برام کافیه شماره آی سی هم lb1196 هستش
سلام اسی عزیز
اون IC کنترل کننده بین دو سیم پیچ سوئیچ می کند و اگر این سوئیچ زدن انجام نشود موتور کار نمی کند.
با سلام و تشکر از مطالب خوبتان سوالی که دارم اینه فن ۴ سیمه رو میشه مثبت و منفی اش رو براحتی پیدا کرد اما سیم تاکو و پی وی ام رو چطور میشه تشخیص داد فرضا فنی که از بازار میخریم سوکت نداره و رنگ سیمها هم با فن خراب متفاوته
سلام من میخواسم ببینم فن رو میشه به ترانس 12 ولت وصل کرد؟ لطفاً راهنمایی کنید
سلام سید جان
فن های کامپیوتر BLDC هستند و با ولتاژ DC کار می کنند برای تست آنها پس از ترانس باید از یکسوکننده پل دیود استفاده کنید.
سلام آقای کریمی وقتتون بخیر من برای ساخت یک وسیله نیاز دارم که سرعت یک فن حلزونی رو کنترل کنم ، فن من ۴ سیمه است و میخوام بدونم چگونه میتونم به وسیله سیم های اضافه سرعت فن رو کنترل کنم
سلام. ببخشید روی فن هایی که من دارم مثدار جریانرو ننوشته فقط نوشته ۱۲ ولت. یکیش ۸*8 و یکیش ۱۲*12 سانته. چطور محاسبه اش کتم؟
سلام جناب روحی.
برای محاسبه توان به جریان هم نیاز داریم. بر روی برخی فن ها عدد توان هم درج شده است
تشکررر
سلام مهدی عزیز
متشکرم از لطف شما.
واقعا عالی بود ممنون
سلام عماد عزیز
باعث دلگرمی مجموعه ما شدید. متشکرم
سلام مهندس لذت بردم از تسلطتون روی مبحث فن یک سوال داشتم من یک جت فن دوبل مارک sunon دارم که هشت سیم داره که به یک سوکت پنج فیش وصل شده سه تا دوسیمه و دو تا تک سیم میخوام با برق ماشین راه اندازی کنم میتونید راهنمایی کنید؟
سلام مهدی جان
من خیلی متوجه موضوع نشدم. لطفا با بنده تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری دریافت کنم. متشکرم.
سلام.من یه فن کامپیوتر 4 سیم دارم به رنگ ابی سبز زرد مشکی و میخواستم به عنوان کولپد استفاده کنم احتمال زیاد مشکی منفی و زرد مثبه چون زمانی که وصل میکنم یه تکون کوچیک میخوره اما حرکت نمیکنه فقطم تو این حالت و این سیم ها تکون میده، مسخواستم ببینم مشکل کجاست؟ اون دو تا سیم تاکو و PWM ول هست یعنی باعث میشه کار نکنه یا اصلا فن مشکل داره ؟چون قاعدتا باید با مثبت منفی کار کنه . فنم 12 ولت اینتل هست.
سلام میلاد عزیز
در فن های BLDC از یک ماسفت برای کنترل ولتاژ استفاده می شود که توسط PWM کار کنترل را انجام می دهد. برای کارکرد ماسفت باید پایه گیت آن تحریک شود. سیم PWM را به مثبت تغذیه متصل کنید و مثبت و منفی تغذیه را به سیم های مربوطه نیز متصل کنید. فن شروع به کار می کند.
مرسی ممنون خیلی خوب بود کار من رو راه انداخت بعد از صد بار سرچ
سلام رضا جان
این همان اتفاق خوبی است که ما در جستجوی آن هستیم. خیلی خوشحالم که این مقاله کار شما را راه انداخته است.
ُسلام آیا اینجانب برای تحقیق درمورد پروژه دانشگاهی خود این اجازه را دارم که از مطالب استفاده کنم؟ (البته با ذکر منبع)
سلام امیر جان
برای تحقیق دانشگاهی و یا حتی تدریس مشکلی وجود ندارد می توانید از کلیه مطالب وبسایت استفاده کنید. مشکل فقط در انتشار آن در وبسایت های دیگر است. در غیر اینصورت تیم فنی ما از اینکه این مطلب مورد توجه و استفاده شما قرار گرفته است بسیار خوشحال خواهند شد.
سلام و خسته نباشید لطفا لطفا لطفا منو راهنمایی کنید،خیلی کارم گیره و بدجور گیر کردم ۴ ساله یخچال ساید هیتاچی دارم داخل فریزر یه فن کامپیوتری داره(فکر کنم ۱۲یا ۱۵ سانتیه) روش زده ۱۲ولت و زده ۰.۱۷ امپر و چهار سیم هستش،گه گداری صدای قر قر یا وزوز میده،رفتم بخرم گیر نیاوردم تهران، من چیکار میتونم بکنم،چه کاری میشه کرد لطفا راهنمایی کنید اینم شمارمه۰۹۱۹۳۹۳۲۵۹۵ ممنون خیلی لطف میکنید تشکر سمت شهریار هستم
سلام شهرام عزیز
احتمال دارد بشود فن را پیدا کرد. لطفا با شماره های دفتر ما 40331927 و 40331967 تماس بگیرید تا اطلاعات دقیق بگیریم و در صورت امکان مشکل را برطرف کنیم. متشکرم
سلام. دستگاههای ویدئو پروژکتور فنهای سه سیمه و چهارسیمه دارند که اگر به دستگاه وصل نشوند و برد دستگاه فیدبک نگیرد، دستگاه خاموش میشود و ارور میدهد. اگر یک فن دستگاه خراب شده باشد و پیدا نشود، میشود با یک سیمیلاتور سیگنال فن را شبیه سازی کرد و به دستگاه خوراند؟
سلام محمد جان
احتمالا بشود این کار را کرد اما در اینصورت اگر ویدئو پروژکتور داغ بکند دیگر نمی تواند فن را کنترل کند.
سوال 1) یک فن سی پی یو دارم که 12 ولت هست میخام با استفاده از پاور بانک ک خروجی های زیر رو میده روشنش کنم.. باید چکار کنم؟ بدون ماژول و اینا هم روشن میشه؟ Output: 2* DC 5.1V/2.4A, 9V/2A 12V/1.5A (18W Max) اگر بدون ماژول روشن میشه باید 4 تا سیم فن رو به کدوم سیم usb پاوربانک وصل کنم؟ سوال 2) یه موتور چرخ خیاطی دارم اگر بخوام به دو جهت بچرخه باید چکار کنم؟ میشه؟ اگر بخوام سرعتش رو متغیر کنم چکار کنم؟ ساده ترین و کم هزینه ترین راه چیه؟
سلام علیکم و رحمه الله من یک فن دارم اما نمیدونم باید چیکارش کنم سوال من اینه که میتونم با چرخاندن فن برق تولید کنم
سلام امیر رضای عزیز
با فن BLDC نمی توان این کار را انجام داد.
با سلام مهندس یک فن درایو چهار سیمه موجود است که ساکت آن مکعب شکل (چهار گوش) است رنگ سیمها قرمز و آبی وسبز و زرد است روش تشخیص پلاریته تغذیه و کنترل و تاکو چگونه است؟ ولتاژ کاری فن ۲۴ ولت است برای راه اندازی با منبع ولتاژ خارجی حداکثر چه ولتاژ ی به سیم کنترل وصل شود.
سلام چطوری میشه ی فن 3 سیم با فن دو سیم جایگزین کرد کاری کرد که مادربرد ارور نده اگه بشه این کار کرد ممنون میشم ی راه حل جلوم بزارین
اگر مادربورد تاکو را بخواند که احتمالا همین کار را می کند نمی توان جایگزین کرد.
سلام تعدادی فن چهار سیمه و دو سیمه دارم که مال ماینر هست و همگی سیم قرمز قطع شده دلیل چیست؟ ممنون
سلام سعید جان
خیلی خوب متوجه نشدم منظور شما را. اما احتمالا فن مثلا سه سیمه بوده است اما برد ماینر مثلا دو سیمه نیاز داشته است لذا یکی از سیمها را قطع کرده اند.
سلام من فن کیس کامپیوترم کار نمیکند قیمت کرده ام 350 هزار تومان میخوام ببینم سیم پیچی میشه یا نه اگه میشه لطفا یه توضیح بدین
سلام امیررضای عزیز
فن کامپیوتر قابل سیم پیچی نیست و در صورت خراب شدن باید تعویض گردد.
سلام من یه فن چهار سیمه دارم و میخاستم بدونم میشه باهاش خنک کندده لب تاب ساخت و اره اون دو تا سیم اضافه رو ببرم
سلام اراد عزیز
اگر سیم چهارم یا همان سیم کنترل را به ولتاژ مثبت وصل کنید فن با حداکثر سرعت خود شروع به گردش می کند فکر می کنم مشکلی ایجاد نشود. اما سیم چهارم را به مثبت وصل کنید.
سلام من یه کولپد دارم که یک فن12 سانتی 5ولت دو سیم داره (آمپر روش ننوشته) با usb لپتاپ کار میکنه یه آداپتور شارژر موبایل 1.35A پیدا کردم و با اون مستقیم به برق وصل کردم یکمقداری تندتر داره میچرخه فنش میخام دوتا فن بهش اضافه کنم (البته کوچکتر میشه این فن ها) و اگر میشه فن اصلی رو با فن بهتر هم عوض کنم سوالایی که دارم: 1- تفاوت فن 5ولت با 12ولت در چی هست آیا موجب سسرعت بالاتر میشه؟ 2-تفاوت 0.2 آمپری با 0.4 آمپر در چی هست؟ (در واقع تاثیر جریان مصرفی در کجا نشون میده خودشو در دور چرخش فن؟) 3- آیا فقط با وصل کردن این فنها میشه راهش انداخت یا مقاومت و .. هم میخاد در مدار ممنون میشم راهنماییم کنید باتشکر
سلام آیدین جان
فن 5 ولت برای کار با ولتاژ 5 ولت طراحی شده است و فن 12 وات برای کار با ولتاژ 12 ولت طراحی شده است. هر چقدر آمپر فن بیشتر باشد با فرض مساوی بودن راندمان فن توان خروجی بیشتری دارد که با سرعت بیشتری می چرخد یا زاویه حمله پره های فن بیشتر است و هوای بیشتری را منتقل می کند.
سلام خنک کننده کول مستر V8دارم که متاسفانه برای تمیز کردن باز شده بود فنش اسیب جدی خورد نوع سوکت چهار سیم برای اینتل 1366سایز12و ضخامت 2.5والبته یک ولوم که با دوسیم جدا از اونا کنترل میشد برای تهیه جایگزین راهنمایی میخواستم بعنوان مثال میشه از فن ماینر استفاده کرد اتصال دقیفا از جای پیچ خود فن بوده وموردی نداره. پیشنهاد دیگه هم بود ممنون میشم
سلام منصور جان
در صورتیکه تعداد سیم های فن همان باشد و ابعاد آن و جریانی که می کشد منطبق باشد بله می توان استفاده کرد.
آیا مشه 2 تا فن یا بیشتر 12 ولت را روی آداپتور 12 ولت گذاشت آیا آداپتور نمیسوزه یا داغ نمیکنه
سلام عیسی جان
جریان خروجی آداپتور بر روی آن قید شده است جریان ورودی فن ها نیز در پلاک آن آورده شده است مجموع جریان دو تا فن نباید از جریان خروجی آداپتور بیشتر باشد.
سلام چطور می شود یک فن 4 سیم را به طور مستقیم به پاور وصل کرد . می توان سیم کنترلو فرمان را جامپ کرد ؟ من فقط به یک سرعت ثابت نیاز دارم.
سلام اسماعیل عزیز
برای کنترل شما گیت یک ترانزیستور mosfet را کنترل می کنید پس باید آن را به یک ولتاژ ثابت مناسب گیت متصل کنید تا با سرعت نهایی خود گردش کند.
باسلام وخسته نباشید. بنده یک فن دوسیمه را مجدد سیم پیچ کرم اما نمیدانم ک سرسیم پیچ ها باید چجوری به کنترل کننده لحیم شوند..اگر ممکنه راهنمایی کنید
سلام علیرضای عزیز
دیتاشیت کنترل کننده را دانلود کنید در آن نقشه های مناسبی برای اتصال سیم پیچ به کنترل کننده وجود دارد.
سلام و عرض ادب بنده ی فن چهارسیمه درو بالا دارم میخوام ازش در ساخت ی کولر واسه خودرو م استفاده کنم اما وقتی با شارژ ر 12 ولت 8آمپر برق مستقیم میدم مدام دور میگیره و وایمیسته یعنی انگار هی خاموش روشن میشه آیا باید قطعه ایی سر راه فن قرار بدم تا دور فن ثابت بشه ممنون میشم راهنمایی بفرمایید با تشکر
سلام حمیدرضای عزیز.
فن چهار سیمه یک مثبت یک منفی یک سر تاکومتر و یک گیت ترانزیستور سرهای آن هستند. ترانزیستور ولتاژی از نوع MOSFET است. شما گیت آن را باز گذاشته اید وضعیت نامشخصی پیدا می کند. من توصیه می کنم برای این کار از فن دوسیمه استفاده کنید.
سلام مهندس جان من یه فن سی پی یو اضافه دارم،و هوا هم رو به گرماست،با کابل یو اس بی اضافه ای که داشتم به همدیگه وصلشون کردم، رنگ کابل های فن من سبز و زرد و مشکی هست، مشکی فن رو به مشکی یو اس بی زدم،زرد فن رو به قرمز یو اس بی،ولی خیلی کند میچرخه،جون نداره!!!! ممنون میشم کمکم کنید. سپاس
سلام سپهر جان
رنگ سیمها استاندارد نیست سوکت استاندارد است بر اساس سوکت نصب کنید.
سلام مهندس من میخوام از فن چهار سیم به عنوان خنک کننده لپ تاب استفاده کنم اون چهار تا سیمی که گفتم رنگ بندیشون زرد.آبی.سیاه.سبز زرد که مثبت هستش ولی منفی رو نمیدونم میشه کمکم کنید
سلام ابوالفضل عزیز
همان طور که در مقاله هم توضیح دادیم رنگ سیم فن گهگاه غیر استاندارد نیز استفاده می شود اما سوکت آن همیشه استاندارد است. به عکس انتهای مقاله مراجعه کنید و با سوکت خودتان انطباق بدهید. مثبت و منفی را خواهید یافت.
سلام،من سه تا فن دارن،میخام بدونم برق فنهارو از مادربرد بگیرم بهتره یا مستقیم از پاور؟
سلام اگر فن از مادربورد دستور نمی گیرد و سرعت آن به کنترل نیاز ندارد بهتر است مستقیم از پاور بگیرید.
درووود آیا میشه فن کامپیوتر رو بدون مدار ان روُشن کرد.یعنی:: فرضا مدار فن سوخته، سیم پیچ از مدار جدا بشه، حالا میشه ؟
سلام
خیر نمی شود این کار را انجام داد موتور BLDC پیوسته به درایور خود نیاز دارد.
با سلام تشکر از شما و اطلاعاتی که در اختیار می گذارید من می خوام ۳تا فن ۱۲ ولت ۱.۳ آمپرو به برق شهری وصل کنم میشه راهنمایم کنید چه کار باید بکنم ممنون
سلام ایمان جان
شما می توانید از پاور کامپیوتر استفاده کنید و منبع تغذیه 12 ولت هم به وفور در بازار پیدا می شود یک 5 آمپر تهیه کنید و به فنها متصل کنید.
خیلی ممنون
سلام صادق جان
متشکرم از لطفی که به ما دارید.
چگونه یک فن چهار سیمه رو به باتری وصل کنیم؟
سیم مثبت و منفی آن را به مثبت و منفی باطری وصل کنید در این حالت با حداکثر دور خود می چرخد.
سلام یه فن چهارسیمه دارم (در واقع مربوط به ماینر هست). وقتی سیم کنترل و سیم تاکو قطع باشه و فقط مثبت و منفی وصل باشه فن به حالت سینوسی کار میکنه. یعنی هی زیاد میشه دوباره کم میشه. وقتی سیم کنترل رو به گراند (منفی) وصل میکنم با فن با سرعت ثابتی کار میکنه که البته سرعتش ماکزیمم نیست و خیلی کمتره (حداقل از صداش اینطور متوجه شدم). چطور میتونم کاری کنم که سرعت فن با سرعت مثلا ۷۰ درصد ثابت کار کنه؟ من فکر میکردم که با ولتاژ دادن به سیم کنترل میشه این کار رو کرد مثلا ولتاژ ۸ آمپر بدم به کنترل. آیا این کار درسته؟ ممنون از مطلب فوق العاده مفیدتون. کلی تو اینترنت گشتم ولی مطلب شما مفیدترین مطلب برای من بود.
سلام یک فن براشلس ۴سیم با سرعت ۶۰۰۰ دور در دقیقه فرکانس تاکو چه عددی میشه؟ چگونه محاسبه میشه ممنون میشم اهنمایی کنین
سلام اگه فن ۳ سیمه رو؛سیم زرد رو وصل کنیم به مثبت یا منفی چ اتفاقی میافته؟احتمال سوختن فن هست؟
احتمال دارد آسیب ببیند در صورتیکه ولتاژ موتور کم باشد به نظر من اتفاقی رخ نخواهد داد.
سلام می شود از فن کامپیوتر بعنوان پنکه در ماشین استفاده کرد. چطور میشود. ممنونم
سلام مجید جان
فن کامپیوتر مطابق رنگهای سر سیم آن که در این مقاله بحث شد. دو پایه مثبت و منفی دارد. در صورتیکه فن 12 ولت باشد می توان آن را از طریق واسط مناسب به باطری متصل کرد.
تشکر بابت پاسخگویی سریعتون. فن 12 ولت 2.8آمپر سایز 12 سانت حداکثر سرعت 6400 هستش چه مقاومتی با چه مشخصاتی پیشنهاد میکنید
سلام محمد جان
توان فن می شود ولتاژ ضرب در جریان آن یعنی 2.8*12 = 33.6 وات . شما برای اینکه ولتاژ کمتری به موتور برسد باید قسمتی از توان را در مقاومت اتلاف کنید و مقاومت را با فن سری کنید. یک مقاومت 20 تا 30 وات احتمالا نیاز دارید. البته هنگام اتصال مقاومت کل مشخصات مداری تغییر می کنید که همه نیاز به محاسبه دارد.
سلام ممنون از مطلب خوبتون. مطلب تاریخش چند سال پیش هست اما سوالی دلشتم شاید پاسخی بگیرم. من فن 4 سیم دارم، که با قطع کردم سیم مربوط به کنترل pwm، فن با نهایت سرعت حرکت میکنه، آیا امکانش هست که سر راه سیم آبی مثلا مقاومت گذاشت که سرعت فن از حالت نرمال بالاتر بره، اما به نهایت سرعت نرسه و فقط چند درصد از حالت کار عادی سرعت ببشتر بشه، اگه امکانش هست بگید چه مقاومتی یا روش دیگه ای اگه هست کمک کنید لطفا. امکان دسترسی به کنترل سرعت به صورت نرمافزاری ندارم. ببخشید من مبتدی هستم
سلام محمد جان
در صورتیکه سیم PWM قطع شود موتور پیوسته ولتاژ را بر روی فن می گذارد و سرعت نهایی می شود احتمالا با ولوم نمی توانید این کار را انجام دهید مدارات مقاومتی تقسیم ولتاژ انجام می دهند اما خودشان هم مقدار زیادی از توان را اتلاف می کنند ر صورتیکه موتور خیلی کوچک باشد با یک مقاومت متغیر توان بالا این موضوع را چک کنید.
با عرض سلام و خسته نباشید من برای مسابقات ربات های پروازی میخواهم یک کواد بسازم آیا موتور های فن کامپیوتر از نوع براشلس است و میتوان در ربات های پرنده استفاده نمود؟؟؟ لطفا پاسخ دهید با تشکر.
سلام مرتضی جان
فنهای کامپیوتر از نوع موتورهای براشلس هستند. اما نمی دانم که به کار شما می آیند یا خیر؟ خیلی گران نیستند می توانید یک عدد خریداری کنید و بررسی بفرمایید.
سلام.می خواستم بدانم منحنی های طراحی موتور القایی را از کجا می توانم پیدا کنم؟مثل منحنی چگالی شار فاصله ی هوایی برحسب قطر رتور و نظیر این ها در کتاب های سیم لاکی فارس هست اما دقیق نیست
سلام رضا جان
کتابهای سیم لاکی فارس خیلی خوب هستند من موتورهای که طراحی کرده ام با روابط آن کتابها مقایسه کرده ام. نتایج به همدیگر نزدیک بودند. اما مبنای طراحی الکتروموتور تا حدودی بر مبنای آزمون و خطا است که در نرم افزارهای تحلیلی نظیر SPEED از این روابط استفاده می کنند. من توصیه می کنم نرم افزار SPEED را دریافت کنید و با آن کار کنید.
سلام.گفتید طراح الکتروموتور هستید.من نقشه ی سیم پیچی یک موتور تکفاز 2 اسب1500 rpm با خازن دائم 50 میکروفاراد که دارای 36 شیار (24 شیار مربوط به سیم پیچ اصلی و 12 شیار مربوط به سیم پیچ کمکی) شامل تعداد دور و قطر سیم با طول رتور 13 سانتی متر و قطر رتور 8 سانتی متر را می خواهم. آیا برای طراحی موتور تکفاز کتاب یا منبعی می شناسید؟
سلام رضا جان
بله طراح الکتروموتور هستم و نزدیک به هفت سال کارشناس طراحی و مدیر طراحی شرکت الکتروژن بودم. اگر موتور آماده و مربوط به یکی از شرکتها است که می توانید نقشه آن را از سیم پیچهای با تجربه بگیرید. در غیر اینصورت برای بدست آوردن نقشه آن موتور باید شبیه سازی گردیده و سپس طرح بهینه سیم پیچی استخراج گردد. که نیاز به نقشه شیارها و اطلاعات دیگر است و هزینه قابل توجهی دارد. خودتان می توانید با استفاده از کتابهای سیم پیچی سیم لاکی فارس به راحتی و با تقریب مناسب اطلاعات سیم پیچی موتور مورد نظر خود را بدست بیاورید.
سلام من یک فن چهار سیمه دارم که میخوام از طریق آهن ربا با اون برق درست کنم ولی نمی دونم که کدام سیم رو باید به ال ای دی وصل کنم لطفا سریع جواب بدهید
سلام علیرضا جان
موتور فن یک موتور BLDC است و نمی تواند به عنوان ژنوراتور کار کند در صورتیکه موتور DC بود می توانستی به عنوان ژنراتور از آن استفاده کنی.
سلام .فن یکی از اینورترهامون ۳ سیمه هست و خراب شده و ارور میده و بدون فن هم اجازه ران شدن نمیده،فن ۲سیمه ی همون سایز موجود هس ،روش نصب کنم جواب میده!؟
سلام آقای علمی
احتمالا کنترل کننده از طریق پالسهای تاکو متوجه وجود فن و سرعت آن می شود. شما نمی توانید از این فن استفاده کنید یک فن 3 سیمه تهیه کنید.
سلام مهندس ممنون از مقاله خوبتون یک سوال داشتم یک سیستم صوتی دارم که یک فن پشت کنسول سیستم هست و متوجه شدم زمانی که آمپلی داغ میشه فرمان میده فن روشن بشه فن دو سیمه و 12 ولت است و روی هیتسینک آمپلی فایر نصب نیست من دوتا فن چهار سیمه cup با هیتسینک دارم با 12 ولت با دور آرام میچرخه من مداری میخوام که پالس pwm تولید کنه و با فن خود سیستم موازی کنم تا وقتی آمپلی داغ شد فن های cup هم با سرعت بالا بچرخن آیا مداری می تونید پیشنهاد بدید یا مداری آماده توی بازار هست که بشه این کار را انجام بده دیتا شیت فن ها را چطور پیدا کنم تو این سایت مداری داده ولی ولتاژ pwm را ذکر کرده http://forum.bazicenter.com/threads/76187/ ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام بهروز جان.
آی سی هایی هستند که pwm تولید می کنند متاسفانه شماره قطعات را الان به خاطر ندارم.
خسته نباشید بسیار کامل بود متشکرم
سلام امیر جان
خوشحالم که مورد توجه شما قرار گرفته است.
سلام من یه فن ۳ سیمه ۸۰*۸۰*۱۵میلی متر دارم واسه درایو فانوک دستگاه cncهست آمپر ش0.17هستش ولی مارک خودش پانافلو هست که این سایزش گیر نمیاد من مارک دیگه خریدم با همون مشخصات ولی وقتی نصب میکنم بازم دستگاه ارور میده که مربوط به سیستم خنک کن با فن هستش کسی میتونه کمکم کنه جایی خوندم که سیم سوم میتونه خروجیش پالس یا آنالوگ باشه یعنی چی ممنونم کمکم کنید شماره من ۰۹۳۵۲۳۳۵۵۶۱
سلام مجید جان
من تا حدودی با دستگاههای cnc سروکار داشتم. اینکه خورجی سوم پالس باشه یعنی اینکه به ازای هر دور گردش موتور یک یا تعداد مشخصی پالس می دهد شما دیتا شیت فن جدید را بگیر و با دیتا شیت فن قبلی مقایسه کن. اگر خواستی می توانی فن را جداگانه راه اندازی کنی و سر سوم را توسط اسکوپ مشاهده کنی. در دیتاشیت معمولا این اطلاعات درج می گردد. از لحاظ مشخصات تغذیه و فیدبک به کنترولر CNC باید مشخصات یکسانی داشته باشند.
با سلام من یک فن سه سیم 8سانت در 8 سانتی متری دارم که بر روی برد آن یک آیسی با تعداد 4 پایه به شماره 277 دارد این فن سوخته آیسی آن را از کجا میتوانم تهیه کنم
سلام ابوالفضل جان
بازار قطعات الکترونیکی تهران واقع در خیابان جمهوری تقاطع حافظ است پاسازهای امجد، توکل، عباسیان و … محل فروش قطعات هستند. البته در کوچه خیابانهای اطراف نیز قطعه می فروشند. در آنجا سوال کنید.
سلام.من یک فن دو سیمه دارم که برا گرافیک هستاما فک نکنم بشه فن دو سیمه رو به کانکتور چهار سیمه وصل کرد.به نظرتون چکارش کنم؟ممنون
سلام محمدرضا
در کانکتور چهار شیمه هم شما تغذیه مثبت و منفی دارد همان را می توانید به یک سوکت دو تایی بدهید و فن را به آن وصل کنید فکر نمی کنم مشکلی ایجاد کند.
سلام اگه ی فن کامپیوتر ۴ سیم رو به باتری ماشین که ۱۲ ولته و فن هم ۱۲ ولته کار میکنه و نمیسوزه؟ من یکی داشتم زدم کار کرد ولی چون نمیدونستم مثب منفیش کدوم سیم ها هستند خیلی امتحان کردم تا پیدا شد اما بو کرد و فرداش که دوباره زدم کار نمیکرد لطفا بگید که من این فن هارو چه جوری روشن کنم ممنون
سلام خدمت شما ممنون از توضیحاتتون فقط من میخواستم بدونم که فن کامپیوتر ۴ سیمه که ۱۲ ولت هست رو اگه بخوام ازش جای دیگه ای استفاده کنم مثلا تو ماشینی که کولر نداره به جای کولر بعد با باتری ماشین که ۱۲ ولته ایرادی نداره وصل بشه چون من خودم یه فن ۳ سیمه داشتم ۱۲ ولتم بود ولی زدم به باتری ماشین کار کرد ولی فرداش دوباره که زدم کار نکرد سوخته بود لطفا بگید با چه باتری روشنش کنم اگه هم میشه به باتری ماشین وصل کنم بگید لطفا راهنماییم کنید ممنون
سلام حامد جان
اگر بدرستی متصل شود مشکلی پیش نمی آید. من مدتی یکی از همین فنها را به منبع تغذیه متصل کرده بودم و بدون مشکل کار می کرد.
سلام ، وقت بخیر چند صباحی است که در آپارات شاهد تولید برق های رایگان از مگنت ها و سیم پیچ ها و همچنین فن های کامپیوتر هستم . خیلی علاقه مند شدم به ساختن و سرگرم شدن و متاسفانه نتیجه نگرفتم ، آیا برای شما مقدوره راهنمایی بفرمایید ؟ درضمن چون به مبحث برق خیلی علاقه دارم و اصلاً اطلاعاتی ندارم کلاس یا دوره ای دارید که بتونم آشنا بشم با این مبحث فوق العاده ممنون و متشکر – باورجانی
سلام منوچهر جان
وقت شما بخیر. افراد بسیار زیادی ادعا کرده اند که توانسته اند بدون سوخت و انرژی برق تولید کنند هیچ کدام از اینها اثبات نشده است و همه شومن بازی است اگر اینگونه بود این همه جنگ و درگیری در خاورمیانه بر سر نفت رخ نمی داد و ارتش همه کشورها به خانه های خود باز می گشتند. ما در آزمایشگاه ماشینهای الکتریکی شرکت الکتروژن که شاید مجهزترین در نوع خود در ایران است خیلی از این ادعاها را آزموده و مردود کرده ایم.
در صورتیکه به مباحث برق و ماشینهای الکتریکی علاقه مند هستید ما می توانیم آموزش دهیم در صورت نیاز با دفتر موسسه هماهنگ کنید.
آقای مهندس همه فنهای بدون جاروبک زیر برچسب مشحصات یک حفره ای دارند که با یه درپوش لاستیکی بسته شده بایستی برچسب رو با احتیاط بردارید چون دوباره بهش نیاز هست ودرپوش لاستیکی رو دربیارید و خار سر شفت رو جدا کنید اونوقت پروانه فن براحتی در میاد نیازی به شکستن اون هم نیست .از همون جا هم میشه یه کم گریس بهش زد تا روان کار کنه .
خیلی ممنون بابت مقاله خوبتان .
بسیار ممنون بابت مطالب مفیدتون
بسیار مقاله کاملی بود ممنونم
سلام ممنون از راهنماییات. عالی بود
سلام و خسته نباشید. من فنهای کیس رو که همه ۳ پین هستند به مادربورد asus z170pro متصل کردم و با نرم افزار ایسوس راحت سرعتشون کم و زیاد میشه و حتی در دمای پایین خاموش میشه.
ممنون از مقالات خوبتون…خیلی روشن و عامه فهم بود…دستتون درد نکنه…پاینده باشید
ممنونم ایمان حان، این خیلی خوب است که شما متن را روان و خوش فهم می دانید. پیروز باشید.