سیم پیچ موتور

مقدمه

در بحث تعمیرات موتور، این مسئله از اهمیت بالاتری برخوردار است که به علت واقعی سوختن سیم پیچی پی ببریم نه این که صرفا با تعویض سیم پیچ و اجزای سوخته، مشکل را حل کنیم. شما با خواندن این مقاله، با رایج ترین اشکالات سیم پیچی موتورهای الکتریکی سه فاز آشنا می شوید.

شناسایی اشکالات سیم پیچی موتور

در بحث تعمیرات موتور، این مسئله از اهمیت بالاتری برخوردار است که به علت واقعی سوختن سیم پیچی پی ببریم نه این که صرفا با تعویض سیم پیچ و اجزای سوخته، مشکل را حل کنیم. سیم پیچ های موتور دچار آسیب های مختلفی می شوند که هر یک شکل متفاوتی دارند: سوختگی یک فاز، اضافه بار، بالا پایین شدن های ولتاژ و حالت گذاری نوک تیز ولتاژ. آسیب ولتاژ نوک تیز بیشتر در موتورهایی که با درایو فرکانس متغیر کنترل می شوند، رخ می دهد. این مشکلات همه ناشی از اختلالات درون کارخانه است که نیاز به اصلاح دارد. اگر مشکل تجهیزات کارخانه درست نشود، موتور جایگزین گاهاً ممکن است بلافاصله آسیب ببیند.

شناسایی دقیق مشکلاتی که نیاز به حذف و یا تعویض موتور دارند، بسیار مهم است. تمام عیب هایی که در سیم پیچی تشخیص داده می شوند، باید مستندسازی و ثبت شوند. تاریخچه ای از مشکلات موتورهای کارخانه (ثبت شده در نرم افزار کامپیوتری) مشکلات را دسته بندی می کنند و کاربر می تواند بررسی کند که کدام یک از دسته ها، مشکلاتی هستند که می توان بهبود داد یا حتی آن را کاملا رفع کرد.

روتور

این مشکلات رایج ترین مشکلات در یک موتورهای سه فاز هستند:

  • حلقه های اتصال کوتاه شده
  • زمین شدن (سیم پیچ به فریم رتصال کوتاه شده است)
  • اتصال فاز به فاز
  • سیم پیچ مدار باز
  • سیم پیچ های سوخته ناشی از تک فاز شدن الکتروموتور
  • موتور در آب غوطه ور شده

دیگر مشکلات مختلف روتور:

  1. میله های روتور باز شده اند
  2. رینگ انتهایی روتور اتصال باز شده
  3. آهن روتور / استاتور به درستی روی یک محور قرار نگرفته اند
  4. ساییدن و برخورد روتور با استاتور
  5. لقی روتور بر روی شفت

پرسش سوال از متخصص موتور درایو

مشکلات زیر نیاز به تعویض یا سیمپیچی مجدد موتور خواهد داشت:

1. حلقه های اتصال کوتاه شده

اتصال کوتاه یک خرابی معمول سیم پیچی است و به سیم پیچی مجدد یا تعویض موتور نیاز دارد. حلقه های اتصال کوتاه شده توسط عواملی نظیر: ایجاد خراش و بریدگی بر روی سیم پیچ، ولتاژ های نوک تیز با دامنه بالا، آلاینده های رسانشی، داغ شدن بیش از حد سیم پیچ، پیر شدن عایق و شل بودن و لرزش سیم های کلاف ایجاد می شود. بیشترین مقاومت در برابر جریان در یک موتور AC توسط راکتانس القایی حاصل می شود. مقاومت سیم در یک فاز کامل درصد بسیار کمی از امپدانس کل موتور است (مقاومت به همراه راکتانس القایی). راکتانس القایی باعث می شود هر دور از کلاف سیم پیچی در مقدار جریان موتور قابل توجه باشد. هر دور، امپدانس القایی بیشتری نسبت به مقاومت اهمی ایجاد می کند.

اتصال کوتاه زمانی رخ می دهد که یک یا چند دور کلاف به دلیل خرابی عایق میان سیم ها به هم متصل شده باشند.مقاومت حلقه های اتصال کوتاه شده از مقاومت کل سیم پیچ فاز کم می شود و در نتیجه باعث افزایش آمپر موتور خواهد شد. وقتی چند حلقه ی اتصال کوتاه شده در یکی از سه فاز وجود دارد، یک مدار حلقه بسته توسط حلقه های اتصال کوتاه تشکیل می شود. وقتی موتور به کار بیافتد، خطوط نیرو (از جریان AC) سیم ها را در مدار حلقه بسته قطع می کنند.

جریان گردان در حلقه اتصال کوتاه شده

یک جریان آمپر بالا در این حلقه به دام می افتد. شکل 1 (الف) – جریان گردان در حلقه اتصال کوتاه شده (حلقه بسته) آمپراژ آنفاز را افزایش می دهد. توان مصرف شده توسط جریان در گردش باعث افزایش آمپر فاز معیوب می شود. که این موضوع شناسایی مشکل را آسان می کند. جریان در حلقه بسته اغلب حلقه های سیم پیچ را ذوب می کند. وقتی این اتفاق می افتد ، جریان گردشی و تعدادی از دورهای سیم پیچی درون حلقه بسته از بین می روند.

شکل 1 (ب) را ببینید.

حلقه بسته ذوب و باز شده

 شکل 1 (ب) – حلقه بسته ذوب و باز شده است.

اکنون فقط مقاومت سیم (حلقه) درون حلقه بسته، از سیم پیچی فاز حذف می شود. بدون نیاز آمپری جریان در گردش، اختلاف بین جریان های فازهای معیوب و فازهای سالم کمتر می شود. یک اختلاف جزیی در مقادیر مقاومت اهمی باعث می شود بتوان فاز معیوب را شناسایی کرد. لطفا توجه داشته باشید که برای از بین بردن این اثر، روتور باید در طول این آزمایش چرخانده شود. حلقه های اتصال کوتاه در هر سیم پیچ AC معمولاً قابل شناسایی است. این حلقه ها بدلیل جریان در گردش زیادی که به آنها تحمیل می شود، به سرعت می سوزند (شکل 2).

سیم پیچ اتصال کوتاه شده

شکل 2 – مثالی از سیم پیچ اتصال کوتاه شده

2. زمین شدن (اتصال کوتاه سیم پیچ به بدنه)

وقتی موتور “زمین” می شود، سیم پیچ یا به هسته لمینت یا به بدنه موتور اتصال کوتاه می شود. این مشکل معمولاً در شیارهای سیم پیچ مشاهده می شود، جایی که عایق شیار خراب شده است. آب شایع ترین علت زمین شدن سیم پیچی است. اگر اتصال زمین اساسی (غیر قابل رفع) باشد، آنگاه به باز سیم پیچی یا تعویض موتور نیاز خواهد بود.

برخی از دلایل خرابی عایق شیار: گرم شدن بیش از حد ، آلاینده های دارای اجزای هادی برق ، صاعقه ، پیرشدگی عایق، تحت فشار قرار گرفتن سیم پیچ ها در محیط تنگ شیار یا سر کلاف ، ایجاد نقاط داغ ناشی از آسیب ورقه های هسته(در اثر خرابی قبلی سیم پیچ) و لرزش و حرکت بیش از حد سیم پیچ است.حرکت بیش از حد سیم پیچ اغلب در اثر افزایش حرارت و/ یا گشتاور پیچشی سیم پیچ ایجاد می شود، که در اثر معکوس (وصل شدن) یا قطع لحظه ای برق ایجاد می شود.

3. اتصال کوتاه فاز به فاز

اتصال کوتاه شدن فاز به فاز در اثر خرابی عایق در سرکلاف سیم پیچ یا در شیارها ایجاد می شود. این نوع خطا به بازپیچی یا تعویض موتور نیاز دارد. ولتاژ بین فازها می تواند بسیار زیاد باشد. هنگامی که یک کوتاه رخ می دهد، بخش زیادی از سیم پیچ اتصال کوتاه می شود. هر دو سیم پیچ فاز معمولاً ذوب می شوند ، بنابراین مشکل به راحتی قابل تشخیص است.

از جمله دلایل خرابی بین فازها می توان به آلاینده ها ، تنگ بودن محل قرار گیری کلاف (در شکاف) ، پیرشدن ، آسیب مکانیکی و ولتاژهای نوک تیز ناگهانی اشاره کرد. سیم پیچ هایی که قطب های هر فاز را تشکیل می دهند ، در هر موتور سه فاز روی هم قرار می گیرند.

شکل 3 تصویر یک سیم پیچی متحدالمرکز را نشان می دهد. در برخی از سیم پیچی های متحدالمرکز، در شیارها از دو قطب و یا دو فاز مختلف کلاف وجود دارد.

سیم پیچی یک استاتور متحدالمرکز

شکل 3 – سیم پیچی یک استاتور متحدالمرکز

شکل 4 از نوع سیم پیچی مجاور (lap winding)است. سرکلاف ها درون هم قرار گرفته و بین قطب ها عایق فازی قرار دارد. سیم پیچها معمولاً شیارها را با قطبهای دیگر تقسیم می کنند. عایق فازی در درون شیار نیزسیم پیچ های هر فاز را در شیارها از هم جدا می کند. بعضی از موتورها (تا 5 اسب بخار) بدون عایق بین فازی سیم پیچی می‌شوند. عایق بندی فاز به فاز مهم است زیرا فارغ از توان موتورها، یک اختلاف ولتاژ نیز بین فازها وجود دارد.

سیم پیچ های یک استاتور مجاور

شکل 4 – سیم پیچ های یک استاتور مجاور-lap winding

شکل 5 اتصال کوتاه فاز به فازِ در سرکلاف یک سیم پیچ را نشان می دهد.اتصال کوتاه فاز به فاز بیشتر در شیارها اتفاق می افتد تا سرکلاف. وقتی در شیار الکتروموتور خرابی رخ می دهد، مس معمولاً ذوب شده و به ورقه های هسته استاتور می چسپد. این مس باید پیش از سیم پیچی مجدد موتور، از هسته استاتور جدا شده و بیرون ریخته شود. درغیراین صورت مبدل به نقطه داغ شده و عایق جدید نیز آسیب خواهد دید.

اتصال کوتاه فاز به فاز در یک سیم پیچی

شکل 5 نمونه ای از پدیده ی اتصال کوتاه فاز به فاز در یک سیم پیچی

4. سیم پیچ مدار باز

یکی از دلایل عمده مدار باز شدن سیم پیچی، کوچکتر از سایز بودن اتصالات تخته ترمینال است. اتصالات سوخته در جعبه اتصال موتور (ترمینال) نشانه مطمئنی برای وجود این مشکل است. سیم پیچ های باز نیز به دلیل پیچ های کوتاه، اتصالات کوتاه فاز به فاز، اتصال کوتاه زمین به بدنه، اتصالات نامناسب کلاف های درونی به یکدیگر، اضافه بار شدید و کلاف های آسیب دیده ایجاد می شوند.

خطاهای بالابه بازپیچی سیم پیچ موتور یا تعویض آن نیاز دارند. مدار باز شدن سیم پیچی نشانه های مختلفی است (بسته به نحوه اتصال داخلی موتور).

موتور اتصال ستاره(Y) با سیم پیچی باز، متفاوت از موتور اتصال مثلث(دلتا)است. سیم پیچی باز تک مداری “تک فاز” خواهد بود. قدرت آن به حدود نیم کاهش یافته و موتور روشن نمی شود. اگر اتصال داخلی موتور چند مداری باشد، استارت می خورد اما توان آن کاهش می یابد.

پدیده ی مدار باز منجر به عدم تعادل در مدار مغناطیسی می شود. تحت بار نُرم و معمول موتور کندتر کار می کند و بیش از حد گرم می شود. برای شناسایی این مشکل از میکرواهم متر استفاده می شود. یک موتور با تعداد زیاد مدارهای موازی ، یعنی چهار و هشت ستاره، با باز شدن یک مدار، افت ولتاژ کمتری نشان می دهد. اتصالات مدار چند مسیر موازی در موتورهای بالای 5 اسب بخار استفاده می شود. سیم پیچ های یک موتور با بار بیش از حد (که با ولتاژ 250 ولت کار می کنند) معمولاً قبل از اینکه سیم پیچ باز اتفاق بیفتد، کاملاً می‌سوزند. یک موتور دارای اضافه بار که با ولتاژ 490 ولت کار می کند، اغلب هیچ نشانی از سوختگی سیم نشان نمی دهد تا اینکه در نهایت سیم پیچ های آن کاملا ذوب می‌شود. اگر محافظ اضافه بار کار نکند، آنگاه موتور باید از نو سیم پیچی شده و یا تعویض شود.

جعبه ترمینال موتور

شکل 6 – جعبه ترمینال موتور

کابلشوهای سر سیم موتور باید به اندازه کافی ضخیم باشند (در کل اتصال) تا بتوانند کل سطح دایروی(سایز) سر سیم موتور را بپوشانند. اگر هر قسمت از کابلشو خیلی کوچک باشد، و به یک مقاومت سری با موتور تبدیل می شود که این کار جریان بالای مورد نیاز موتور جهت راه اندازی را به شدت محدود خواهد کرد. شکل 7 کابلشوهایی را نشان می دهد که برای موتورهای الکتریکی ساخته نشده اند. کابلشو (a) یک تکه لوله مسی است که تا حدی صاف شده و سوراخی در آن جهت اتصال بولت ایجاد شده است. حلقه ی انتهای آن سیمی را در خود نگه می دارد که مساحت دایره ای آن بسیار بیشتر از قسمت بولتِ کابلشو است. کابلشو (ب) قطعا کابلشو مناسبی برای موتور نیست.

دو کابلشو که می توانند باعث اخلال در عملکرد موتور شوند

شکل 7 تصویر دو کابلشو که می توانند باعث اخلال در عملکرد موتور شوند

5. سوختن سیم پیچی بدلیل تکفاز کار کردن

وقتی یک فاز از یک منبع تغذیه سه فاز باز می شود، برق تک فاز می شود. اگر این اتفاق در هنگام کار موتور رخ دهد، توان خروجی آن تقریباً به نصف کاهش می یابد. موتور به عملکرد خود ادامه می دهد، اما دیگر نمی تواند مجددا خود به خود راه اندازی شود. مانند یک موتور تک فاز خواهد بود که سیم پیچ راه اندازی آن تحریک نشده و درنتیجه هیچ میدان مغناطیسی چرخشی ای برای راه اندازی اش ندارد.

5.1. آسیب تک فاز به یک موتور دارای نه سر سیم واتصال ستاره

شکل 8 مسیر جریان را در یک اتصال ستاره نشان می دهد. دو فاز از سیم پیچ ها تحریک می شوند. از فاز سوم هیچ جریانی عبور نمی کند. اگر تجهیز محافظ موتور کار نکند، دو فاز حامل جریان گرمتر و گرمتر می شوند. فاز بدون جریان نرمال به نظر نرمال خواهد رسید و مشکل خاصی نخواهد داشت. شکل 9 تصویری از سوختگی تک فاز در یک سیم پیچی چهار قطبی را نشان می دهد.

شماتیک مسیر جریان در یک اتصال ستاره

شکل 8 – شماتیک مسیر جریان در یک اتصال ستاره در حالیکه فاز سوم مدار باز شده است را نشان می دهد (تک فاز)

شماتیک مسیر جریان در یک اتصال مثلث

شکل 9 – موتور اتصال ستاره که به دلیل تک فاز شدن آسیب دیده است. خط 3 مدار باز است.

5.2. آسیب تک فاز به یک موتور دارای نه سرسیم و اتصال مثلث

شکل 10 مسیر جریان را در اتصال مثلث، با یک فاز باز نشان می دهد. فاز A جریان بسیار بالایی دارد. دو فاز دیگر تقریباً نیمی از این جریان را عبور می دهند. اگر دستگاه محافظتی موتور آن را قطع نکند، فاز با جریان زیاد گرمتر و گرمتر می شود. فازهایی که جریان کمتری دارند نرمال بوده و دچار مشکلی نخواهند شد. شکل 11 تصویری از سوختگی تک فاز در یک سیم پیچی چهار قطبی را نشان می دهد.

شماتیک اتصال مثلث

شکل 10 – شماتیکی که نشان می دهد مسیر جریان در یک اتصال مثلث با خط سه اتصال باز را نشان می دهد (تک فاز)

موتور اتصال ستاره که به دلیل تک فاز شدن آسیب دیده است

شکل 11 – یک موتور اتصال مثلث که به دلیل پدیده ی تک فاز کلاف های آن کاملا سوخته. خط 3 مدار باز است

6. موتور غوطه ور در آب

اگر یک موتور سه فاز در آب فروبرده شود اما تحریک نشود، به احتمال زیاد نیازی به سیم پیچی مجدد یا تعویض نخواهد بود. تنها به تمیز کردن و خشک کردن کلاف از طریق دمادهی در کوره بسنده خواهد شد.

 چه کاری باید انجام دهید؟

موتور باید در اسرع وقت باز شود. اگر موتور دارای بلبرینگ است، بلبرینگ ها باید تعویض شوند. اگر دارای یاتاقان لغزشی (بوش) باشد، مواد روغن گیر باعث زنگ زدگی یا سوراخ شدن قسمت شفت یا یاتاقان می شوند. بلافاصله مواد روغن گیر را تعویض کنید. اگر موتور مخزن روغن و حلقه روغن دارد، باید مخزن کاملا تمیز شود. سیم پیچ ها ابتدا باید با اهم متر آزمایش شوند. سیم پیچ خیس هرگز نباید تحت ولتاژ آزمایشی قرار گیرد که می تواند از طریق عایق شیار خیس شده جرقه بزند.

دمای پخت برای خشک کردن سیم پیچی نباید بیش از 93 درجه سانتی گراد باشد. تست اهم متر پس از خشک کردن سیم پیچ ها باید عدد بالایی نزدیک به بی نهایت را نشان دهد (بالای 10 مگااهم حد پذیرش است). پس از تمیز کردن ، خشک شدن و آزمایش سیم پیچ ها، آنها به یک لاک هوا خشک کن نیاز دارند. وقتی آب عایق شیار را خیس می کند ، سیم پیچ های مسی و هسته به نوعی باتری تبدیل می شوند. هنگامی که عایق شیار هنوز مرطوب است، آنگاه معمولا ولتاژ کوچکی (با میلی ولتمتر) بین سیم پیچ و بدنه قرائت خواهد شد.

قرائت صفر نشان می دهد سیم پیچ موتور به مدت کافی پخته و خشک شده است. هنگامی که آزمایش اهم متر بی نهایت بودن را نشان می دهد، می توان از مگااهممتر، تستر ولتاژ بالا یا تستر جریان هجومی استفاده کرد.

7. رایج ترین مشکلات روتور

این یک بررسی از مشکلات رایج روتور است که در بخش 3 بحث شد، اطلاعات با جزئیات بیشتر را در ادامه خواهید دید:

  1. میله های روتور باز شده اند
  2. رینگ انتهایی روتور اتصال باز شده
  3. هسته استاتور/هسته روتور بدرستی روی یک محور قرار نگرفته اند
  4. ساییدن و برخورد روتور با استاتور
  5. لقی روتور بر روی شفت

7.1. میله های روتور باز شده اند

میله های روتور باز یا باز شدن حلقه های انتهایی (End Rings) معمولاً نیاز به تعویض موتور دارند. (در صورت مقرون به صرفه بودن) می توان آنها را تعمیر کرد، ازنو قالب زد یا میله هایشان را دوباره نصب کرد. مهم است که مله فلزی جایگزین شده از جنس همان فلز اصلی باشد. برای درک بهتر می‌ توانید شکل 12 را ببینید. باز شدن میله های روتور معمولاً به دلایل زیر رخ می دهد:

  • سوختگی ناشی از اضافه بار
  • جرقه در شیار ناشی از سیم پیچ اتصال کوتاه شده
  • لرزش میله ی شل
  • استرس دمایی زیاد (در زمان راه اندازی)
  • نقص در مواد به کار رفته در میله (نقص ریخته گری یا دایکست)
  • اتصالات شل در حلقه های انتهایی

باز شدن میله های روتور باعث اتلاف توان می شوند. اگر میله های روتور بیش از حد باز باشند، یک موتور تحت بار به اندازه ای جریان می کشد که دستگاه محافظ خود را فعال می کند. بدون بار، آمپراژ بسیار کم خواهد شد. شروع کند الکتروموتور و کار در دور کمتر از حد مجاز می تواند نشانه ای از شکسته شدن میله های روتور باشد.

روتورهای سالم با میله شکسته

شکل 12 – روتورهای سالم با یک ، دو و سه میله شکسته

7.2. رینگ انتهایی روتور اتصال باز شده

رینگ انتهایی باز باعث نوسان و ناهمواری گشتاور موتور شده و کمی از توان خروجی کاهش می یابد. یک حلقه با یک نقطه باز به زودی نقاط باز بیشتری ایجاد می کند. هر بار که نقطه باز از یک نقطه 90 درجه بین قطب ها عبور کند ، جریان در منطقه حلقه بین دو قطب بعدی دو برابر می شود. شکل 13 را در زیر مشاهده کنید.

علل ایجاد رینگ انتهایی باز / یا حلقه های انتهایی ترک خورده شامل موارد زیر است:

  • ریخته گری نامناسب
  • سوختگی موتور ناشی از اضافه بار
  • موتور برای سرعت بالاتر (بدون افزایش اندازه حلقه انتهایی) دوباره طراحی شده است
  • رینگ انتهایی برای بالانس روتور سوراخ شده اند. افزایش تنش حرارتی
  • آسیب مکانیکی

مک یا حفره در حلقه انتهایی می تواند باعث ایجاد لرزش الکتریکی شود. با بالانس کردن نمی توان این نوع ارتعاش را اصلاح کرد. با قطع برق و اجازه دادن به توقف آرام خود موتور می توان آن را تشخیص داد. ارتعاشات الکتریکی همیشه به محض قطع شدن برق متوقف می شوند.

جریان در روتور قفس سنجاب

شکل 13 – جریان در روتور قفس سنجاب با یک حلقه انتهای باز

7.3. هسته استاتور/هسته روتور بدرستی روی یک محور قرار نگرفته اند

موتوری که دارای روتور ناهم محور باشد آمپرهای بالایی را می کشد و قدرت خود را از دست می دهد. مسیر مغناطیسی گسسته می شود و باعث می شود که جریان مغاطیس کننده افزایش یابند. سیم پیچ های استاتور نیم سوز شده و این مورد شبیه سوختگی ناشی از اضافه بار خواهد بود.

دلایل احتمالی ناهم همحوری روتور

  • قرارگیری نادرست بلبرینگ ها
  • بلبرینگ ها به درستی روی شافت نصب نشده اند (بزرگتر یا کوچکتر بودن شفت از کنس داخلی بلبرینگ)
  • عرض بلبرینگ اشتباه است
  • بلبرینگ بدرستی در جابلرینگ بر روی درپوش قرار نگرفته است
  • درپوش عقب و جلوی موتور به جای هم نصب شده اند
  • هسته استاتور روی پوسته خود جابجا شده
  • روتور روی شافت خود جابجا شده
  • یک روتور با یک روتور کوتاهتر جایگزین شده است. روتور با قطر یکسان اما درازتر از اندازه اصلی خود کار خواهد کرد ، اما بازدهی از دست می رود

تعمیر الکتروموتور

7.4. ساییدن و برخورد روتور با استاتور

اگر روتور روی استاتور کشیده شود و یاتاقانها فرسوده نشده باشند، معمولاً مانند “چرخاندن” روتور روی ماشین تراش است. این فرآیند باعث افزایش شکاف هوایی می شود که باعث افزایش جریان ببی باری موتور خواهد شود. جریان افزایش یافته مشابه ناهم محوری هسته استاتور و روتور می باشد. مدار مغناطیسی تخریب می شود ، بنابراین برای مغناطیس کردن آهن موتور جریان بیشتری لازم است. دراین حالت موتور داغتر از حالت طبیعی کار خواهد کرد ، زیرا موتور جریان مغناطیس کنندگی بیشتری از شبکه می کشد. اگر بار حداکثر بوده یا شرایط نامطلوبی وجود داشته باشد (مانند ولتاژ کم یا راه اندازی های متوالی) ، موتور باید تعویض شود. چون مقداری از قدرت و بازده دائمی آن کاهش خواهد یافت.

کشیده شدن روتور روی استاتور

شکل 14 – کشیده شدن روتور روی استاتور

7.5. لقی روتور بر روی شفت

روتوری که شل بر روی شافت بسته شده باشد، صدای زنگ یا لرزش ایجاد می کند. بعد از خاموش شدن صدا (با قطع شدن برق موتور) صدا قطع می شود. اگر موتور به مدت طولانی به این روش کار کرده باشد ، یک گرد و غبار قرمز بین شافت و آهن روتور ایجاد می شود. این گرد و غبار آهن اکسید شده ای است که در اثر عمل مالش بین شافت و آهن روتور ایجاد می شود. در هنگام شل بودن پولی یا یاتاقان بر روی شافت همین اتفاق رخ می دهد. تصمیم برای تعمیر روتور لق به قیمت موتور تعویضی و اهمیت موتور در کارخانه بستگی دارد.

راه حل هایی برای این مشکل وجود دارد:

  1. روتور (و شافت) می تواند جایگزین شود
  2. شفت قبلی از روتور جدا شده و یک شفت جدید جایگزین آن شود
  3. یک گوه نازک فلزی (فیلر) را می توان بین شافت و روتور داخل کرد تا آن را محکم کند

گوه کردن روتور ممکن است باعث کشیده شدن و اصطکاک آن روی استاتور شود. در این صورت ضروری است که روتور کمی با دستگاه تراش تراشیده شود- تا از اصطکاک شدید میان آنها جلوگیری شود. روتور باید بیرون آورده شود و شافت جدیدی در آن گنجانده شود. در بیشتر موارد، به صرفه تر این است که موتور را تعویض کرد.

خلاصه ای کوتاه و مفید

در بحث تعمیرات موتور، این مسئله از اهمیت بالاتری برخوردار است که به علت واقعی سوختن سیم پیچی پی ببریم نه این که صرفا با تعویض سیم پیچ و اجزای سوخته، مشکل را حل کنیم. عمده مشکلات موتور، حلقه های اتصال کوتاه شده، زمین شدن (سیم پیچ به فریم رتصال کوتاه شده است)، اتصال فاز به فاز، سیم پیچ مدار باز، سیم پیچ های سوخته ناشی از تک فاز شدن الکتروموتور، موتور در آب غوطه ور شده و عمده مشکلات روتور، میله های روتور باز شده اند، رینگ انتهایی روتور اتصال باز شده، آهن روتور / استاتور به درستی روی یک محور قرار نگرفته اند، ساییدن و برخورد روتور با استاتور و لقی روتور بر روی شفت می باشد.

اگر شما نیز در این زمینه تجربه یا نظراتی دارید با ما به اشتراک بگذارید.

17 دیدگاه

  • با سلام و وقت بخیر بخیر ما یک عدد آسیاب پلاستیک داریم که مدار ستاره مثلث داره و زملنی که موتور استارت میشود موتور استارت شده تا زمانی که میخوهاد برروی مدار مثلث قرار گیرد کنتاکتور جذب شده ولی موتور از دور افتاده و بعد از چند ثانیه متوقف میگردد ممنون میشن اگر راهنماییم کنید

    • سلام جناب طالبی

      اگر موتور در حالت ستاره راه اندازی می شود احتمالا خود موتور ایرادی ندارد ایراد را در سیم کشی مدار فرمان یا قدرت جستجو کنید در صورت نیاز با بنده تماس بگیرید.

  • سلم استاد گرامی من یه فرز مینیاتوری دارم که در قسمت بالشتک آن دو رشته از سیم آن قطع شدخ و دستگاه روشن نمیشه آیا دلیل روشن نشدن آن از قطع شدن آن دررشته میباشد و آیا سیم پیچ بالشتک مجدد انجام شود.؟

  • سلام خسته نباشین آقا من یه فرز مینیاتوری نو مدل باس خریدم چند دقیقه باش کار نکرده بودم که یهو خاموش شد ذقال های دستگاه رو چک کردم سالم و بدون مشکل بودن و بعدش دستگاه باز کردم و اتفاقی دیدم یکی دو رشته از سیم های نازک مسی که از سیم پیچ دستگاه پاره شده یعنی از هم جدا شده بودن ممکنه از این باشه که دستگاه روشن نمیشه دیگه‌. ممنون میشم کمکم کنید در این باره.

    • سلام سعید جان

      اگر دستگاه گارانتی داشت که باید برای گارانتی می بردید. در غیر اینصورت دستگاه را به یک فرد ماهر و دارای صلاحیت نشان دهید. اینکه دو تا سیم کنده شده است به هم وصل کنید خیلی کار درستی نیست. و ممکن است برای شما خطر ایجاد کند.

  • درود. یک بالابر هستش که مخصوص جابجایب غذا هست در یک رستوران وقتی که کابین در طبقه بالا هستش و خالی منظورم بدون بار هست پایین نمیاد اما وقتی بار میزاریم داخل کابین پایین میاد و برعکسش وقتی طبقه پایین هست عمل مبیکنه. لطفا بفرمایید آیا مشکل از سیم پیچ هستش با سپاس

    • سلام مسعوند عزیز
      احتمال دارد سیم پیچ استارت آسیب دیده باشد. خازن ضعیف شده باشد و یا تخته پلاتین و سوئیچ گریز از مرکز تنظیم نباشد.

  • سلام.اگه سیم پیچی یک موتور تکفاز را به سه فاز تبدیل کنیم قدرت موتور چند درصد تفزایش پیدا میکنه؟چرا؟ ممنون از سایت خوبتون

    • سلام رضا جان

      اگر سیم پیچ موتور سه فاز را به سه فاز تبدیل کنید یعنی سیم پیچی تکفاز را تخلیه کنید و سپس سیم پیچ فاز طراحی کرده و جایگزین کنید نیاز به بررسی دارد اما نزدیک به 10 درصد می توانیم افزایش توان بدهیم.

  • سلام وقت بخیر یک موتورdc دارم خودم مونتاژش کردم روز اول که روشنش کردم 16 امپر جریان میکشد یک دو ساعتی کار کرد تقریبا نزدیک یک امپر حریان کشیش زیاد شد فرداش دوباره که روشن کردم بذارم برای تست دیدم از لحظه اول 17 امپر میکشه تقریبا همون دوساعت گذاشتم کار کنه بازم تقریبا یک امپری بالاتر رفت جریانش البته این یه امپر افزایشادبه این صورته که بالا پایین میره تقریبا تو نوسانه صرفا صعودی نیست
    روز سوم برای تست گذاشتم از 18 امپر شروع کرد دیگه قطعش کردم
    مشکلش چی میتونه باشه؟

    • سلام بهزاد جان
      از یک آمپرمتر کالیبره شده دیگر هم استفاده کنید. بستگی به بار و اندازه و ساختار موتور دارد چون مقاومت سیم پیچ ها با داغ شدن افزایش می یابند مقداری اختلاف در جریان شروع با جریان بعد از یک ساعت کار کردن ایجاد می شود. در موتورهای کولر بنده خلاف این را مشاهده کرده بودم یعنی بعد از مدتی کار کردن جریان به صورت جزئی کاهش می یافت. در صورت نیاز با بنده تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری دریافت کنم. متشکرم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *