مقدمه
در نقشه کشی سیستم های پنوماتیکی و هیدرولیکی از علائم شیرهای کنترل جهت پنوماتیکی استفاده می شود، با خواندن این مقاله با این علائم آشنا می شویم.
شماتیک شیرهای کنترل جهت
استاندارد شیرهای کنترل جهت با DIN ISO 1219 تعریف می شود.
نکته مهم: علائم استاندارد فقط عملکرد شیرها را نشان می دهند و اطلاعات بیشتری در مورد طراحی، جریان، اندازه گلویی و… نمی دهد.
اصول علائم استاندارد ISO:
- هر وضعیت شیر را با یک مربع نشان می دهند.
- تعداد مربع ها نشان دهنده تعداد وضعیت های شیر می باشد
- مسیر های عبور هوا با خط نشان داده می شود
- جهت عبور جریان هوا با پیکان نشان داده می شود
- در مواردی که هوا در هر دو جهت جریان می یابد دو عدد پیکان نشان داده می شود
- پورت های بسته با T نشان داده می شوند
- پورت ها دارای شماره هستند. شماره ها فقط داخل مربع و در وضعیت پایه ی شیر نشان داده می شوند.
- نحوه تحریک نیز با علائم نشان داده می شود
نماد های استاندارد ISO حاوی اطلاعاتی در مورد وضعیت های پایدار و ریست کردن می باشند.
شیر های کنترل جهت – تعداد پورت ها و وضعیت ها
شیرهای کنترل جهت با تعداد پورت های شیر اصلی (بدون در نظر گرفتن پورت های پیلوت) و تعداد وضعیت های شیر تعریف می شوند. (تعداد وضعیت ها)/(تعداد پورت ها)
علائم نشان دهنده عناصر تحریک و ریست
جدای از مربع هایی که عملکرد شیر را نشان می دهند، علائم نشان دهنده ی عناصر تحریک و عناصر ریست در سمت راست و چپ آن نشان داده شده اند.
شماره گذاری استاندارد پورت ها
تمام پورت ها شماره گذاری می شوند. شماره پورت عملکرد آن را نمایش می دهد. شماره ها همیشه روی مربع هایی که نمایانگر حالت پایه ی شیر هستند نشان داده می شوند. راجع به شیر هایی که دو وضعیت پایدار دارند شماره ها روی وضعیت استاندارد ضمنی نمایش داده می شود.
وضعیت پایه: وضعیت نرمالی که شیر در حالت بدون تحریک در آن قرار دارد.
شیر های تحریک لیور-پنوماتیکی که در ادامه آمده است اجازه عبور جریان هوا در هر دو جهت را می دهند (پیکان های دو طرفه)
اطلاعات عمومی در مورد مدارها
با نگاهی به مدارات زیر می توانید راه های مختلف استفاده از شیر های کنترل جهت را ببینید.
شیر 2/2
شیر های 2/2 برای باز و بست کردن هستند. این شیر ها مسیر عبور فشار خط را مسدود کرده یا به آن اجازه عبور می دهند. همچنین می توانند به صورت نرمال بسته یا نرمال باز باشند. در نقشه زیر دو عدد شیر برقی 2/2 (S1 و S2) برای کنترل یک سیلندر با برگشت فنری استفاده شده اند. بدون تحریک هر دوشیر بسته هستند. برای حرکت پیستون به سمت راست باید شیر S2 تحریک شود. و برای حرکت پیستون در جهت مخالف باید انرژی شیر S2 تخلیه و شیر S1 تحریک شود. وقتی هیچ کدام از شیرها تحریک نشوند پیستون در آخرین وضعیتی که بوده باقی می ماند.
نمادی که در قسمت پایین مشاهده می کنید یک واحد FRL (فیلتر،رگلاتور،روانکننده) را نشان میدهد. عملکرد سیلندر ها و واحد های آماده سازی هوا در مقالات بعدی مورد بحث قرار می گیرند.
شیرهای 3/2
شیرهای 3/2 معمولا برای کنترل محرک های تک کاره استفاده می شوند. می توانند به صورت نرمال باز یا نرمال بسته باشند. در نقشه زیر می توانید دو مورد از کاربرد های آن را ببینید.
یک شیر تحریک برقی 3/2 (S1) سیگنال عملکرد سیلندر را کنترل می کند.
وقتی شیر تحریک می شود هوای از 1 به 2 جریان می یابد و میله ی پیستون سیلندر به سمت بیرون حرکت می کند.
وقتی برق شیر قطع شود به حالت اولیه خود بر میگردد و فنر موجود در سیلندر پیستون را به عقب می راند.
سیلندر دوتایی (C2) با یک شیر 5/2 (Y1) کنترل می شود.شیر Y1 با یک شیر تحریک برقی 3/2 نرمال بسته کنترل می شود (S2).
شیر S2 تحریک شده است (هوا از پورت 1 به 2 جریان می یابد).
به محض اینکه انرژی شیر S2 تخلیه شود هوا از پورت 2 به پورت 3 تخلیه می شود. شیر Y1 به خاطر وجود فنر مکانیکی به حالت نرمال خود سوئیچ می کند. هوای فشرده ی داخل Y1 از 1 به 2 و هوای داخل سیلندر با برگشت پیستون از 4 به 5 تخلیه می شود.
شیر 4/2 و 5/2
شیر های 4/2 و 5/2 مانند شیر های شیر 4/3 و 5/3 معمولا برای کنترل محرک های دو کاره استفاده می شوند.
در مثال زیر یک شیر تحریک دستی (S1 یا S2) یک سیلندر دوتایی را کنترل می کند (C1 یا C2). همچنین برای کنترل سرعت سیلندر از سایلنسر کنترل جریان استفاده می شود.
تفاوت اصلی شیر های 4 راهه با 5 راهه در این است که شیر 4 راهه فقط یک پورت خروجی دارد. بنابراین سرعت میله پیستون که به داخل یا خارج حرکت می کند به طور مستقل قابل کنترل نیست زیرا دو محفظه سیلندر C1 از طریق همان پورت خروجی 3 شیر S1 خارج می شوند.
در مورد شیر 5/2 (S2) ، دو محفظه موجود در سیلندر (C2) از طریق پورت های خروجی جداگانه (5 و 3) تخلیه می شوند. این موضوع امکان تنظیم سرعت میله پیستون را به طور مستقل فراهم می کند.
اگر شما نیز تجربه یا نظراتی در این باره دارید، با ما به اشتراک بگذارید.
منبع؛ hafner-pneumatik.com
عالی بود
سلام علیرضای عزیز
از شما متشکرم. باعث دلگرمی ما هستید.