مقاومت عایقی موتور
اگر موتور و یا حتی موتور القایی به محض خرید الکتروموتور و تحویل مورد استفاده قرار نگیرد، حفاظت آن در برابر عوامل خارجی نظیر رطوبت، درجه حرارت بالا و آلودگی به منظور جلوگیری از خسارت به عایق ها، مهم و حیاتی است. در حالتی که الکتروموتور یک دوره طولانی در انبار نگه داشته شده بوده است. قبل از استفاده و کاربرد موتور ، بایستی مقاومت عایقی موتور (سیم پیچهای موتور) اندازه گیری شود.
توجه: اگر موتور در مکانی با رطوبت زیاد قرار دارد، انجام بازرسی دوره ای ضروری است.
در واقع تعیین قواعدی برای مقدار حداقل مقاومت عایقی واقعی یک موتور غیر ممکن است، چونکه مقاومت با توجه به روش ساخت، وضعیت مواد عایقی استفاده شده، ولتاژ نامی، اندازه و نوع آن تغییر می کند. در حقیقت، سالهای زیادی تجربه نیاز است که تعیین کنیم موتور برای بهره برداری آماده است یا خیر.
یک قاعده سرانگشتی 10 مگا اهم یا بیشتر است
اندازه گیری مقاومت عایقی موتور با استفاده از یک مگااهم متر (مگر) – اهم متر رنج مقاومتهای بالا انجام می شود. اما این دستگاه چگونه کار تست را انجام می دهد؟ ولتاژ DC با دامنه 500 یا 1000 ولت بین سیم پیچها و بدنه زمین شده موتور اعمال می شود.
توجه: در حین اندازه گیری و لحظاتی پس از آن، بعضی از ترمینال ها حامل ولتاژهای خطرناک بوده و نباید لمس گردد.
در انجام این کار سه نکته مهم جهت ذکر کردن وجود دارد:
1- مقاومت عایق،
2- اندازه گیری و
3-بررسی
1- مقاومت عایقی
- حداقل مقاومت عایقی سیم پیچهای جدید، تمیز شده یا تعمیر شده نسبت به زمین 10 مگااهم یا بیشتر است.
- مقاومت عایقی حداقل، R، با ضرب کردن ولتاژ نامی Un با ضریب ثابت 0.5 مگااهمکیلوولت محاسبه می شود.
برای مثال: اگر ولتاژ نامی 690 ولت باشد، مقاومت عایقی حداقل برابر است با:
0.69kV* 0.5 Megohm/kV = 0.35 Megohm
2- اندازه گیری
- مقاومت عایقی حداقل سیم پیچ به زمین با 500VDC اندازه گیری شده و دمای سیم پیچ باید 25 درجه سانتیگراد با تلرانس 15 درجه باشد.
- مقاومت عایقی حداکثر سیم پیچ باید با اعمال ولتاژ 500VDC در یک دمای کاری سیم پیچها بین 80 تا 120 درجه سانتیگراد بسته به نوع و راندمان موتور اندازه گیری شود.
3- بررسی
- اگر مقاومت عایقی موتور در یک موتور نو، تمیز یا تعمیر شده که مدت زمانی در انبار بوده است کمتر از 10 مگااهم باشد. می تواند بدلیل این باشد که سیم پیچها نمناک هستند و نیاز است که خشک گردند.
- اگر موتور برای یک دوره زمانی طولانی تحت بهره برداری بوده است، حداقل مقاومت عایقی ممکن است به یک سطح بحرانی سقوط کند. تا زمانیکه مقدار اندازه گیری شده به زیر مقاومت عایقی حداقل محاسبه شده نرفته است، موتور می تواند به کار خود ادامه دهد.اما، اگر از این محدوده پایین تر برود، موتور بایستی سریعا متوقف گردد. تا از صدمه به افراد بدلیل ولتاژ نشتی بالا جلوگیری گردد.
در مورد دلایل رایج خرابی الکتروموتور پیشنهاد می کنیم مقاله “سیزده دلیل اصلی خرابی موتورها” را مطالعه بفرمایید. در صورتیکه سوالی دارید همین جا از ما بپرسید در کمتر از 48 ساعت پاسخگو هستیم. و اگر تجربه جالبی در مورد کم بودن مقاومت عایقی در الکتروموتورها دارید با ما خوانندگان وبسایت در میان بگذارید.
مرجع؛ electrical-engineering-portal.com
42 دیدگاه
سلام. اول ممنون از پاسخ گویی و مطالب خوبی که در اختیار ما میزارید. دستگاه مگر رو چطوری تست کنیم ببینیم سالم هست یا نه. یه دستگاه کیوریتسو ۳۱۲۵ داریم داخل شرکت فکر میکنم خراب باشه. ببخشید اگه بخوام در زمینه درایو اطلاعات جامع و کلی داشته باشم چیکار باید انجام بدم
سلام محمد جان
خیلی ممنونم از لطفی که به بنده و تیم موتور درایو دارید. در مورد تست دستگاه مگر روشی که عرض می کنم شخصی است و ادعایی در مورد آن ندارم قطعا روشهای حرفه ای کالیبراسیون دستگاههای اندازه گیری و موسسات مختلفی وجود دارند که می توان از انها کمک گرفت. اما روش پیشنهادی من:
تعدادی مقاومت کوچک 1 مگااهم، 10 مگااهم و 100 مگا اهم تهیه کنید این مقاومتها در اندازه های 1/4 وات و نیم واتی به وفور ر بازار موجود هستند و در بخش تعمیرات الکترونیک شرکتها نیز می توان تعدادی از آنها را پیدا کرد. سپس با مگر مقادیر مقاومت ها را در رنج های مختلف دستگاه اندازه گیری کنید مقدار تلرانس این مقاومتها 5 درصد است در صورتیکه مقدار قرائت شده 5 درصد و کمی بیشتر با مقدار مقاومت اسمی اختلاف داشت مگر قابل استفاده است.
سلام یک الکتروموتور 90KW که کاملاً زیر آب رفته بود رو برای من جهت تعمیر آوردند و بعد از شستشوی موتور و خشک کردن با اهم متر مقاومت عایقی و گروه کلافی رو گرفتم اتصال سیم پیچی به بدنه موتور صفر شده بود ( کاملاً خشک شده بود ) ولی سر کلاف U وW مقاومت 1/5 مگا اهم رو نشون داد و موتور رو با هیتر به مدت چهار روز کاملاً خشک کردم و بامیگر 1000V تست کردم . تست عایقی سر سیم پیچها به 35 مگا اهم رسیده بود و رقم روبه بالا میرفت الکتروموتور را مونتاژ کردو و راه اندازی کردم کاملا نرمال بود چند با روشن و خاموش کردم و بعد موتور رو زیر بار گذاشتم آمپر موتور 142 بود ولی بعد از تقریباً نیم ساعت و بیشتر الکتروموتور سوخت ممنون میشم توضیح دهید
سلام مهدی جان
با توضیحاتی که دادی به نظر می رسد که کار درست را انجام داده باشی. روش درست خشک کردن سیم پیچ ها قرار دادن آنها در کوره برای چند ساعت است. احتمال دارد مقداری رطوبت باقی مانده باشد یا عایق موتور در بخشی از استاتور آسیب دیده باشد. و همین دلیل سوختگی سیم پیچ شده است.
سلام .میخواستم نحوه میگر زدن موتور دالاندر ستاره،ستاره دوبل رو بدونم
سیم پیچها را به هم متصل کنید و یک سر پروب مگر را به آن متصل کنید و سر دیگر پروب مگر را به بدنه الکتروموتور متصل کرده و تست را انجام دهید. در صورتیکه به اتصال ستاره دسترسی دارد سیم پیچ ها را از هم جدا کرده و تست را بین سیم پیچ های مختلف انجام می دهیم.
سلام و با تشکر از مطالب خوبتون. من اخیرا یه موتور مغناطیس دائم ساختم و با دستگاه میگر تحت ولتاژ DC تست کردم. مقاومت موتور از 10 گیگا اهم بالاتر بود. ولی وقتی به مصرف کننده تحویلش دادم موتور و درایو را باهم آزمایش کرد و گفت حدود 650 میکرو آمپر نشتی جریان داشتم. فکر کنم مجموعه را تحت جریان AC تست کرده اند. حالا از کجا بفهمم اشکال از موتور بوده یا درایو؟ آیا لازمه یک مگر تهیه کنم که با ولتاژ AC کار کنه؟ در این صورت آیا شما برند خاصی را میتوننین بهم پیشنهاد بدین؟
سلام حامد جان
در برخی تسترهای عایق ولتاژ با فرکانس مختلف ارسال می کنند یا حتی پالس می فرستند. دستگاههای ما در شرکت الکتروژن معمولا ایتالیایی بودند اما در مورد مگر خودم برند خاصی نمی توانم بصورت مطمدئن معرفی کنم.
سلام جناب کریمی عزیز.ضمن تشکر از مطالب آموزشی.یه سوال داشتم.چطوری الکتروموتور بدون پلاک که دوتا خازن داره و سیم بندیش بازه.تشخیص بدیم که این موتور به صورت تک خازن(دوخازن سری )راه اندازی میشه یا به صورت دو خازنه (خازن استارت و خازن دائم کار )که با کلاچ، خازن استارت از مدار جدامیشه؟
سلام رضا جان
اگر خازن ها موجود باشند که خازن راه انداز ظرفیت زیادی دارد و ولتاژ درج شده بر روی آن عدد کوچکتری است و خازن دائم کار معمولا ظرفیت کم و ولتاژ بیشتری دارد. اون مدل الکتروموتوری هم که می فرمایید دو خازن نقش یک خازن را دارند خازنها با هم موازی می شوند چون در خازن در حالت موازی ظرفیت ها با هم جمع می شود (بر خلاف مقاومت و سلف). این مدل در برخی موتورهای کولر از نوع سیم پیچی تپ استفاده می شوند و این کار را سازنده انجام داده است تا مصرف کننده فکر کند موتور دو دور دو سیم پیچ جدا است.
سلام وخدا قوت مهندس یه موتور۲کیلو وات تست کردم با اهم متر مقاومت دوتا از فاز ها13 اهم بود که اوکیه.ولی فاز سوم مقاومتش حدود ۳۰۰ اهم بود.نه اتصال بدنه داره ونه اتصال کوتاه.دلیل این مقاومت زیاد چی میتونه باشه؟
سلام رضا جان
مقاومت سیم پیچ های هر سه فاز باید با هم مساوی باشد . نهایتا اختلاف 5% مورد پذیرش است. سیم پیچی مشکل دارد. بررسی کنید.
سلام مهندس عزیز. در تست میگر اینکه گفتید سر سیم پیچ ها رو به هم وصل کنید منظور هر ۶سر خروجی ازموتوره ؟نمیشه فاز ها رو بصورت جدا از هم تست کرد؟
سلام رضا جان
در تست مگر یک بار فاز به فاز تست می کنید. یعنی فاز U نسبت به V , W و همین طور ادامه می دهید. اما در جایی که قصد دارید اتصال بدنه را چک کنید همه فازهای را به هم متصل می کنید و به یک پراب مگر و بدنه را به پراب دیگر مگر متصل کرده و آزمایش را انجام می دهید.
متشکرم…. بسیار عالی مختصر و مفید.
سلام جناب شعاع
متشکرم از لطف شما. باعث دلگرمی بنده شدید.
سلام تشکر از مطالب بسیار مفیدی که فرمودید یه موتور ۷۵ کیلووات داریم که به صورت ستاره مثلث راه اندازی میشه ، روی پلاک موتور در حالت ستاره نوشته ۱۳۳آمپر ولی موتور ۲۵۰ آمپر جریان میکشه و تا تغییر وضعیت به مثلث آمپر اصلا پایین نمیاد ضمنا بعد از تغییر وضعیت هم مشکلی نداره و کار میکنه میخواستم بدونم دقیقا چه مشکلی باعث میشه آمپر پایین نیاد در حالی که همه قسمت های مدار قدرت و مکانیک موتور هم تست شده و مشکلی نداره ممنون
سلام حسین جان
یک نکته وجود دارد. راه اندازی ستاره مثلث برای بارهای سنگین و بارهایی که برای راه اندازی گشتاور زیادی نیاز دارند مناسب نیست. عمدتا برای کاربری های فن و پمپ مناسب است. در حالت ستاره که شما راه اندازی می کنید گشتاور راه اندازی نسبت به حالت مثلث کاهش می یابد و لذا موتور نمی تواند به دور نامی خود برسد و به سمت قله منحنی گشتاور دور حرکت می کند و برای تامین گشتاور بار اجبارا جریان بیشتری می کشد. به نظر من این بار را یا با درایو فرکانس متغیر (اینورتر) راه اندازی کنید یا بصورت مثلث مستقیم (DOL) راه اندازی را انجام بدهید.
سلام مقاومت یک کلاف سیم پیچ الکترو پمپ شناور به بدنه رو با میگر و ولتاژ 1000 اندازه گرفتم شده 0.1 مگا اهم به نظرم که خیلی کمه میشه شما هم راهنمایی کنید
سلام مهدی عزیز
زیر 10 مگا اهم قابل قبول نیست. احتمال دارد مقداری رطوبت گرفته باشد. پمپ را در کوره با دمای 120 درجه خشکن کنید و دوباره مگر بزنید اگر درست شد و به بالای 10 مگااهم رسید استفاده کنید در غیر اینصورت احتمالا نیاز به بازپیچی دارد
دیدگاه‌های تازه‌تر »