مقدمه

عملگرهای پنوماتیک آخرین جزء از اجزای یک سیستم پنوماتیک می باشند که هوای فشرده را به یک حرکت خطی یا زاویه ای تبدیل می کنند. این عملگرها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از جک ها، عملگرها دورانی و گریپرها. اما اساساً تفاوت عملگرهای پنوماتیکی و برقی چیست؟ شما با خواندن این مقاله، به تفاوت های این دو در زمینه های محتلفی نظیر؛ ابعاد (وزن)، سختی نصب (اتصالات)، سیکل کار (تعمیر و نگهداری)، کارکرد دایمی و چرخه کاردهی (زمان روشن بودن)، سیگنالهای ورودی و خروجی، انرژی (قطعی قدرت) و … آشنا می شوید.

مقایسه عملگرهای پنوماتیکی و برقی

1- نوع حرکت؛ خطی و دورانی

هر دو نوع عملگر هر دو نوع حرکت را پوشش می دهند.

2- اجزاء و قطعات یدکی

اجزای عملگرهای پنیوماتیک تعداد محدودی از قطعات است و در مقایسه با آنها قطعات عملگرهای برقی پیچیده تر و مفصل تر است.

3- اتصالات نیرو و کنترل

 در عملگرهای پنوماتیکی به دو شیلنگ برای انتقال هوای فشرده رفت و برگشت عملگر و دو رشته سیم کنترلی نیاز است. اما برای کنترل عملگر برقی به برق سه فاز با 5 رشته سیم و حداقل دوازده رشته سیم برای کنترل نیاز دارید.

4- سرعت دوران

سرعت دوران در عملگرهای پنوماتیکی به راحتی از طریق شیر تنظیم قابل تنظیم است اما در عملگرهای برقی به کنترل کننده سرعت و مدارات کنترلی گران قیمت نیاز دارد.

 5- عمر مفید

در عملگرهای پنوماتیک علاوه بر عمر مفید بیشتر در هر دو مد استفاده کنترلی شیر یا قطع و وصل عمر مفید تغییر نمی یابد اما در عملگرهای برقی عمر مفید تحت تاثیر نوع استفاده هم قرار دارد.

6- قرار گرفتن در شرایط قطعی نیرو

قطعی نیرو در عملگرهای پنوماتیک و برقی پیامدهای متفاوتی ایجاد می کند. در عملگرهای پنوماتیک از یک منبع هوای قابل حمل در مواقع اضطراری می توان استفاده کرد. اما در عملگرهای برقی باید این کار با چرخاندن دسته کنترلی انجام شود.

7- استفاده در محیط خارجی (الزام به داشتن حفاظت IP67)

عملگرهای پنوماتیک هیچ محدودیتی ندارند و به راحتی در این محیط ها نصب می شوند و حتی در زیر آب هم کار می کنند اما عملگرهای برقی نیاز به اقدامات حفاظتی دارند سیکل کاری آنها کاهس می یابد و دچار گرمایش دایمی می شوند و بایستی از آنها در برابر ورود آب حفاظت کرد.

 8- محافظت در برابر انفجار

عملگرهای پنوماتیکی ذاتا ضد انفجار هستند و با گواهینامه ضد انفجار به بازار عرضه می شوند فقط برای سلونوئیدها نیاز به تغییر و اندکی هزینه می باشد اما در عملگرهای برقی نیازمند قطعات ویژه و هزینه مبلغ قابل توجه می باشیم.

9- تحت تاثیر سایش و پوسیدگی

در عملگرهای پنوماتیک تعمیر و نگهداری ساده و کم هزینه است. این عملگرها نیاز به روغن کار و گریس ندارند. و برای آب و مایعات نیز آلودگی ایجاد نمی کنند. اما در عملگرهای برقی تعمیر و نگهداری بسیار مهم است. نیاز به روغن کار چرخ دنده ها، نظافت محور رزوه ها، کنترل دمایی و تعویض آب بندها وجود دارد.

10- تلفات اصطکاک

تلفات ناشی از اصطکاک در عملگرهای پنوماتیک ناچیز است اما در عملگرهای برقی نسبتا بالاتر است. در عملگرهای پنوماتیک آب بندی پیستون با توجه به فشار اعمالی برقرار می شود، تعمال نیرو در یک راستا بوده بدون نیاز به روغن و اثر چسپندگی کار می کنند و مقدار نیرو برابر مقدار محاسبه شده است. اما در عملگرهای برقی در صورتیکه محور بدرستی روغن کاری نشده باشد مقدار گشتاور کاهش چشمگیری خواهد داشت و تلفات افزایش می یابد.

11- تنظیمات موقعیت نهایی

در عملگرهای پنوماتیک مقدار گشتاور با تنظیم فشار هوای ورودی تنظیم می شود اما در عملگرهای برقی هیچ محدودیت مکانیکی وجود ندارد و تنظیم آنها بسیار دشوار است.

 12- شناسایی خطا

عیب یابی در عملگرهای پنوماتیک به مهارت خاص و ابزار اندازه گیری خاصی نیاز ندارد. عیب یابی با دمیدن هوا یا نشانگر LED می باشد. اما در عملگرهای برقی فقط تکنسین های برق ماهر و با تجربه با اندازه گیری می توانند این کار را انجام دهند.

اگر شما نیز تجربه یا نظراتی در این باره دارید، با ما به اشتراک بگذارید.