اصول شینه بندی تابلو برق

مقدمه شینه بندی تابلو برق

شینه ها (باس بار ها) مثل ستون فقرات هر تابلوی فشار ضعیف هستند. وظیفه شینه بندی تابلو برق تامین و توزیع انرژی می باشد. ساختن شینه ها به طور کلی شامل مراحل ماشین کاری، خم کاری و شکل دهی می باشد که همه ی این ها نیازمند مهارت بالایی می باشند تا از ضعیف شدن و ایجاد فشار های اضافی روی شینه ها جلوگیری شود. شما با خواندن این مقاله، به صورت خلاصه با اصول شینه بندی و اتصالات آن آشنا خواهید شد.

محل اتصال

موارد بالا درباره اتصالات بین شینه ها نیز صدق می کند، که کیفیت آن به اندازه، شرایط محل اتصال و فشار وارده بر محل اتصال بستگی دارد (تعداد پیچ های اتصالی و کیفیت سفت شدن آن ها نیز از موارد تاثیر گذار است)

اندازه محل اتصال در شینه بندی تابلو برق

سطح تماسی (A) باید حداقل 5 برابر سطح مقطع شینه (B) باشد. برای شینه های اصلی این مقدار باید به صورت A>5*B باشد. توصیه می شود برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد شینه و توزیع مناسب حرارت محل های تماس را در یک منطقه متمرکز نکرده و نقاط اتصال را در طول شینه پخش کنید.

شکل 1- سطح تماس و برش مقطع شینه

برای شینه های فرعی، با توجه به شرایط، محل تماس می تواند کوچکتر باشد. اما برای استفاده از تجهیزات در جریان نامی شان اتصال باید طبق دستورات بالا (A>5*B) به صورت کامل نصب شود.

شکل2- سطح تماس شینه

شکل 3- سطح تماس شینه

نکته کاربردی شینه بندی تابلو برق هنگام اتصال چند شینه به هم:

شکل 4- اتصالات توزیع و توسعه

فشار محل اتصال

فشار اتصال بین شینه ها با استفاده از پیچ هایی تامین می شود که سایز، کیفیت، تعداد و گشتاور اتصال آن ها بر اساس جریان و اندازه شینه ها تعیین می شود. اگر گشتاور سفت کننده پیچ خیلی زیاد باشد یا تعداد پیچ ها به اندازه کافی نباشد می تواند منجر به اعوجاج و به تبع آن کاهش سطح تماس شود. بنابراین توصیه می شود که فشار وارده در محل اتصال را با افزایش تعداد پیچ ها و استفاده از انواع واشر ها به خوبی توزیع کنید.

شکل 5- فشار تماسی شینه

وسایلی برای پیشگیری از شل شدن پیچ ها و اتصالات:

شکل 6- وسیله هایی برای پیشگیری از شل شدن پیچ ها

استفاده از یک علامت روی پیچ ها (مثل رنگ یا یک پوشش شکننده) می تواند هر گونه شل شدن پیچ ها را نشان دهد. از این روش می توان برای بررسی صحت سفت شدن پیچ ها نیز استفاده کرد.

شکل 7- استفاده از یک نشانه (رنگ یا روکش شکننده)

شکل 8- چپ: اتصال شینه 10*120 (4000 آمپر) راست: اتصال دوبل شینه 10*100 (3200 آمپر) و شینه 10*80 (2500 آمپر) روی شینه 10*120

جدول پیچ های پیشنهادی برای شینه بندی تابلو برق با حداقل مشخصات:

نکته: اگر گشتاور سفت کننده پیچ ها خیلی زیاد باشد باعث کاهش انعطاف پذیری شمش ها و تغییر تدریجی شکل آنها می شود.

شرایط محل اتصال:

به جز اینکه باید به اکسیداسیون محل اتصال توجه کرد که عاری از هر گونه کربنات مس (زنگ مس) یا تیرگی مشهودی باشند، شینه ها به آماده سازی خاصی نیاز ندارند.

تمیز کردن با اسید به هیچ وجه توصیه نمی شود و جدای از خطراتی که دارد باید خنثی سازی و شستشو شود. سند بلاست کردن سطوح می تواند گزینه خوبی برای این کار باشد. بهتر است خراش های ایجاد شده روی شینه ها در محل اتصال به گونه ای باشد که عمود بر هم باشند.

شکل 9- شرایط محل تماس شینه ها

ماشینکاری شینه های مسی

مس فلزی نرم است. شکل دهی به مس معمولا به صورت خشک انجام می شود اما برای عملیات برشکاری و سوراخکاری با سرعت بالا باید روانکاری انجام شود.

شکل 10- استفاده از اره دندان متوسط

شکل 11- برای سوراخکاری می توان از مته فولاد استفاده کرد ولی برای اینکه تراشه ها راحت تر جدا شوند بهتر است از مته هایی با فلوت دراز تر استفاده کنید.

نکته: از پانچ هیدرولیکی نیز برای ایجاد سوراخ های دقیق و بدون تراشه استفاده می شود.

خمکاری شینه ها در شینه بندی تابلو برق

شکل 12- خمکاری شینه ها

شینه ها به اندازه عرض خود با هم فاصله دارند (e). طول کل خط مرکزی قبل از خمکاری برابر است با مجموع طول قسمت های مستقیم (L1+L2) که در معرض هیچگونه اعوجاج و خمش شده در خط خنثی نیست .

خم کاری 90 درجه:

شکل 13- خم 90 درجه شینه ها

خمکاری به زاویه α:

l = (2r + e) × π × (180 – α) / 360

• r  :شعاع خم
• R = r + e/2   :شعاع به خط خنثی
• l  :طول تا خط خنثی

شکل 14- خمکاری شینه ها با زاویه α

ایجاد پیچ و تاب:

طول L حداقل دوبرابر طول l باشد.

شکل 15- ایجاد پیچ و تاب در شینه ها

محاسبات باید بر اساس ابزار مورد استفاده و شعاع خم واقعی (r) انجام شود.

خمکاری روی دستگاه خم:

r = 1 to 2e

شکل 16- خمکاری روی دستگاه خم: r = 1 to 2e

خمکاری با دستگاه خم v : حداقل شعاع = r

مقالات مرتبط با تابلو برق و اصول شینه بندی

ما در وبسایت موتور درایو مقالات متعددی در زمینه تابلو برق، تست های تابلو برق و شینه کشی در تابلو برق منتشر کرده ایم که مطالعه آنها هم می تواند اطلاعات منابی در این زمینه ایجاد کند. لیست مقالات را در ادامه ملاحظه می کنید.

1- تجهیزات اصلی تابلو برق
2- تست های مهم برای تایید تابلو برق
3- اصول شینه بندی تابلو برق

خلاصه ای کوتاه و مفید

شینه بندی شامل سه بخش؛ ماشینکاری، خمکاری و شکل دهی است. این سه بخش و همچنین اتصالات مربوط به آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. اندازه محل اتصال، اسلوب و قواعد خودش را دارد که در متن بیان شد. فشار اتصال بین شینه ها با استفاده از پیچ هایی تامین می شود که سایز، کیفیت، تعداد و گشتاور اتصال آن ها بر اساس جریان و اندازه شینه ها تعیین می شود.

 

  منبع؛   Electrical-engineering-portal.com