انتخاب موتور القایی در صنعت

مقدمه

در انتخاب موتور القایی مشخصات موتورها با توجه به طبیعت کاربرد و نوع کاری که از آنها انتظار می رود انجام دهند بسیار متغیر است. بایستی در هنگام انتخاب موتور القایی برای یک کاربرد معین، پارامترهایی نظیر: سرعت ثابت، گشتاور ثابت، سرعت متغیر، دوره کار پیوسته یا متناوب، راه اندازی یا توقف های متوالی، ویژگی های طراحی نظیر شرایط جوی، شرایط سخت سیستم، محیط های غیر عادی ، محیطهای پرخطر، چرخه کار، راندمان موتور و… بدقت مورد توجه قرار گیرند.

از این رو، بایستی در انتخاب موتور القایی مناسب نهایت دقت را صرف کرد و عوامل فنی مختلف برای هر کاربرد را مد نظر قرار داد به گونه ای که موتور، عملکرد بهینه و مطلوب را تامین کند. با خواندن این مقاله، با پارمترهای موثر در انتخاب موتور آشنا می شوید. در صورتیکه قصد انتخاب و خرید موتور القایی را دارید احتمالا خواندن مقاله راهنمای خرید موتور می تواند راهگشا باشد.

استاتور و روتور آسیب دیده

شرایط غیر عادی و اثرات آن در انتخاب موتور القایی

شرایط غیر عادی که موتور معمولا با آن ها مواجه می شود در ادامه آورده شده اند.

الف – شرایط غیر عادی سیستم

۱- شرایط مربوط به ولتاژ؛

• ۱-کمبود ولتاژ
• اضافه ولتاژ
• عدم تقارن در ۳ فاز
• تک فاز شدن
• موج های ولتاژ

۲-شرایط مربوط به فرکانس؛

• فرکانس پایین
• فرکانس بالا

ب – شرایط غیر عادی عملیاتی

۱- قفل شدگی یا واماندگی روتور
۲- سوئیچ کردن/ قطع و وصل متوالی
۳- انقطاع گذرا
۴- اضافه بار
۵- سایز نامناسب کابلها

ج- شرایط غیر عادی محیطی

۱- کم یا زیاد بودن دمای محیط
۲- ارتفاع زیاد
۳- رطوبت زیاد
۴- جو خورنده
۵- محیط مجاور / اتمسفر خطرناک
۶- در معرض بخار آب/ هوای مملو از نمک/ بخارات نفت و روغن

چ- مشکلات مکانیکی

۱- گیرپاژ یاتاقان ها
۲- هم ترازی نادرست/تسطیح نادرست فونداسیون
۳- نصب نادرست کوپلینگ
۴- نصب با لرزش زیاد
۵- شوک خارجی ناشی از بار

د- وضعیت مکانی

۱- تهویه ضعیف
۲- انباشت کثافت
۳- قرار داشتن در معرض تابش مستقیم آفتاب

به هر حال، ناهنجاریهای ذکر شده در بالا ممکن است برای یک دوره زمانی کوتاه یا بلند غالب شوند یا ممکن است ماهیت گذرا داشته باشند. تاثیر عمده ناهنجاری هایی که در بالا ذکر گردید افزایش دادن دمای موتور است و موارد دیگر مانند از دست رفتن راندمان بهینه و افزایش توان مصرفی موتور و غیره است.

افزایش تنش های مکانیکی باعث مشکلات زیر می شود:

۱- بریدگی شفت
۲- خسارت به سرکلاف سیم پیچی
۳- تخریب یاتاقانها
۴- تخریب عایقها

افزایش دمای سیم پیچی استاتور و روتور باعث مشکلات زیر می شود:

۱- تخریب زودهنگام عایق های استاتور یا روتور (برای موتورهای روتور سیم پیچی)
۲- افزایش خطر آتش سوزی
۳- شکستگی میله های روتور و یا رینگ انتهایی (end ring) روتور (برای موتورهای قفس سنجابی) همه موتورها در طول عمر کاری خود کم و بیش با این شرایط غیرعادی مواجه می شوند توجه به شرایط نابهنجار لیست شده، در مرحله طراحی به مقدار زیادی کمک می کند که اثرات این شرایط ناهنجار حداقل گردیده و عملکرد مقاوم ادامه یابد.

ملاحظات طراحی

موارد زیر مهمترین فاکتورهای مورد نیاز جهت در نظر گرفتن هنگام انتخاب موتور القایی برای کاربردهای صنعتی مختلف هستند.

خروجی بر حسب kW/HP

دو محدودیت کلی برای انتخاب توان خروجی موتور وجود دارد.

۱- محدودیت های مکانیکی گشتاور شکست، حداکثر گشتاوری است که موتور بدون اینکه متوقف شود، می تواند تولید کند. این یک فاکتور طراحی حیاتی در کاربرد موتوراست . مخصوصا برای موتورهایی که در برخی مواقع به طور اتفاقی در معرض بار زیادی قرار می گیرند. فاکتور حیاتی دیگر گشتاور روتور قفل است. و طبق تعریف حداکثر گشتاوری است که موتور می تواند در حین راه اندازی از حالت ایستا تولید کند. یک مشخصه حیاتی طراحی برای محرکه کانوایرها است.

۲- محدودیتهای الکتریکی ناشی از ایجاد مشکل بر روی عایق سیم پیجهای موتور بار الکتریکی موتور تا مقداری می تواند افزایش یابد که افزایش دمای عایق سیم پیچی از مقدار تعیین شده متناسب با کلاس عایقی آن بیشتر نشود. طول عمر موتور به میزان زیادی به افزایش دمای سیم پیچی آن بستگی دارد. طول عمر موتور را می توان با جلوگیری از اضافه بار شدن خروجی آن و همچنین تعمیر و نگهداری پیشگیرانه جدی و منظم افزایش داد.

سرعت موتور

اغلب موتورها به طور مستقیم با تجهیزات دوار کوپل شده اند. در این حالت سرعت تجهیزات دوار با سرعت موتور یکسان خواهد بود. به منظور تطبیق دادن سرعت تجهیزات دوار، وسایلی مانند جعبه دنده، زنجیر یا تسمه ها را در محل اتصال موتور با تجهیزات دوار نصب می کنند. در این حالت، جهت اتصال با وسایل کاهنده یا افزاینده سرعت لازم است شفت روتور بصورت مناسبی آماده شده باشد.

از اینرو مشخصات محل نصب، بدنه، شفت و درپوشهای موتور باید با این نیاز مطابقت داشته باشد. اگر از که یک درایو سرعت متغیر برای تغییر سرعت استفاده می شود. موتور باید با این نوع کاربری مطابقت داشته باشد. احتمال دارد موتور استاندارد نتواند عملکرد مطلوب مورد انتظار را در هنگام کار با درایو سرعت متغیر تامین کند.

تغییرات فرکانس و ولتاژ منبع تغذیه

در هنگام انتخاب موتور القایی باید دقت کرد که تغییر در پارامترهای منبع تغذیه، مانند ولتاژ و فرکانس به میزان قابل توجهی بر کارآیی کل موتور تاثیر می گذارد. همان گونه که در IEC 60034-1 ذکر شده است، تغییرات مجاز ولتاژ ۵%± و تغییرات مجاز فرکانس ۲%± است تاثیر کمبود ولتاژ خیلی وخیم تر از اضافه ولتاژ است. گشتاور بالاتر ناشی از اضافه ولتاژ، می تواند مقدار کمی اضافه بار را بدون گرمایش اضافه سیم پیچی حمل کند اما فقط کوتاه مدت می تواند این کار را انجام دهد..

کارکرد پیوسته موتور تحت شرایط کمبود ولتاژ جریان را در حدود ۲۰% برای کاهش ۵% درصدی ولتاژ افزایش می دهد و تلفات مسی نیز با مربع جریان افزایش می یابد. در نتیجه باعث گرمایش و ادامه یافتن افزایش دما شده و در نهایت موجب سوختن سیم پیچی می شود. در مدت راه اندازی موتور، با ۵% کاهش در ولتاژ تغذیه گشتاور ۱۰% کاهش می یابد، که باعث جریان راه اندازی بیشتر و در نتیجه گرم شدن سریع تر سیم پیچ ها می شود.

یک موتور که سیم پیچی آن سوخته است.

راندمان موتور در هر دو حالت اضافه ولتاژ و کمبود ولتاژ کاهش می یابد. ضریب توان با ولتاژهای بالاتر به تندی کاهش یافته و با ولتاژهای پایین تر بهبود می یابد. حتی هنگامی که موتور کم بار است، اضافه ولتاژ باعث صعود جریان و دمای موتور شده و عمر آن را کاهش می دهد. تغییرات در فرکانس به مقدار +۵% گشتاور را به میزان ۱۰% کاهش می دهد و بالعکس کاهش فرکانس به میزان ۵%، گشتاور را در حدود ۱۰% افزایش می دهد.

از اینرو بسیار پر اهمیت است که اثرات ترکیبی تغییرات در ولتاژ و فرکانس را هنگام انتخاب موتور القایی در نظر بگیریم. عدم تقارن در ولتاژ تغذیه، باعث عدم تقارن ۶ تا ۱۰ برابری جریان نسبت به مقدار عدم تقارن ولتاژ می شود. این هم به نوبه خود باعث تولید جریانهای توالی منفی در روتور شده و گرم شدن بیش از اندازه و خرابی زودرس را نتیجه می دهد. از اینرو، حیاتی است که محدوده مجاز تغییرات در پارامترهای منبع تغذیه مطابق با نیاز تجهیزات دوار تعیین شود. این محدوده ها نباید خارج از مقادیر درج شده در استاندارد IEC60034-1 باشد.

راندمان موتور

استاندارد جدید راندمان موتور IEC 60034-30 در زمینه صرفه جویی انرژی می تواند تاثیر شدیدی در صنایع موتور در سطح دنیا داشته باشد.

 

هم اکنون موتورهای استاندارد با راندمان بهتر در بازار موجود هستند. از آنجایی که مصرف توان صنایع عمدتا توسط موتورها صورت می گیرد. این عامل (راندمان موتور) هنگام انتخاب موتور القایی برای کاربرد معین، بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرد. موتورهایی که بصورت پیوسته در حال کار هستند باید حتی الامکان راندمان بالاتری داشته باشند تا مصرف توان آنها کاهش یابد.

افزایش راندمان حتی به میزان ۱% باعث صرفه جویی مقدار زیادی انرژی در طول عمر کاری موتور و به تبع آن هزینه های توان مصرفی می گردد. برای موتورهایی که در کل زمانها در حال خدمت هستند باید بررسی گردد که با وجود قیمت های بالاتر گرید انرژی موتورها EFF1 یا EFF2 باشند. چونکه هزینه سرمایه گذاری اولیه بوسیله صرفه جویی قابل توجه در انرژی مصرفی با کار مداوم موتور برگشت داده می شود.

دمای محیط

بر اساس استانداردهای متعارف، مقادیر نامی توان خروجی موتور بر اساس کار در دمای محیط ۴۰ درجه سانتیگراد داده شده اند. اگر قرار است موتور در دمای محیطی بیشتر از این مقدار برای مدت طولانی کار کند بایستی بررسی گردد که موتور برای کارکرد در این دمای بیشتر با توان خروجی نامی خود مناسب باشد. در غیر اینصورت بایستی ضریب کاهش توان نامی برای کار در دماهای بالاتر اعمال گردد. به منظور تامین توان خروجی مورد نیاز تجهیزات دوار در همان توان قبلی و در دمای بیشتر، شاید نیاز باشد هنگام انتخاب موتور القایی یک موتور با اندازه فریم بزرگتر انتخاب شود و یا موتوری با توان بیشتر انتخاب گردد تا تاثیر ضریب کاهش توان خروجی را جبران کند.

ارتفاع از سطح دریا

توان خروجی موتورهای استاندارد برای کار در ارتفاع ۱۰۰۰ متر از سطح دریا توسط سازنده موتور تعیین گردیده است. برای کار در ارتفاعات بالاتر باید مناسب بودن موتور جهت تامین توان خروجی نامی آن بررسی گردد و غیر اینصورت باید ضریب کاهش توان خروجی برای کار در ارتفاعات بالاتر اعمال گردد. معیارهای انتخاب موتور همانند مواردی است که برای کار در دماهای بالاتر تشریح گردید.

روش راه اندازی و تعداد دفعات راه اندازی

عملکرد موتور در راه اندازی وابسته به روش به کار رفته برای راه اندازی است. روشهای راه اندازی شامل: راه اندازی مستقیم، راه اندازی ستاره-مثلث، راه اندازی با مقاومت زیاد، اتوترانسفورماتور و استفاده از درایو فرکانس متغیر و غیره است. راه اندازی با اتصال مستقیم به برق (DOL) ساده ترین و عمومی ترین روش پذیرفته شده راه اندازی است. در این روش جریان راه اندازی از ۲ تا ۷ برابر جریان نامی موتور است. برای راه اندازی با گشتاور زیاد، راه اندازی مستقیم ضروری است.

اگر موتور باری را می چرخاند که نیازمند گشتاور راه اندازی زیاد است در صورت راه اندازی به روش ستاره-مثلث، دو حالت به وجود می اید یا موتور اصلا نمی تواند بار را به سرعت نامی برساند و یا اینکه در یک زمان طولانی به سرعت نامی خود می رسد که در این حالت نیز تنش های الکتریکی و مکانیکی شدیدی به ترتیب بر سیم پیچ ها و هسته تحمیل می شود.

در جایی که نیاز به گشتاور راه اندازی زیاد چندان مهم نیست راه اندازی ستاره-مثلث یا هر روش دیگر راه اندازی بر مبنای کاهش ولتاژ، می تواند استفاده شود. در جاهایی که بارهای خیلی سنگین راه اندازی می شوند مانند جرثقیل ها و برجهای کرین ، و کنترل سرعت نیز در یک رنج وسیع مور نیاز است بهتر است که از موتور القایی نوع رینگ لغزان (نوع روتور سیم پیچی شده) که با یک راه اندازی مقاومتی در روتور کار می کند استفاده شود

در این حالت با افزایش مقاومت روتور می توان جریان راه اندازی را محدود کرد در عین حال گشتاور راه اندازی نیز افت نمی کند. با استفاده از تکنولوژی مدرن روز، یک سافت استارتر را نیز می توان به منظور راه اندازی موتور به کار گرفت.

پیش بینی و تعیین تعداد دفعات راه اندازی موتور در هر ساعت یا در طول یک شیفت کاری ۸ ساعته، یک اقدام ضروری است و همچنین تعیین تعداد راه اندازی های متوالی هنگامی که موتور در شرایط سرد یا داغ قرار دارد با کمک به طراحی سیم پیچ های موتور و انتخاب کلاس عایقی مناسب برای مواجه با افزایش دمای ناشی از راه اندازی های مکرر ضروری است. موتورهای بزرگ اغلب به وسیله سافت استارترها راه اندازی می شوند. مطلوب است که این نیاز صریحا مشخص شده باشد به گونه ای که موتور برای آن شرایط طراحی و تولید گردد.

نوع کاردهی

یکی دیگر از فاکتورهای انتخاب صحیح موتور نوع کاردهی آن است اینکه آیا بار ثابت است؟ یا در طی یک مدت زمان ثابت متغیر است، یک چرخه تکراری از تغییرات را دارد گشتاور ضربانی دارد یا اینکه آیا شوک وارد می کند. موتورهایی که در به صورت پیوسته مورد استفاده هستند مانند پمپهای دوار، فن ها و غیره را می توان به عنوان بار پیوسته در نظر می گیریم با پیوسته در پلاک موتور با علامت S1 نشان داده می شود. و در مورد بقیه انواع بارها و نوع کاردهی S2، S3 و غیره در استاندارد IEC60034-1 تشریح شده است. در صورتی نیاز به این استاندارد مراجعه شود.

دوره کار (duty cycle) مورد نیاز باید توسط موتور تامین شود. شرایط سخت نظیر موتورهای محرکه دستگاههایی مانند کمپرسورهایی که بصورت خودکار کنترل می شوند، جرثقیل ها، بالابرهایی که چندین بار در ساعت راه اندازی و توقف دارند و برخی ماشینهای ابزار که چندین بار در دقیقه راه اندازی و متوقف می شوند. دوره کار یک الگوی تکرار شونده ثابت در یک دوره زمانی مشخص است که به صورت نسبت دوره روشن بودن به کل سیکل زمانی مشخص شده تعریف می شود.

هنگامی که چرخه کارکرد به گونه ای است که موتورهای الکتریکی در بیش از ۲۵% زمانها به صورت بی بار یا کم بار کار می کنند دوره کار یک عامل در انتخاب سایز موتورهای الکتریکی می شود. همچنین انرژی مورد نیاز برای راه اندازی موتورهای الکتریکی(برای شتاب گرفتن اینرسی و چرخاندن بار موتور) خیلی بیشتر از کارکرد در وضعیت ثابت است. این قبیل راه اندازی های متوالی می تواند باعث گرم شدن بیش از حد موتور گردد.

کلاس عایقی

عایقهای به کار رفته در سیم پیچهای موتور انواع مختلف دارند بر اساس کاربرد و محیط کاری انها نتخاب و به کار گرفته می شود. در جدول زیر افزایش دمای مورد قبول برای شش کلاس عایقی بر مبنای دمای محیط ۴۰ درجه سانتیگراد آورده شده است.

لازم است یادآوری شود برای هر ۱۰ درجه سانتیگراد افزایش دمای کارکرد موتور، عمر عایق به میزان ۵۰% از مقدار معمول خود کاهش می یابد. از اینرو افزایش دما در موتور معمولا عمده ترین عامل پیری موثر بر مواد عایقی و سیستمهای عایق بندی است. اگر درجه حرارت بیش از دمای استاندارد طراحی ۴۰ درجه سانتیگراد است. ضرورت دارد که بر اساس درجه حرارت محیط کار طراحی شده، برای موتور کلاس عایقی درست انتخاب شود. دوام عایق به طور معکوسی از بسیاری از فاکتورهای پیری نظیر: محیط، تنشهای مکانیکی و الکتریکی، لرزش، اتمسفر شیمیایی و زیان آور، رطوبت، خاک و تشعشع تاثیر می پذیرد.

ویژگی های ساختمانی موتور

بر مبنای الزامات کاربری، شرایط ساختمان موتور القایی را می توان مطابق موارد زیر انتخاب کرد؛

نحوه نصب موتور

انواع مختلف طریقه نصب برای موتورها شامل نصب افقی با پایه (IMB3) ، نصب افقی با فلنج B5 و بدون پایه (IMB5)، نصب فلنج به اضافه پایه (IMB35)، نصب عمودی با فلنج و شفت به سمت پایین V3 و روشهای دیگر نصب که در استاندارد IEC60034-7 به صورت کامل و با جزئیات تمام تشریح گردیده است. استاندارهای بین المللی طریقه نصب را با علامت گذاری های متفاوتی نشان داده اند در صورتی که استاندارد مورد استفاده استانداردی غیر از IEC60034-7 باشد می توان با مراجعه به تامین کننده الکتروموتور یا استاندارد مربوطه از نحوه نصب و الزامات مربوط به آن آگاه گردید.

محفظه موتور

محفظه های موتورها بر اساس حفاظت در مقابل ورود گرد و خاک و نفوذ آب به درون آن دسته بندی می شوند. که تحت عنوان درجه حفاظت (IP) در موتورها شناخته می شود. در استاندارد IEC عدد IP در پلاک نامی الکتروموتور درج می گردد.

در این استاندارد عمدتا درجه حفاظت شامل IP و دو عدد است که در جلوی آن نوشته می شود؛

عدد نخست بیانگر حفاظت در برابر ورود اجسام خارجی است و عدد دوم نشان دهنده حفاظت در برابر نفوذ آب و رطوبت است.

موتورهای صنعتی به طور معمول دارای درجه حفاظت IP55 هستند که با مراجعه به جداول ۲ و ۳ استاندارد ISIRI 3372-5 به صورت زیر تفسیر می شود. عدد اول ۵ : (مراجعه به جدول ۲): در ستون توصیف مختصر آمده است ” ماشین الکتریکی حفاظت شده در برابر گرد و خاک” و در ستون تعریف آمده است ” تماس یا نزدیک شدن به قسمت های برق دار یا متحرک داخل محفظه. از ورود گرد و غبار به طور کامل جلوگیری نشده اما میزان گرد و غبار داخل شده نبایستی به حدی باشد که عملکرد رضایت بخش ماشین الکتریکی را مخدوش کند”

عدد دوم ۵ : (مراجعه به جدول ۳) : در ستون توصیف مختصر آمده است ” ماشین الکتریکی حفاظت شده در برابر ترشح آب” و در ستون تعریف آمده است ” آب پمپ شده توسط فواره بر روی ماشین الکتریکی از هر جهتی نباید هیچ نوع تاثیر مخربی داشته باشد”

در صورت نیاز می توانید به مقاله درباره درجه حفاظت الکتروموتورها در این سایت و استاندارد IEC60034-5 یا ترجمه فارسی آن ISIRI 3772-5 مراجعه کنید.

اندازه بدنه (فریم)

اندازه و نوع بدنه موتور بر اساس شرایط محیطی محل نصب کاربردی که دارد انتخاب می شود. اگر موتور در جایی نصب می شود که انتظار می رود دمای محیط بیشتر از اندازه معمول باشد موتور با اندازه فریم یک سایز بزرگتر و با همان توان نامی بهتر سرویس می دهد. این به این دلیل است که به خاطر بزرگتر بودن بدنه مساحت سطح بیشتری برای خنک کاری به در اختیار ما قرار می گیرد.

این فاکتور کاملا به موقعیت موتور مرتبط است الیته اکثر شرکتها موتورهای تولیدی خود را در اندازه بدنه مشخصی تولید می کنند و این اندازه معمولا بین شرکتهای مختلف نیز یکسان است و معمولا برای اندازه بدنه بزرگتر باید موتور را به شرکت سازنده آن سفارش داد. همچنین تنش مکانیکی و احتمال برخورد قطعات دیگر با بدنه، جنس بدنه را مشخص می کند. در موتورهی القایی صنعتی دو نوع فریم آلومینیوم و فریم چدنی موجود هستند. موتورهای توان متوسط و توان بالا با فریم چدن ساخته می شوند اما در موتورهای توان پایین هر دو نوع چدنی و آلومینیوم موجود هستند.

بدنه چدنی موتور القایی ساخت جنرال الکتریک

طرح و محاسبات مکانیکی

تنظیم کوپلینگ با بار

لازم است نحوه کوپل شدن موتور به تجهیزات گردان مشخص باشد. اینکه آیا موتور به صورت مستقیم با تجهیزات دوار کوپل شده است یا از طریق محرکه تسمه/زنجیر و یا جعبه دنده این کار صورت می گیرد. برای محرکه های تسمه ای ، قطر و طول شفت موتور بستگی به نوع تسمه و پولی دارد. طول شفت استاندارد که برای تسمه تخت مناسب است ممکن است برای محرکه تسمه V و پولی پهن مناسب نباشد از اینرو نیاز است که الحاقات مورد نیاز مانند خار سر شفت، رزوه سر شفت و یا هر نوع الزامات مورد نیاز بار است.

موتور کوپل شده به صورت مستقیم

نوع تجهیزات گردان

برای انتخاب بهتر موتور، نیاز است که نوع تجهیزات دوار متصل به موتور مشخص باشد ، مثلا ، پمپ گریز از مرکز، کمپرسور، بلوور، محرک کانوایر و غیره. ممان اینرسی و گشتاور شتاب دهنده تجهیزات دوار همراه با دوره کار بایستی برای دستیابی به زمان راه اندازی موتور و پیش بینی افزایش دمای موتور در حین راه اندازی مشخص گردد. طراحی سیم پیچ ها به صورت عمده با استفاده از این اطلاعات فنی انجام می شود.

جعبه ترمینال

سایز کابل با تعداد رشته های آن باید به گونه ای انتخاب گردد که متناسب با جعبه ترمینال نصب شده توسط تولید کننده باشد. هنگامی که لازم است تعدادی کابل موازی وارد جعبه ترمینال شود مانند حالتی که موتور ستاره-مثلث راه اندازی می شود، ممکن است یک جعبه ترمینال مخصوص با ساختاری متفاوت برای این کار، مطلوب باشد. در صورت نیاز، برای تسهیل کردن انشعاب رشته های کابل قبل از اتصال به ترمینال، یک جعبه انشعاب کابل همراه با ترمینال اصلی تامین می گردد.

در موتورهایی که از گرم کننده محفظه استفاده می کنند مطلوب و بهتر است که سیم های خروجی گرم کننده به جعبه ترمینال جداگانه ای آورده شود. به گونه ای که از تجمع غیر ضروری کابلها در جعبه ترمینال اصلی جلوگیری شود. در شکل مقابل تخته ترمینال یک موتور القایی سه فاز آورده شده است.

اطلاعات محل نصب

نیاز است که کلیه مشخصات محل نصب و محیط اطراف در دفترچه مشخصات ذکر شده باشد. بر اساس شاریط محل نصب این که داخل ساختمان باشد، خارج از ساختمان باشد در معرض گرد و خاک باشد، در معرض بخارات ماده خورنده ، در نواحی تحت خطر انفجار مواد شیمیایی، هوای مملو از نمک و غیره قرار داشته باشد بایستی محفظه مناسب انتخاب شود.

بخارات مواد شیمیایی خورنده نه تنها به عایق سیم پیچ موتور آسیب می زند بلکه همچنین به محفظه ، هسته استاتور، روتور، شفت و یاتاقانها نیز آسیب می رساند. برای موتورهایی که در نواحی خورنده کار می کنند، سیم پیچی بایستی با لاک مخصوص اشباع شده و عملیات ضد اسید بر روی آن انجام شده باشد. و سرکلافها بایستی با استفاده از لاک اپوکسی لاک زنی گردند. از خورندگی بدنه فلزی با اعمال رنگ رزین پایه اپوکسی جلوگیری می شود. موتورهای نصب شده در محل خطرناک – ضد انفجار و، تحت خلائ و تحت فشار

ضریب سرویس یا ظرفیت اضافه بار

ضریب سرویس یک موتور، بیانگر مقدار اضافه باری است که موتور می تواند بدون خراب شدن فوری، بارگذاری گردد. عموما، با ظهور مواد عایقی کیفیت بالا موتورها با ضریب سرویس ۱٫۱۵ طراحی شده اند و می توانند در دماهای بالاتر استقامت داشته باشند. بیشتر موتورها هنگامی که اضافه بار دارند در راندمان حداکثر خود کار نمی کنند. راندمان بهینه در موتورهای استاندارد هنگامی که در حدود ۸۰ تا ۹۵% توان نامی خود بارگذاری شده اند بدست می آید و در موتورهای راندمان بالا مقدار بهینه راندمان در هنگامی که در بار ۶۵ تا ۹۵% توان نامی خود قرار دارند ایجاد می شود.

اگر چه موتورهایی که در باری بین توان نامی و ضریب سرویس خود کار می کنند سریعا آسیب نمی بینند اما مطمئنا طول زمان بهره برداری از موتور کاهش می یابد. از اینرو مطلوب است که در طراحی ها، موتور به گونه ای به کار گرفته شود که از کار کردن تحت اضافه بار در دوره های زمانی بلند مدت اجتناب گردد. حتی ضریب سرویس این امکان را به ما داده باشد. یک ضریب سرویس زیاد می تواند بیانگر این موضوع باشد که موتور با کیفیت تر بوده و قابلیت اطمینان بالاتری دارد.

البته بایستی توجه شود که ضریب سرویس در انتخاب موتور القایی تحت استاندارد NEMA کاربرد دارند و موتورهای القایی که تحت استاندارد IEC تولید می شوند پارامتری به نام ضریب سرویس ندارند. برای انتخاب و خرید الکتروموتور القایی از طریق لینک های زیر می توانید محصولات متنوع ما را مشاهده کنید.

استعلام قیمت و خرید موتور القایی موتوژن

استعلام قیمت و خرید موتور القایی الکتروژن

استعلام قیمت و خرید موتور القایی گاماک

استعلام قیمت و خرید موتور القایی ایلماز ELK

نتیجه گیری

سعی شد در این مقاله تا حد ممکن عوامل مختلف و متعدد را برای انتخاب موتور القایی تشریح کنیم. موضوع انتخاب موتور بسیار گسترده است. دفترچه مشخصات فنی کامل به میزان قابل توجهی کار فروشنده موتور را برای انتخاب و راهنمایی جهت تحویل موتور مناسب برای کاربری مورد نظر تسهیل می کند. در صنعت مدرن کاربری و انتخاب موثر موتورهای الکتریکی نیاز به اطلاعات فنی و کامل در باره اساس ماشینهای گردان و همچنین فهم عمیق از آخرین پیشرفتهای فنی از طریق مطالعه و بررسی عملی و تمرکز بر حل مساله دارد.

شرایط کاربری نظیر ضریب چرخه کار، تعداد دفعات راه اندازی، شرایط محیطی، و اطلاعات محل نصب، محیط های مجاور، تجهیزات دوار و غیره ملاحظات مهم برای راندمان و قابلیت اطمینان موتور هستند. همچنین خیلی مهم است در هنگامی که قصد داریم از موتور تحت شرایط کاری سرویس غیر عادی استفاده کنیم برای کمک به انتخاب درست موتور از توصیه های تولید کننده موتور استفاده کنیم. همان گونه که از مباحث ذکر شده در فوق دیده می شود اغلب نیازمندیهای فنی و تکنیکی به هم بافته و به یکدیگر وابسته هستند.

توجه به یک عامل ممکن است بر بقیه فاکتورها تاثیر بگذارد و از اینرو مهم است که یک رهیافت جامع برای مراعات کلیه فاکتورها پذیرفته و اجرا گردد. در نهایت، لازم به ذکر است نیاز به مشخصات و ویژگیهای بیشتر باعث افزایش قیمت موتور می شود.

برای مثال هزینه اولیه موتور راندمان بالا با توجه به طراحی و مواد ویژه مورد استفاده، بیشتر خواهد بود، اما به دلیل مصرف انرژی کمتر هزینه بهره برداری کمتر بوده و از لحاظ اقتصادی در کارکرد بلند مدت موتور، به صرفه است. در کنار توجه به ویژگیهای عمومی طراحی ذکر شده در بالا، نیازمندیهای خاص از جهت شرایط غیر عادی محل نصب و کاربردهای خاص بایستی مد نظر قرار گرفته و در مشخصات خرید آورده شود.

مرجع؛  electrical-engineering-portal.com