بررسی 11 دلیل خرابی سیم پیچی استاتور + ویدئو

مقدمه ای بر خرابی سیم پیچی استاتور

شرایط کاری نامطلوب می تواند بطور چشمگیری عمر سیم پیچی استاتور سه فاز را کاهش دهد. خرابی سیم پیچ، امری است که صنعتگران فراوان با آن سر و کار داشته و هزینه هایی را برای تعمیر و یا تعویض آن می پردازند. برای پیشگیری از خرابی سیم پیچ و کاهش هزینه ها، لازم است علل خرابی را بدانیم. شما با خواندن این مقاله علل رایج خرابی سیم پیچی موتور را به خوبی خواهید آموخت.

ویدئوی بررسی علل رایج خرابی سیم پیچی استاتور

در زمینه علل رایج خرابی سیم پیچ استاتور یک ویدئوی زبان انگلیسی داریم که در موسسه موتور درایو ترجمه و به صورت حرفه ای ویرایش و زیرنویس شده است. (مدت زمان ویدئو 5:17 دقیقه و حجم آن در کیفیت 360P تقریبا 17 مگابایت می باشد) این ویدئوی جذاب را از دست ندهید.

 

علل رایج خرابی سیم پیچی استاتور

شرایط کاری نامطلوب(اعم از الکتریکی، مکانیکی یا محیطی) می تواند بطور چشمگیری عمر سیم پیچی استاتور سه فاز را کاهش دهد. خرابی های سیم پیچی که در زیر نشان داده شده است بیان می کند که در چنین شرایطی چه اتفاقی می تواند رخ دهد.
در این بخش برای کمک به شما در شناسایی علت هایی که ممکن است باعث خرابی شود، مواردی را ذکر می کنیم تا بتوانید اقدامات پیشگیرانه ای انجام دهید. سیم پیچ نو و سالم استاتور(شکل پایین) را با سیم پیچ های خرابی که در شکل های بعدی نشان داده شده است مقایسه کنید.

1- سیم پیچ تکفاز (اتصال ستاره)

تخریب سیم پیچ تکفاز، نتیجه قطع شدن یکی از فازهای منبع تغذیه موتور می باشد. معمولا این قطعی ناشی از یک فیوز سوخته، یک کلید باز، یک فیدر معیوب یا اتصالات نامطلوب می باشد.

2- سیم پیچ تکفاز(اتصال مثلث)

تخریب سیم پیچ تکفاز، نتیجه قطع شدن یکی از فازهای منبع تغذیه موتور می باشد. معمولا این قطعی ناشی از یک فیوز سوخته، یک کلید باز، یک فیدر معیوب یا اتصالات نامطلوب می باشد.

3- اتصال فاز به فاز در سیم پیچی

این نوع شکست عایقی، معمولا ناشی از آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ است.

4- اتصال حلقه به حلقه در سیم پیچی

این نوع شکست عایقی، معمولا ناشی از آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ است.

5- اتصال سیم پیچ به هسته

این نوع شکست عایقی، معمولا ناشی از آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ است.

 6- اتصال سیم پیچ به لبه شیار

این نوع شکست عایقی، معمولا ناشی از آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ است.

7- اتصال سیم پیچ به درون شیار

این نوع شکست عایقی، معمولا ناشی از آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ است.

 8- اتصال کوتاه

این نوع شکست عایقی، معمولا ناشی از آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ است.

9- آسیب سیم پیچی فاز ناشی از ولتاژ نامتعادل

تخریب حرارتی عایق در یک فاز سیم پیچی استاتور، می تواند ناشی از عدم برابری ولتاژ بین فازها باشد. معمولا ولتاژهای نابرابر، ناشی از عدم تعادل بارهای تغذیه شده توسط منبع توان، اتصال ضعیف در ترمینال موتور یا یک اتصال با مقاومت بالا( weak spring) می باشد.

توجه: 1 درصد عدم تعادل در ولتاژ ممکن است باعث 6 تا 10 درصد عدم تعادل در جریان شود.

10- آسیب فاز ناشی از اضافه بار

معمولا تخریب حرارتی عایق در همه فازهای سیم پیچی استاتور، ناشی از تجاوز بار از مقدار نامی موتور می باشد.
توجه: افت ولتاژ و افزایش ولتاژ( بیش از مقدار استانداردهای NEMA) نتایج مشابهی بر تخریب عایقی خواهند داشت.

11- آسیب ناشی از قفل شدن روتور – از دلایل خرابی سیم پیچی استاتور

معمولا تخریب حرارتی شدید عایق همه فازهای موتور، ناشی از جریانهای بسیار بالای عبوری از سیم پیچی بدلیل قفل شدن روتور می باشد. همچنین این جریانهای بسیار بالا ممکن است ناشی از راه اندازیها یا تغییر جهت گردش پی در پی موتور باشند.

12- آسیب سیم پیچی ناشی از افزایش ناگهانی ولتاژ

تخریب عایقی، معمولا بدلیل افزایش ناگهانی ولتاژ صورت می پذیرد. این افزایش ناگهانی، اغلب ناشی از سویچینگ مدارات، رعد و برق، تخلیه خازن و ادوات الکترونیک قدرت می باشند.

جلوگیری از سوختن سیم پیچ به دلیل خرابی سیم پیچی استاتور

همان طور که در قسمتهای قبلی ملاحظه کردید خرابی سیم پیچ استاتور می تواند دلایل متعددی داشته باشد. اما ما در اینجا دلایل را به دو دسته کلی تقسیم بندی می کنیم.

1- خرابی های که به دلیل استفاده عایق نامناسب یا اسیب های سیم پیچ حین انجام سیم پیچی انجام شده است که موارد نظیر اتصال حلقه، اتصال فاز به فاز، اتصال سیم پیچ به هسته، سیم پیچ به لبه یا درون شیار را شامل می شود. این موارد را باید با استفاده از دقت در فرآیند انجام سیم پیچی، رعایت استانداردهای بازپیچی و استفاده از عایق نومکس یا عایق مایلر با کیفیت و استاندارد و همچنین شارلاک سیم پیچی با کیفیت تا حدودی بهبود داد.

2- خرابی های سیم پیچی تکفاز، آلودگی، افزایش ولتاژ، اضافه ولتاژ، اضافه بار، ولتاژ نامتعادل و افزایش ناگهانی ولتاژ خرابی هایی هستند که عمدتا در ابتدای امر باعث افزایش دمای سیم پیچ می شود و با استمرار این دمای اضافی باعث ایجاد خرابی در سیم پیچ می شود. این نوع خرابی قابل اجتناب می باشد. با استفاده از اقلام حفاظت داخلی الکتروموتور می توان دمای موتور را پایش کرد و در صورتیکه به دمای خطرناک برسد الکتروموتور را قطع کرد.

بدین منظور از سنسور PT100 می توان برای پایش دقیق دمای سیم پیچ استفاده کرد و دمای سیم پیچ را در مانیتور مشاهده کرد. و از ترموسوئیچ برای حفاظت از موتورهای متوسط و کوچک استفاده می شود و ترمیستور PTC الکتروموتور نیز برای حفاظت از موتورهای متوسط و بزرگ گران قیمت مورد استفاده قرار می گیرند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه حفاظت الکتروموتور پیشنهاد می شود مقالات زیر را مطالعه بفرمایید.

1- راهنمای خرید ترموسوئیچ، سوئیچ اورلود و ترمیستور PTC

2- سنسور دمای مقاومتی RTD

3- حفاظت ترمیستور موتور – نکات کاربردی برای نصب و استفاده

خلاصه ای کوتاه و مفید درباره دلایل خرابی سیم پیچی استاتور

قطع شدن یکی از فازهای منبع تغذیه موتور، موجب تخریب سیم پیچ تکفاز شده و آلودگی، اصطکاک، ارتعاش یا افزایش ولتاژ سبب اتصال فاز به فاز و حلقه به حلقه، سیم پیچ به هسته، سیم پیچ به لبه و یا درون شیار، اتصال کوتاه  می شود. همچنین ولتاژ نامتعادل، اضافه بار، قفل شدن روتور، افزایش ناگهانی ولتاژ منجربه آسیب به سیم پیچ خواهد شد.

اگر شما نیز تجربه و نظراتی در این باره دارید با ما به اشتراک بگذارید.