چگونه یک موتور DC را تست کنیم
چگونه یک موتور DC را تست کنیم
موتور DC از سه قسمت کلی تشکیل شده است این قسمتها شامل:
1- استاتور (میدان تحریک)
2- آرمیچر (روتور)
3- مکانیزمهای جاروبک و نگهدارنده جاروبک
شما می توانید در لینک مطالب زیر به صورت مفصل اطلاعاتی در مورد ساختمان، نحوه عملکرد و انواع موتور DC در همین وبسایت بیابید.
1- موتورهای DC– ساختمان، نحوه عملکرد و کاربردها – قسمت اول
2- موتورهای DC– ساختمان، نحوه عملکرد و کاربردها – قسمت دوم
3- موتورهای DC– ساختمان، نحوه عملکرد و کاربردها – قسمت سوم
در ادامه به بحث اصلی این مقاله یعنی نحوه تست موتورهای DC می پیردازیم.
گهگاه ما این سوال را از مشتری هایمان می پرسیم: چگونه ما می توانیم با یک وارسی سریع آرمیچر ببینیم آرمیچر سالم است یا خیر؟
اگر شما اهم متر در اختیار داشته باشید، یک سری وارسی ها شامل سه مرحله وجود دارد که به شما می گوید که آرمیچر موتور به درستی کار می کند یا خیر. در ابتدا ما بایستی موارد پایه ای مربوط به طراحی آرمیچر را بفهمیم.
یک آرمیچر (شکل بالایی) دارای تعدادی سیم پیچی است که از طریق تیغه های کموتاتور به صورت سری به یکدیگر متصل هستند، سیم پیچی به دور دندانه های استک هسته پیچیده شده و به تیغه کموتاتور بعدی متصل شده است. سیم پیچی به همین صورت ادامه می یابد و به طور مشابهی در تمام محیط آرمیچر پیچیده می شود.
حلقه ها به صورت هادی های موازی یا تک هادی (سیم) هستند و می توانند چندین بار بر دور دندانه استک پیچیده شوند (اصطلاحا تعداد دور بوبین نامیده می شوند). قطر سیم مورد استفاده بسته به توان موتور و نوع طراحی می تواند متغیر باشد. هر سیم با استفاده از لعاب لاک پوشش داده و عایق شده اند، بدین ترتیب هر حلقه سیم نسبت به حلقه سیمهای دیگر در بوبین عایق هستند. و این حلقه سیم فقط به تیغه های کموتاتور ختم می شوند. در هر بوبین چند دور سیم بر روی هسته آهنی برای ایجاد الکترومغناطیس پیچیده شده اند. هنگامی که به برق متصل شود، یک میدان الکترومغناطیسی در آرمیچر موتور ایجاد می شود.
این میدان الکترومغناطیسی با میدان مغناطیسی سیم پیچی میدان ایجاد شده در استاتور(در موتورهای اونیورسال و موتورهای DC دارای سیم پیچی میدان) یا آهنربای دائم موجود در استاتور (در حالتی که میدان استاتور آهنربای مغناطیس دائم باشد) واکنش متقابل دارد، که باعث ایجاد نیروی مغناطیسی شده که باعث جذب کردن یکدیگر می شوند، و یک گشتاور را در شفت آرمیچر ایجاد می کند که باعث چرخش آن می شود.
اگر یک الکتروموتور در محیطهای خیلی سخت، از نظر شرایط محیطی و دمای آن به کار گرفته شده و بچرخد احتمالا باعث خواهد شد که دمای آن از محدوده دمای مجاز برای عایق بیشتر شود، همین مساله ممکن است باعث شکست عایقی سیم پیچهای موتور و اتصال کوتاه آنها به یکدیگر یا اتصال به هسته آرمیچر گردد. اگر سیم پیچ ها به همدیگر اتصال کوتاه شده باشند، میدان الکترومغناطیسی نمی تواند در آن سیم پیچی ایجاد شود، که باعث می شود که موتور به درستی کار نکرده یا کلا از کار بیفتد.
تست 1
برای بررسی کردن وضعیت سیم پیچهای آرمیچر، احتمالا بایستی آرمیچر از موتور جدا شود. با این وجود، اگر طراحی موتور دارای نگهدارنده های جاروبک بیرونی باشد، شما می توانید پیچ های کلاهک نگهدارنده جاروبک را باز کنید و جاروبک ها را خارج کنید. با توجه به اندازه جاروبک، امکان دارد که اجازه پیدا کنید بدون باز کردن و جدا کردن آرمیچر از موتور، به کموتاتور دسترسی پیدا کنید.
اولین مرحله وارسی این است که تست مقاومت اتصال 180 درجه را انجام دهیم. از یک مولتی متر می توان به منظور اندازه گیری مقاومت در این تست استفاده کرد. مقاومت دو تیغه های کموتاتور که در روبروی همدیگر قرار دارند و 180 درجه با هم اختلاف مکانی دارند را اندازه گیری کنید. سپس آرمیچر را بچرخانید و مقاومت هر جفت تیغه که در روی کموتاتور روبروی هم هستند را اندازه گیری کنید. شکل 3 تعداد 32 تیغه کموتاتور را نمایش داده است شما باید آزمون تشریح شده را برای 16 جفت تیغه های کموتاتور انجام دهید.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
موتور درایو عرضه کننده الکتروموتور در برندهای مختلف می باشد. جهت مشاهده مشخصات و لیست قیمت محصولات روی لینک های زیر کلیک کنید و برای دریافت مشاوره و ارتباط با کارشناسان ما با شماره تلفن 40331927 و 40331967 تماس بگیرید.
1- لیست قیمت الکتروموتور موتوژن
2- لیست قیمت الکتروموتور الکتروژن
3- لیست قیمت الکتروموتور زیمنس
4- لیست قیمت الکتروموتور گاماک (GAMAK)
5- لیست قیمت الکتروموتور ایلماز (ELK-YILMAZ)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
مقاومتی که شما اندازه گیری خواهید کرد، به تعداد حلقه ای بوبین سیم پیچ و اندازه سیم مورد استفاده بستگی دارد. همچنین به ولتاژ کاری که موتور برای آن طراحی شده نیز بستگی دارد. برای مثال، یک موتور 90 Vdc هادی های کوچکتر و تعداد دور بیشتری در بوبین خود دارد که مقاومت آن را افزایش می دهد در حالیکه یک موتور با توان مشابه و ولتاژ 12 Vdc هادی های بزرگتری داشته و تعداد دور بوبین سیم پیچ آن و در نتیجه مقاومت آن کمتر است. اگر چه احتمالا شما از اینکه مقدار مقاومتی که سیم پیچ آرمیچر باید داشته باشد، اطلاعی ندارید اما در هر بار اندازه گیری مقدار عددی که شما قرائت می کنید باید یکسان باشد. اگر مقدار مقاومت به میزان زیادی متغیر است، می تواند نشان دهنده این باشد که یک مشکلی در سیم پیچی وجود دارد. یک افت در مقاومت می تواند نشان دهنده اتصال کوتاه سیمهای بوبین باشد. یک خیز بزرگ در مقدار مقاومت می تواند نشانگر این باشد که یک سیم در مسیر خود سوخته یا منقطع شده است که باعش قطع شدن مدار گشته است.
تست 2
دومین تست برای وارسی، چک کردن مقاومت تیغه به تیغه است (مطابق شکل بالا). بدین طریق هر بوبین در آرمیچر موتور تست خواهد شد. مجددا، یک مقدار مشخص بر اساس طراحی موتور (سیمهای هر حلقه، تعداد دور هر سیم پیچ و قطر سیم است). مانند تست اول، مساله مهم این است که در هر اندازه گیری مقادیر قرائت شده بایستی یکسان باشد( توجه: مقدار مقاومتی که در این مرحله اندازه گیری خواهید کرد کمتر از تست قبلی است، چونکه شما فقط مقاومت یک بوبین را اندازه می گیرید. در تست نخست، اندازه گیری انجام شده شامل مقاومت کل بوبین های سری بین دو تیغه بود) مشابه با تست1، یک افت در مقدار مقاومت قرائت شده نشان دهنده وجود اتصال کوتاه بین حلقه های سیم در هر بوبین است و یک خیز بزرگ در اندازه مقاومت، نشانگر سیم سوخته یا شکسته در بوبین است.
تست 3
سومین و آخرین تست اندازه گیری مقاومت هر تیغه کموتاتور نسبت به هسته آهنی آرمیچر است. اگر هسته آرمیچر موتور مستقیما به شفت آرمیچر پرس شده باشد، شما می توایند جهت اندازه گیری از شفت آرمیچر نیز استفاده کنید. با این وجود، در برخی موارد شفت آرمیچر از هسته آن عایق شده است. در این حالت، شما بایستی اندازه گیری را از هر تیغه مستقیما نسبت به هسته آرمیچر انجام بدهید. در هر دو حالت، تیغه ها نباید به هیچ وجه به هسته آرمیچر و شفت آن پیوستگی (اتصال) الکتریکی داشته باشند.
چگونه سیم پیچی میدان را تست کنیم:
سیم پیچی میدان در موتورهای DC در استاتور قرار گرفته است و معمولا به صورت مستقل در موتورهای تحریک مستقل یا به صورت موازی با سیم پیچ آرمیچر در موتورهای شنت به برق DC متصل می گردد. تعمیر سیم پیچی میدان در یک موتور DC نسبت به سیم پیچی آرمیچر کم هزینه تر و راحت تر می باشد.
جهت صحت سنجی سیم پیچی میدان سه تست مختلف را همانند آرمیچر انجام داده و در پایان نتیجه گیری می کنیم. تمامی تستهای مذکور با استفاده از یک مولتی متر و در سه مرحله انجام می شود.
مرحله اول
در صورتی که موتور شما دو قطب باشد و شما دو عدد جاروبک داشته باشید دو سیم پیچ متمرکز در میدان خواهید داشت که به دور کفشک قطب پیچیده شده اند. پس از جدا کردن آرمیچر و جاروبک ها شما چهار سر مربوط به دو سیم پیچی (دو قطب) خواهید داشت. سر و ته سیم پیچی قطب 1 را با اهم متر اندازه گیری کرده و مقدار آن را یادداشت کنید. همین کار را برای قطب دوم نیز انجام دهید.
در صورتی که مقاومت دو سیم پیچی اختلاف معناداری با هم داشته باشد احتمالا یکی از سیم پیچها آسیب دیده است مقاومت خیلی بزرگ نشان دهنده قطع سیم پیچی میدان می باشد.
مرحله دوم
در این مرحله همه سیمهای خروجی از سیم پیچی میدان را به همدیگر متصل کرده و پروب مولتی متر را در حالی که در حالت تست مقاومت اهمی است به سیم ها متصل کرده و پروب دیگر مولتی متر را به بدنه متصل کرده است. دقت کنید که اتصال به بدنه در جایی که لایه لاک یا وارنیش وجود دارد انجام نشود قسمتی از بدنه را بخراشید تا از اتصال درست مطمئن شوید در صورتی که مقاومت خیلی بزرگی را نشان دهد )بیش از چند ده مگا اهم) اتصال بدنه وجود نداشته و شکست عایقی در سیم پیچی رخ نداده است. مقاومت کوچک نشان دهنده وجود نشتی در سیستم عایقی و تخریب سیم پیچی است.
تست های مربوط به موتورهای DC محدود به آزمون های فوق نیست. برخی از موتورهای بزرگتر ممکن است سیم پیچی قطب کمکی و سیم پیچی جبرانگر نیز داشته باشند که بایستی جداگانه تست شوند. شناخت ساختمان موتور، نحوه عملکرد آن و روابط حاکم بر آن کمک می کند بتوان بهتر و دقیق تر کار تست و عیب یابی آن را انجام داد.
شما همچنین می توانید جهت کسب اطلاعاتی در مورد تعمیرات و کنترل دور موتورهای DC، لینک های " تعمیر موتور DC - قسمت اول " و " تعمیر موتور DC - قسمت دوم " و " کنترل دور موتور DC با روش وارد-لئونارد " را مطالعه نمایید.
امیدواریم که این مقاله هم مورد توجه شما عزیزان قرار گرفته باشد. برای کسب اطلاعات بیشر و تماس با مشاوران حرفه ای ما اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده خدمات موسسه موتور درایو در زمینه تعمیر اینورتر ، درایو و سافت استارتر بر روی بنر زیر کلیک کنید.
منبع: www.groschopp.com
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پیشنهاد موتور درایو برای یادگیری مباحث مربوط به موتورهای DC، BLDC و دیگر ماشین های خاص مطالعه مقالات زیر است.
1- انتخاب سروو موتور - قسمت اول
2- انتخاب سروو موتور - قسمت دوم
3- موتور پله ای
4- موتورهای خطی
7- چگونه یک موتور DC را تست کنیم
8- کنترل دور موتور DC با روش وارد-لئونارد
9- ساختار و نحوه عملکرد فن کامپیوتر PC
10- چگونه یک موتور بدون جاروبک (BRUSHLESS) انتخاب کنیم
12- چگونه از لرزش موتورهای پله ای جلوگیری کنیم ؟
13- ساختمان و عملکرد موتور DC بدون جاروبک (BLDC Motor)
14- ساختمان، نحوه عملکرد و کاربردهای موتورهای DC – قسمت اول
جعفر كريم پور
1403/01/20باسلام خسته نباشيد دينام DC رو مشه با برق ايران استفاده كنيم چون تابلو برق دستگاه رو نداريم
محمدرسول کریمی(مدیر سایت)
سلام جناب کریم پور
نیاز به یک درایو AC یا در حاقلی ترین حالت به یک رکتیفایر و کنترل کننده ولتاژ دارید. که بتوانید ولتاژ برق شهر را از AC به DC تبدیل کنید و سپس به موتور اعمال نمایید. البته روش های راه اندازی تدریجی باید استفاده شود یعنی ولتاژ را به تدریج افزایش دهید.