تعمیر موتور تکفاز - قسمت اول

باتوجه به وجود موتورهای تکفاز در بسیاری منازل و صنایع، در این مبحث، تعمیر موتور تکفاز را با تمام جزییات بررسی نماییم.

تعمیر موتور تکفاز - قسمت اول

تعمیر موتور تکفاز

دراین دستور العمل ها به شما آموزش می دهیم که چگونه الکتروموتور تک فاز قدیمی را از نو سیم پیچی کنید. در مراحل بعدی به شما آموزش خواهیم داد که باز کردن موتور الکتریکی، جدا کردن یاتاقان ها،نمودار سیم پیچ، سیم پیچی جدید موتور، انتخاب خازن درست و بازسازی موتور با یاتاقان های جدید را چگونه انجام دهید. این پروسه زمان بر است و حدود دو روز طول می کشد تا موتور را از نو سیم پیچی کنید و تمام قطعات قدیمی آن را جایگزین کنید و آن را بازسازی کنید.

البته لازم به ذکر است برای اینکه متوجه شویم که آیا موتور ما سالم است یا ایراد دارد به مقاله " نحوه تست موتور تک فاز " مراجعه نماییم

مرحله 1 : چگونه متوجه شویم که موتوری که در دست شما است، یک موتور تک فاز است ؟

شماتیک مدار موتور تک فاز

شماتیک مدار موتور تک فاز

خازن ها و کنتاکت های استاتورسیم های خروجی از استاتور ( باید 4 سیم از استاتور خارج شده باشد)                                      خازن راه انداز و دایم کار         

موتور تک فاز معمولا دارای دو سیم پیچ است، اصلی با مقاومت کمتر  (یک میدان مغناطیسی ضربانی تولید می کند) و کمکی با مقاومت بزرگتر (جهت چرخش موتور را تعیین می کند). باید خازنی  روی موتور وجود  داشته باشد. مقدار آن برای موتورهای الکتریکی مختلف متفاوت است (برای موتورهای کوچکتر حدود 20 میکروفاراد). دو خازن می تواند روی موتور باشد، خازن دائم کار و خازن راه انداز. ظرفیت خازن دائمی پایین و ظرفیت خازن راه انداز بالاتر است.

برای اطلاع بیشتر دو مقاله "نحوه تست کردن خازنهای الکتروموتور تکفاز" و "تعویض خازن راه انداز و دائمی الکتروموتور القایی تکفاز" را مشاهده بفرمایید.

مرحله 2: ابزار

اگر ابزار حرفه ای نداشته باشید، سیم پیچی و جداسازی قطعات موتور کار بسیار وقت گیری می باشد. در این مرحله شما به ابزارهای زیر نیاز خواهید داشت:

  •     ابزارهای اساسی (پیچ گوشتی، چکش، آچار ...)
  •     پولی کش برای درآوردن یاتاقان ها
  •     قلم هایی برای بریدن سیم پیچ قدیمی
  •     مشعل گاز (یا تجهیزات گرم کن دیگر)

مواد مصرفی:

  •     سیم مسی
  •     ورق عایق
  •     نخ برای نخ بندی استاتور
  •     اسپری روان کننده (WD-40 یا مشابه آن)
  •     لاک سیم پیچی موتور    

مرحله 3 : باز کردن موتور    

    گام اول:

 باز کردن موتور 1

چند عکس از موتور بگیرید و پوشش حفاظتی فن را بردارید. معمولا کاور یا پوشش با پیچ روی بدنه پیچ نشده است و فقط روی بدنه چفت شده است. همه اجزای باز شده موتور را در یک جعبه قرار دهید تا آنها را گم نکنید.

    گام دوم:

بازسازی موتور

پره فن را به آرامی گرم کنید و آن را در بیاورید، مراقب باشید که آن را نشکنید، بهتر است این کار را به آرامی انجام دهید، شما می توانید با کمک دو پیچ گشتی بزرگ آن را جدا کنید. همانطور که در تصویر می بینید پره خنک کننده موتور ما خراب است و ما نیاز به یک پره جدید داریم. پس از جدا کردن پره، گیره را از روی محور جدا کنید.

    گام سوم:

باز کردن موتور 3

 علامت گذاری تک تک موقعیتها بر روی قسمت اتصال درپوش به بدنه (معمولا ما می توانیم اعداد 1، 2، 3 دریک سمت درپوش درج می کنیم، تا بتوانیم به راحتی آن را جمع کنیم). پیچ های اتصال درپوش را باز کنید. درپوش موتور را بردارید و آن را در جعبه ای در کنار قطعات دیگر قرار دهید.

    گام چهارم:

باز کردن موتور 4

وقتی درپوش را برداشیتم، پیش بینی هایمان درست از آب در آمد. یکی از سیم پیچ های موتور سوخته بود (با توجه به رنگ سیاه و بوی لاک سوخته).  مشاهده می شود که یاتاقان ها نیز خراب شده اند ( زمانی که شما آن را می چرخانید، صدای بلندی تولید می کند ).

 

    گام پنجم:

باز کردن موتور 5

پیچ های اتصال درپوش جلو به بدنه را باز کنید (همانطور که در دو مرحله قبل انجام دادید). درپوش و روتور را به آرامی  از محفظه اصلی خارج کنید و آن را در جعبه در کنار قطعات دیگر قرار دهید.

    گام ششم:

جداسازی موتور 6

 

پیج های درپوش تخته ترمینال را باز کنید. درپوش را برداشته و در جعبه در کنار دیگر قطعات بگذارید. چند عکس از قبل و بعد از بازکردن موتور بگیرید و تمام سیم ها و اتصالات برقی را جدا کنید. اگر روی موتور خازن دارید آن را هم باز کنید.

مرحله 4: مشخصات حک شده روی پلاک موتور

 پلاک موتور

سعی کنید همه اطلاعات پلاک را یادداشت کنید. پلاک روی بدنه موتور نصب شده است و اطلاعات مفیدی روی آن حک شده است ( ولتاژ، جریان، تعداد دور در دقیقه و مشخصات خازن و... ).

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به " خواندن پلاک موتور القایی در استاندارد IEC " مراجعه نمایید

مرحله 5: دیاگرام  سیم پیچ

    گام اول:

دیاگرام سیم پیچ 1

 

در مرحله بعدی ما قصد داریم دیاگرام سیم پیچ را ترسیم کنیم. اگر شما یک سیم پیچ داشته باشید، نمی توانید به راحتی ازدیاگرام سیم پیچ صرف نظر کنید.

دیاگرام سیم پیچ چیست؟ دیاگرام سیم پیچ یک نموداری است که به ما کمک می کند که سیم پیچی موتور را بازپیچی کنیم. و نشان می دهد که چگونه سیم پیچها و کلافهای استاتور به یکدیگر متصل می شوند.

 

برای دریافت اطلاعات و مشاهده  قیمت ترموسوئیچ ، سوئیچ اورلود و ترمیستور PTC روی بنر زیر کلیک کنید.

 تامین تجهیزات حفاظت الکتروموتور

    گام دوم :

مراحل رسم دیاگرام سیم پیچ 2

 

تعداد شیارها را بشمارید ( شیارهای استاتور، به تصویر نگاه کنید). در این تصویر 24 شیار وجود دارد.

    گام سوم :

مراحل رسم دیاگرام سیم پیچ 3

برنامه ترسیم خود را که به آن مسلط هستید را باز کنید و برای هر شیار یک مربع بکشید و آن ها را به هم وصل کنید.

    گام چهارم :

مراحل رسم دیاگرام سیم پیچ 4

هر بوبین سیم پیچی در دو شیار قرار گرفته است. بوبین های استاتور را بر روی دیاگرام سیم پیچی خودتان رسم کنید. همین کار را برای همه بوبین ها انجام دهید. در هر شیار بیشتر از یک بوبین نمی توان قرار داد ( اگر سیم پیچ تک لایه دارید). تمام شیار ها باید پر شود.

    گام پنجم :

مراحل رسم دیاگرام سیم پیچ 5

سیم های خروجی بوبین را علامت گذاری کنید (سیم هایی که به سوکت های برق متصل هستند).

    گام ششم :

مراحل رسم دیاگرام سیم پیچ 6

سیم پیچ قدیمی را گرم کنید و لاک  روی سیم پیچ آن را بسوزانید، اما به دقت، بطوری که خودتان و همچنین اتصالات سیم پیچی آسیب نبینند. زمانی که اتصالات بوبینها به وضوح دیده شد، یکی از سیم های خروجی را انتخاب کنید و مسیر آن را با فلش بکشید.

    گام هفتم :

مراحل ترسیم دیاگرام سیم پیچ 7

 

همین کار را برای دومین جفت سیم خروجی انجام دهید. ما نمونه این سیم پیچ را در کتاب یافه و تصویر آن را برای شما قرار دادیم ( فقط 180 درجه  چرخانده شده بود ). شما می توانید فاصله ها را بصورت دایره رسم کنید و درون آن را با علامت X ( برای سیم ورودی ) و علامت .( برای سیم خروجی ). اکنون شما می توانید مسیر میدان مغناطیسی را رسم کنید ( شکل 3 ).

    گام هشتم :

مراحل ترسیم دیاگرام سیم پیچ 8

 کلافهای سیم پیچ را بریده و آنها را بشمارید و قطر آنها را اندازه گیری کنید. تعداد سیم در هر کلاف را در نمودار سیم پیچ بنویسید. 

اکنون نمودار سیم پیچ شما کامل است.

    گام نهم : ( اگر کویل شما تک سیم پیچ است می توانید از این گام صرفنظر کنید ).

مراحل رسم دیاگرام سیم پیچ 9

مراقب باشید. اگر سیم پیچ شما از دو سیم لاکی موازی ساخته شده است شما می توانید آن را با یک سیم لاکی با قطر بیشتر جایگزین کنید. قطر یک سیم را اندازه گیری کنید. سطح مقطع  یک سیم را اندازه بگیرید و آن را در دو ضرب کنید. اکنون سطح مقطع کل مورد نیاز را دارید. با استفاده از سطح مقطع کل و رابطه مساحت دایره قطر سیم معادل بدست می آید.

مرحله 6: بریدن کلافهای سیم پیچ

برش کلاف های سیم پیچ

 

برای بریدن سیم پیچ سوخته از چکش و قلم استفاده کنید. سعی کنید به ورقه های استاتور آسیبی نرسد. استاتور و فریم را بر روی یک سطح صاف قرار داده و برش سیم پیچ یک سمت را به طور کامل انجام دهید.

مرحله 7: بیرون آوردن سیم پیچ

بیرون آوردن سیم پیچ

 

طرف دیگر سیم پیچ را نیز حرارت دهید و آن را با یک اهرم یا قلم بیرون بکشید. این کار را برای همه کلافهای سیم پیچی انجام دهید.

 جهت مشاهده قسمت های دوم و سوم این مقاله میتوانید از طریق لینک های زیر اقدام نمایید.

 " تعمیر موتور تکفاز - قسمت دوم " و " تعمیر موتور تکفاز - قسمت سوم "

 

 

برای مشاهده خدمات موسسه موتور درایو در زمینه تعمیر اینورتر ، درایو و سافت استارتر بر روی بنر زیر کلیک کنید.

 

 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

پیشنهاد موتور درایو برای کسب اطلاعات مناسب درباره تست و تعمیر الکتروموتور الکتروموتور مطالعه مقالات زیر می باشد:

1- سیزده دلیل اصلی خرابی موتورها

2- چگونه مقاومت عایقی موتور را اندازه گیری کنیم

3- نحوه تست کردن خازنهای الکتروموتور تکفاز

4- تعویض خازن راه انداز و دائمی الکتروموتور القایی تکفاز

5- دلایل افزایش تلفات در موتورهای بازپیچی

6- تست سیم پیچ موتور سه فاز با اهم متر

7- قواعد تعمیر و نگهداری الکتروموتورها

8- روغن یا گریس در روانکاری الکتروموتورها - قسمت اول

9- روغن یا گریس در روانکاری الکتروموتورها - قسمت دوم

10- نحوه تست موتور تک فاز

11- تعمیر موتور تکفاز - قسمت اول

12- تعمیر موتور تکفاز - قسمت دوم

13- تعمیر موتور تکفاز - قسمت سوم

14- چگونه درجه حرارت سیم پیچ موتور سه فاز را ارزیابی کنیم

15- توصیه هایی برای خنک کاری در موتورهای داغ

16- تشخیص جریانهای گذرنده از یاتاقان موتورها

17- دستورالعمل هایی برای تعمیر و نگهداری الکتروموتور

18- توصیه هایی برای جلوگیری از سوختن الکتروموتور

19- علل رایج خرابی سیم پیچی استاتور

20- نکات تعمیر موتور روتور سیم پیچی شده

21- علل خرابی یاتاقان (Bearing) و اقدام متقابل

22- عوامل مهم در خرابی عایق الکتروموتور

23- عیب یابی رایج ترین اشکالات سیم پیچی موتورهای الکتریکی سه فاز

24- خرابی الکتروموتور به دلیل کار با درایو + راهکارها

25- خطا های روتور قفس سنجابی

26- روش های تست روتور قفس سنجابی - بخش اول

27- روش های تست روتور قفس سنجابی - بخش دوم

28- تبدیل نصب الکتروموتور از افقی به عمودی

نظرات کاربران

Responsive image
Payam
1399/04/05

مقاله بسیار پر محتوی و روان با جزئیات کامل بوده و نشان از دانش و تجربه کامل نویسنده آن دارد .و مطالعه آن به همه علاقمندان این حوزه توصیه می شود. جای قدردانی بسیار از زحمات ایشان می باشد .

Responsive image
محمدرسول کریمی(مدیر سایت)

سلام پیام عزیز

ما این مقاله را ترجمه کرده ایم اما حوصله نویسنده آن شایسته تقدیر است.

نظر خود را ثبت نمایید

CAPTCHA code